Wenus z Urbino

Z Wikipedii

Wenus z Urbino

Tycjan , 1538

olej na płótnie

119 × 165 cm

Galeria Uffizi

Wenus z Urbino - malowidło (akt kobiecy) pędzla włoskiego malarza Tycjana z 1538 roku. Uważany za jeden z najważniejszych dzieł malarstwa europejskiego.

Obraz został namalowany dla Guidobaldo della Rovere, przyszłego księcia Urbino. W 1631 płótno przeszło na własność Medyceuszy, a w roku 1736 trafiło ostatecznie do florenckiej Galerii Uffizi.

Dzieło przedstawia akt młodej kobiety w bogatym wnętrzu. Kobieta lewą dłonią zakrywa łono, w prawej zaś trzyma bukiecik róż, spoglądając prosto na widza. Zajmowaną przez nią przestrzeń częściowo oddziela od przyległego pokoju kotara. Tycjan z pewnością nawiązuje do Śpiącej Wenus Giorgiona - dzieła, do którego sam wniósł wkład.

Przebudzona kobieta - strojna w biżuterię i trzymająca bukiet róż - spoczywa na łożu w zamkniętym pomieszczeniu. Z pewnością mamy do czynienia ze zwykłą śmiertelniczką - być może kurtyzaną (Wenus Giorgione przedstawia wyidealizowaną postać bogini). Podobne do tej sceny erotyczne - różniące się śmiałością przedstawienia - są typowe dla malarstwa szesnastowiecznego.

Pies umieszczony jest mniej więcej w tym samym miejscu, gdzie Giorgione (a może sam Tycjan?) namalował wcześniej Kupidyna na obrazie Śpiąca Wenus. Zwierzę to pojawia się również na portrecie Eleonory Gonzagi, matki patrona Guidobalda, wykonanym w tym samym roku. Psy to powszechny symbol wierności.

Po prawej, dwie służące wyjmują odzież ze skrzyni posagowej (cassoni). Obok, charakterystyczne okno z przedzielającą je kolumną (podobne okno można dostrzec również na szkicach pałacu książęcego z Urbino, co potwierdza hipotezę o nabywcy dzieła). Krzew mirtu to symbol wiecznego oddania.

Obraz stał się źródłem inspiracji dla dzieł takich artystów jak: Jean Ingres i Édouard Manet (Olimpia).

W 1998 roku obraz ten wystawiony był w Muzeum Czartoryskich w Krakowie na wystawie wraz z "Damą w welonie" Rafaela.