Widłak goździsty
Z Wikipedii
Widłak goździsty | |
Systematyka wg Reveala | |
Domena | jądrowce |
Królestwo | rośliny |
Podkrólestwo | naczyniowe |
Gromada | widłaki |
Klasa | widłaki jednakozarodnikowe |
Rząd | widłakowce |
Rodzina | widłakowate |
Rodzaj | widłak |
Nazwa systematyczna | |
Lycopodium clavatum L. | |
Galeria zdjęć i grafik |
Widłak goździsty, babimór – (Lycopodium clavatum L.)- roślina kosmopolityczna z rodziny widłakowatych. Rośnie na całym świecie w klimacie umiarkowanym. W Polsce pospolity na niżu i w górach. Status gatunku w florze Polski: gatunek rodzimy.
Spis treści |
[edytuj] Morfologia
- Pokrój
- Zarodnikowa roślina wieloletnia podobna do mchu.
- Łodyga
- Długie do 1m, płożące się pędy, częściowo pod ziemią, widlasto rozgałęzione, koloru zielonego z wzniesionymi do wysokości 20 cm, widlasto rozgałęzionymi gałązkami. Pędy i gałązki gęsto ulistnione.
- Liście
- Całobrzegie ,skrętoległe, wąskie, lancetowate, w górnej części łodygi gęste, rzadsze w dolnej. Liście prostopadle odstające od łodygi, jasnozielone, wygięte, ku górze zakończone białymi włoskami, które na końcach pędów tworzą białe pędzelki.
- Kłos zarodnionośny
- Sporofile (liście zarodnionośne) w ilości od dwóch do trzech jajowate, wydłużone, zebrane w żółtawo - biały kłos, osadzone na długich szypułkach. Zarodniki, koloru żółtego na sporofilach, dojrzewają od lipca do września.
- Korzenie
- Rozgałęzione wychodzące z pędów i mocujące je do podłoża na całej długości.
[edytuj] Biologia
- W zarodniach widłaków jednakozarodnikowych (usadowionych na liściach zarodnionaśnych tworzących zazwyczaj kłos powstają po mejozie identyczne zarodniki. Przedrośla widłaków jednakozarodnikowych są jednopienne, czyli na jednej roślinie tworzą się zarówno rodnie jak i plemnie. Po zapłodnieniu (w wodzie) z zygoty wyrasta nowa rozgałęziona łodyżka sporofitu. U współczesnych widłaków cały ten cykl może trwać nawet 25 lat!!! (kilkanaście lat trwa rozwój samego przedrośla). Często rozmnaża się wgetatywnie.
- Roślina trująca : Cały pęd zawiera trujące alkaloidy.
[edytuj] Ekologia
Biotop, wymagania: Porasta torfowiska, wrzosowiska, widne suche bory i lasy mieszane, ze szczególnym upodobaniem lasów iglastych. Lubi ubogie gleby krzemowe, silnie zakwaszone i umiarkowanie suche. W górach występuje po piętro kosodrzewiny. Chamefit. Gatunek charakterystyczny dla zbiorowisk wrzosowisk i ubogich muraw bliźniczkowych klasy (Cl.) Nardo-Callunetea[1]. Często tworzy duże łany będące wielkim klonem pochodzącym od jednego macierzystego osobnika. Odgrywa ważną rolę w poszyciu lasu, gromadząc wodę, oraz tworzy specyficzne zbiorowiska roślinne – torfowiska.
[edytuj] Zastosowanie
Roślina lecznicza do celów leczniczych wykorzystywany jest wysuszony pyłek zarodnikowy
- Działanie: moczopędne i dezynfekujące drogi moczowe. Zalecany przy schorzeniach dróg moczowych, piasku w moczu, schorzeniach wątroby.
- Używany zewnętrznie jako zasypka na rany, wypryski oraz przy łuszczycy.
[edytuj] Zagrożenie i ochrona
W Polsce jest objęty całkowitą ochroną gatunkową. Dozwolone jest (po uzyskaniu zgody konserwatora przyrody) zbieranie kłosów zarodnionośnych. Bywa na dużą skalę niszczony wskutek zrywania pędów do celów ozdobnych oraz leczniczych[2].
[edytuj] Ciekawostki
- Według wierzeń ludowych pędy widłaka zawieszone pod powałą w dzień Bożego Ciała przeciwstawiały się siłom nieczystym oraz chroniły przed marami nocnymi.
- Pyłek zarodników używany jest w odlewnictwie do wysypywania form precyzyjnych odlewów.
- Indianie Potawatomi używali owocujących zarodników widłaka goździstego w zaburzeniach menstruacyjnych, jako leku tamującego krew i jako leczniczego środka ściągającego.
Przypisy
- ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
- ↑ Halina Pięknoś-Mirkowa, Zbigniew Mirek: Rośliny chronione. Warszawa: Multico Oficyna Wyd., 2006. ISBN 978-83-7073-444-2.
[edytuj] Bibliografia
- Jindřich Krejča, Jan Macků: Atlas roślin leczniczych. Warszawa: Zakł. Nar. im. Ossolińskich, 1989. ISBN 83-04-03281-3.
- Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
- Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1988.