Dyskusja:Wapno (województwo wielkopolskie)

Z Wikipedii

Wycięte z artykułu. Podejrzenie o naruszenie praw autorskich. Może zostanie wykorzystane do pracy nad artykułem:

Trochę historii (wersja skrócona) Biorąc pod uwagę podział Polski na krainy historyczne Wapno położone jest na Pałukach. Pałuki na długie wieki przed pierwszymi wzmiankami o państwie polskim były terytorium zaludnionym. Dowodem na zasiedlenie terenów Wapna są tzw. skarby, wykopane m.in. w Czeszewie i Stołężynie. Najciekawszy jest jednak zespół złotych przedmiotów odkryty przypadkowo w 1850 r. w Wapnie. Przedmioty te wchodziły w skład trzech oddzielnych skarbów, które najprawdopodobniej na przełomie V i VI w. zostały wtórnie zakopane przez grupę Skandynawów w kurhanach ludności kultury pomorskiej z V w. p.n.e. Pierwsze wieki nie przekazały nam pisanych wiadomości o okolicach Wapna. Dopiero z XII w. pochodzi pierwsza historyczna wzmianka dotycząca wsi Podolin. W roku 1136 papież Innocenty II wydał bullę dla arcybiskupstwa gnieźnieńskiego, w której wymienił wszystkie wsie wchodzące w skład uposażenia archidiecezji. Wśród wymienionych wsi znajduje się Podolin. Pierwsza wiadomość historyczna o Wapnie pochodzi z 1299 r. Tą datą opatrzony jest dokument, w którym komes Adam z Wapna, będący członkiem orszaku księcia Władysława Łokietka, występował jako świadek w procesie toczącym się między komesem Rozalem a klasztorem w Łeknie o wieś Dębogórę. Pełniejsze informacje pochodzą z XII w. W Liber beneficiorum (księga uposażeń) arcybiskupstwa gnieźnieńskiego znalazły się opisy Wapna, Podolina, Ruśca i Srebrnej Góry, która w XVI w. była jeszcze miastem i najludniejszą miejscowością okolicy a na wojnę 13-letnią wystawiła 1 żołnierza. Tu znajdował się kościół parafialny i plebania. W XVII w. folwarki w Wapnie i okolicznych wsiach znajdowały się w podupadłym stanie. Dopiero w XVIII w. w Wapnie i Podolinie sytuacja uległa poprawie. Pod koniec XVIII w. Wapno, Srebrna Góra, Podolin i Rusiec należały do Józefa Radzimińskiego - sędziego ziemskiego gnieźnieńskiego, w XIX w. zaś do rodziny Wilkońskich a następnie Moszczeńskich. Do 1793 r. Wapno i okoliczne wsie należały do powiatu kcyńskiego. Po II rozbiorze Polski (1793 r.) Wapno znalazło się w powiecie wągrowieckim. W okresie Księstwa Warszawskiego (1807-1812) Wapno wchodziło w skład departamentu poznańskiego. Po roku 1815 utworzono powiat żniński, do którego przydzielono m.in. Rusiec i Srebrną Górę. W XIX wieku Wapno dzieliło losy całej Wielkopolski znajdującej się pod zaborem pruskim. Tylko nieliczni mieszkańcy Wapna i okolic brali udział w powstaniach narodowych. W 1828 r. ówczesny właściciel Wapna, Florian Wilkoński rozpoczął eksploatację złóż gipsu. Kopalnia gipsu istniała do 1933 r. W czasie eksploatacji gipsu napotkano na ślady solanki. W drugiej połowie XIX w. ostatni polski właściciel Wapna, Bolesław Moszczeński, prowadził udane poszukiwania złóż soli. Po wykupieniu praw do wydobywania soli, belgijski koncern Solvay przystąpił w 1911 r. do budowy kopalni. Eksploatację soli rozpoczęto w 1917 r. W grudniu 1918 r. wybuchło Powstanie Wielkopolskie, w którym wzięło udział wielu mieszkańców Wapna i okolicy. Tworzeniem oddziału powstańczego kierował nauczyciel Leon Jagodziński. Miejsce zbiórki znajdowało się w pob1iżu stawu przy nie istniejącym już budynku starej szkoły (obecnie parking dla rowerów i budynek mieszkalny dla nauczycieli przy Placu Mickiewicza). W okresie międzywojennym (1918-1939) miał miejsce szybki rozwój kopalni soli. Dzięki kopalni wybudowano budynek szkoły i stadion sportowy. W czasie II wojny światowej Wapno, okupowane przez Niemców, znalazło się jak i cała Wielkopolska w tzw. Kraju Warty włączonym do III Rzeszy. Miejscowość została wyzwolona spod okupacji niemieckiej 21.01.1945 r. Po II wojnie światowej nastąpił bardzo szybki rozwój kopalni i Wapna. Niewielka wieś jaką było Wapno stała się, dzięki wydobyciu soli, prężną osadą o charakterze miejskim. Kopalnia wybudowała wiele obiektów mieszkalnych. Finansowała działalność szkoły oraz życie kulturalne i sportowe. W budynkach wzniesionych nakładem finansowym kopalni mieszczą się obecnie m. in. szkoła, przedszkole, Dyskoteka Viva, GCI, biblioteka, ośrodek zdrowia, kościół, placówki handlowe. Rozwój Wapna zahamowała katastrofa górnicza w 1977 r. Wielu mieszkańców musiało wówczas opuścić swoją rodzinną miejscowość. (Sabar)