Więź społeczna

Z Wikipedii

Więź społeczna - pojęcie socjologiczne określające ogół stosunków społecznych, instytucji i środków kontroli społecznej wiążących jednostki w grupy i kręgi społeczne i zapewniających ich trwanie. Pozwala na odróżnianie grupy społecznej od takich pojęć jak: zbiór społeczny, kategoria społeczna czy skład społeczny.

[edytuj] Definiowanie więzi społecznej

Zdaniem klasyków socjologii, na różnych etapach rozwoju społeczeństw dominują różne rodzaje więzi społecznych. Pojęcie więzi społecznej rozwinęło się jednak przede wszystkim w ramach polskiej socjologii (pojęcie to nie ma np. swojego odpowiednika w socjologii amerykańskiej). Więzi społecznej i jej ewolucji dużo uwagi poświęcali m.in. Ludwik Krzywicki i Stanisław Ossowski.

• Jan Turowski definiował więź społeczną jako: "fakt uzależnienia się bądź zjednoczenia się członków danego zbioru ludzi wokół określonych wartości czy pełnionych funkcji społecznych"
• F. Tönnies podkreślał różnicę między wspólnotą a stowarzyszeniem (zrzeszeniem).
• E. Durkheim rozróżniał solidarność mechaniczna i organiczną.

[edytuj] Typologie więzi społecznych

[edytuj] Typologia wg Pawła Rybickiego

Więź społeczna może mieć charakter:

• naturalny - powstałe np. ze względu na społeczne warunki urodzenia
• stanowiony - narzucony przez społeczeństwo
• zrzeszeniowy - w wyniku dobrowolnego zrzeszania się ludzi

[edytuj] Typologia wg Jana Turowskiego

Więzi:

1. integracyjne - tożsame ze strukturą organizacyjną grupy
2. psychospołeczne - świadomość grupowa jako poczucie łączności i naturalne dążenie do współdziałania
   1. podział na identyfikację realną (rzeczywiste członkostwo) i potencjalną (aspirowanie do członkostwa w grupie)
   2. podział na więź dystrybutywną (jako następstwo łączności z członkami grupy) i korelatywną (wynik łączności z celami grupy)
3. strukturalne - więź jako wynik istnienia podziału funkcji w społeczności (organizmie społecznym), ogół stosunków istniejących w grupie i wzajemnych regulowań oraz uprawnień. Podstawa tych zależności może być dwojakiego rodzaju:
   1. obiektywna - wynikająca ze struktury społeczeństwa
   2. subiektywna - wynikająca z indywidualnych zamierzeń jednostki
4. socjologiczne - stosunki społeczne jako podstawa więzi

[edytuj] Typologia wg Jana Szczepańskiego

Szczepański uzupełnia typologię Turowskiego o więzi

1. dwuaspektowe - dające się rzeczowo określić związki między ludźmi, połączenie koncepcji więzi strukturalnej i psychospołecznej.
   1. stany świadomości
   2. akty świadomości

[edytuj] Inne typologie

Według innych socjologów więzi mogą dzielić się na:

• osobowe i bezosobowe
• małego, średniego i wielkiego zasięgu (ze względu na swój społeczny zasięg)
• obiektywne - oparte np. na wspólnych warunkach życia danej zbiorowości czy podobnej sytuacji ekonomicznej i subiektywne, oparte na poczuciu wspólnoty.

[edytuj] Więzi w grupach celowych

Grupy celowe ze względu na swoją specyfikę, wytworzyły niemieszczący się w powyższych typologiach rodzaj więzi. Istnieje w nich jedynie więź sformalizowana, oparta na strukturze grupy. Wiąże się ona z funkcjonowaniem rozbudowanego systemu instytucji i urządzeń, które pozwalają na współpracę ludzi, którzy zainteresowani są innymi jedynie w aspekcie osiągnięcia celu, dla którego grupa została zawiązana. Brak tu więzi osobistych i emocjonalnych.