Warunkowe przedterminowe zwolnienie

Z Wikipedii

Warunkowe przedterminowe zwolnienie – w wymiarze sprawiedliwości, nadzorowane zwolnienie więźnia przed ukończeniem kary. Różni się od amnestii tym, że wyrok nadal jest ważny i możliwy jest powrót do więzienia w przypadku nieodpowiedniego zachowania w społeczeństwie.

W USA sądy mogą określić minimalny okres, zanim więzień będzie mógł starać się o przedterminowe zwolnienie. Przykładowo, istnieją m.in. wyroki bez podania dokładnej długości kary:

• 25 lat więzienia, z możliwością warunkowego zwolnienia po 15 latach (ang. 15 to 25 years),
• dożywocie, z możliwością warunkowego zwolnienia po 15 latach (ang. 15 to life).

Drugi z powyższych przypadków znany jest jako dożywocie bez podania dokładnej długości kary (ang. indeterminate life sentence), a jego przeciwieństwem jest dożywocie bez możliwości warunkowego zwolnienia zwane bezwzględnym dożywociem (ang. determinate life sentence).

W większości przypadków, dobre zachowanie nie gwarantuje więźniowi przedterminowego zwolnienia. Inne czynniki mogące wpłynąć na decyzję o przyznaniu tego prawa wiążą się z przekonaniem o samowystarczalności więźnia po odbyciu kary (posiadanie stałego miejsca zamieszkania, zatrudnienia, zabezpieczenia socjalnego i innych). Wiele stanów wydaje wyroki na dożywocie bez możliwości warunkowego zwolnienia (w przypadku morderstwa), więc każdy więzień nie skazany na karę śmierci lub za morderstwo, może ubiegać się o przedterminowe zwolnienie. Jeden stan, Alaska, dopuszcza możliwość warunkowego zwolnienia w tych przypadkach. Inne kraje, jak np. Niemcy i Meksyk, zlikwidowały dożywocie bez możliwości warunkowego zwolnienia, jako że stanowi surową karę.

Przed przyznaniem warunkowego zwolnienia, więzień musi zaakceptować pewne warunki. Z reguły wymaga się, aby osoba przebywająca na warunkowym zwolnieniu spotykała się regularnie z kuratorem, który ustala sposób postępowania oraz czuwa nad dostosowaniem się więźnia do społeczeństwa i nadzoruje wykonanie przez niego warunków przedterminowego zwolnienia (przeważnie są to: przebywanie w domu w określonych godzinach, posiadanie stałego zatrudnienia, nie ukrywanie się przed wymiarem sprawiedliwości, nie używaniu narkotyków oraz czasami także alkoholu). W niektórych przypadkach nadzór nad taką osobą może zostać zakończony przed terminem, jeśli spełnianie warunków przedterminowego zwolnienia nie jest już koniecznie dla ochrony społeczeństwa (przeważnie chodzi o osoby w podeszłym wieku).

W Chinach, więźniowie często otrzymują zwolnienie warunkowe w celach medycznych, jeśli leczenie nie może odbywać się w więzieniu. Często stan pacjentów nie jest poważny, jednak jest to usprawiedliwienie dla zwolnienia politycznych dysydentów, bez uznania niesprawiedliwości wyroku przez rząd.

[edytuj] Warunkowe przedterminowe zwolnienie w Polsce

Zasady udzielania warunkowego przedterminowego zwolnienia z odbycia części kary pozbawienia wolności określa kodeks karny, zaś podstawy odwoływania zawarte są w kodeksie karnym wykonawczym. Skazanego na karę pozbawienia wolności można zwolnić tylko wtedy, gdy jego postawa, właściwości i warunki osobiste, sposób życia przed popełnieniem przestępstwa, okoliczności jego popełnienia oraz zachowanie po popełnieniu przestępstwa i w czasie odbywania kary uzasadniają przekonanie, iż skazany po zwolnieniu będzie przestrzegał porządku prawnego.

Skazany może zostać zwolniony najwcześniej po odbyciu co najmniej połowy kary, lecz nie wcześniej niż po 6 miesiącach. W przypadku skazania w warunkach recydywy wymagany okres wydłuża się do 2/3 długości kary, a w razie multirecydywy do 3/4 długości kary. W obu ostatnich przypadkach zwolnienie nie może nastąpić wcześniej niż po upływie roku od rozpoczęcia odbywania kary. Skazany na karę 25 lat pozbawienia wolności może uzyskać warunkowe przedterminowe zwolnienie po upływie 15 lat, a skazany na karę dożywotniego pozbawienia wolności po 25 latach. W indywidualnych przypadkach sąd wydając wyrok skazujący może zaostrzyć powyższe wymagania czasowe. W razie udzielenia warunkowego przedterminowego zwolnienia czas pozostałej do odbycia kary stanowi okres próby. Ponadto możliwe jest warunkowe przedterminowe zwolnienie skazanego, który odbył co najmniej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności i przez 1 rok korzystał z przerwy w odbywaniu kary, zaś sama kara nie przekraczała 3 lat. Warunkowe przedterminowe zwolnienie ulega odwołaniu, jeśli skazany w okresie próby popełnił przestępstwo umyślne, za które został skazany na karę pozbawienia wolności. Możliwość taka istnieje również, jeśli skazany w inny sposób rażąco narusza porządek prawny.

W przedmiocie warunkowego przedterminowego zwolnienia orzeka sąd penitencjarny, którym jest wydział penitencjarny sądu okręgowego.

Warunkowe przedterminowe zwolnienie z odbycia reszty kary – przesłanki materialne

Skazanego na karę pozbawienia wolności Sąd może warunkowo zwolnić z odbycia reszty kary tylko wówczas, gdy:

jego postawa,

jego właściwości i warunki osobiste,

sposób życia przed popełnieniem przestępstwa,

okoliczności popełnienia przestępstwa,

zachowanie po popełnieniu przestępstwa i w czasie odbywania kary

uzasadniają przekonanie, iż skazany po zwolnieniu będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności – nie popełni ponownie przestępstwa.

Warunkowe przedterminowe zwolnienie z odbycia reszty kary – przesłanki formalne

- skazanego można warunkowo zwolnić po odbyciu przez niego co najmniej ½ (połowy) kary, jednak nie wcześniej niż po 6 miesiącach,

- skazanego – recydywistę /określonego w art. 64 § 1 k.k./ można warunkowo zwolnić po odbyciu 2/3 (dwóch trzecich) kary – warunkowe zwolnienie nie może nastąpić wcześniej niż po roku,

- skazanego – multirecydywistę /określonego w art. 64 § 2 k.k./ można warunkowo zwolnić po odbyciu ¾ (trzech czwartych) kary – warunkowe zwolnienie nie może nastąpić wcześniej niż po roku.

Okres próby w przypadku warunkowego przedterminowego zwolnienia

- w razie warunkowego zwolnienia – czas pozostały do odbycia kary stanowi okres próby – nie może on być krótszy niż 2 lata ani dłuższy niż 5 lat,

- odnośnie skazanego – multirecydywisty – okres próby nie może być krótszy niż 3 lata,

- w razie warunkowego zwolnienia z kary dożywotniego pozbawienia wolności – okres próby wynosi 10 lat.

Odwołanie warunkowego przedterminowego zwolnienia

W razie odwołania warunkowego zwolnienia – ponowne warunkowe zwolnienie nie może nastąpić przed upływem roku od osadzenia skazanego w zakładzie karnym a w wypadku kary dożywotniego pozbawienia wolności – przed upływem 5 lat.

Pozytywny wynik okresu próby, chwila uznania kary za odbytą

Jeżeli w okresie próby i w ciągu dalszych 6 miesięcy nie odwołano warunkowego zwolnienia, karę uważa się za odbytą – z chwilą warunkowego zwolnienia.

Przedterminowe zwolnienie z odbywania kary ograniczenia wolności

Sąd może go zwolnić od reszty kary, uznając ją za wykonaną skazanego na karę ograniczenia wolności, który:

- odbył przynajmniej połowę orzeczonej kary,

- przestrzegał porządku prawnego,

- sumiennie wykonywał pracę wskazaną przez Sąd,

- spełnił nałożone na niego obowiązki i orzeczone środki karne.