Wielkie Księstwo Finlandii
Z Wikipedii
| Storfurstendömet Finland Suomen suuriruhtinaskunta Великое княжество Финляндское Wielkie Księstwo Finlandii |
|||||
|
|||||
|
|||||
 |
|||||
Wielkie Księstwo Finlandii (ros. Великое княжество Финляндское, łac. Magnus Ducatus Finlandiæ, szw. Storfurstendömet Finland, fin. Suomen suuriruhtinaskunta) - autonomiczne wielkie księstwo połączone unią personalną z Cesarstwem Rosyjskim. Wielkie Księstwo Finlandii istniało w latach 1809–1917. Głową państwa był cesarz rosyjski. W latach 1809-1812 stolicą było Turku, od 1812 roku Helsinki.
[edytuj] Historia
Wielkie Księstwo Finlandii powstało na skutek wydarzeń jakie miały miejsce na Półwyspie Skandynawskim na początku XIX wieku. Po pokoju w Tylży w 1807 roku wojska rosyjskie anektowały należące do Szwecji, Finlandię i Wyspy Alandzkie. Pokonane w wojnie z Rosją w 1809 roku Królestwo Szwecji uznało aneksję Finlandii i Wysp Alandzkich na mocy pokoju w Hamina. Jednocześnie zwołany przez cara Aleksandra I parlament fiński w Porvoo uznał władzę zwierzchnią cara rosyjskiego i nadał mu tytuł wielkiego księcia Finlandii.
Na mocy postanowień parlamentu w Porvoo utworzono unię personalną z Cesarstwem Rosyjskim i zagwarantowano Finom szeroką autonomię. Finlandia posiadała własny: parlament, rząd (Senat), sądownictwo, administrację, wojsko i granicę celną z Rosją. Monarchę w zastępstwie reprezentował jako namiestnik - generał-gubernator. W Sankt Petersburgu powołano ministerstwo ds. Finlandii.
W praktyce postanowienia z Porvoo wielokrotnie łamano. Dopiero po 1863 roku doszło do zmiany polityki władz rosyjskich. W 1863 roku zwołano pierwszą sesję parlamentu fińskiego. Zezwolono na upowszechnianie języka fińskiego i wprowadzono odrębny fiński system monetarny.
Po dojściu do władzy Aleksandra III ponownie podjęto próby ograniczenia autonomii Finlandii. Rozpoczęto proces rusyfikacji szkolnictwa i urzędów państwowych.
Po rewolucji 1905 roku zezwolono na reformę autonomii Wielkiego Księstwa Finlandii. W 1906 roku dokonano zmian ustrojowych m.in.: wprowadzono jednoizbowy w pełni demokratyczny parlament (Eduskunta).
Wielkie Księstwo Finlandii ogłosiło niepodległość po wybuchu rewolucji październikowej w 1917 roku. Proklamowano suwerenne Królestwo Finlandii, które w 1918 roku przekształcono w Republikę Finlandii.
