William Clark
Z Wikipedii
William Clark (ur. 1 sierpnia 1770, zm. 1 września 1838), amerykański podróżnik i odkrywca, wolnomularz.
Clark urodził się w rodzinie plantatorów z Wirginii w 1770 r. Był najmłodszym z sześciorga rodzeństwa i najmłodszym bratem George'a Clarka bohatera wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych. W wieku 14 lat przeprowadził się razem z rodziną na nową plantację do Kentucky.
Na początku 1789 r. Clark służył jako członek milicji ochotniczej w walkach z Indianami w dolinie Ohio. Oficerem w armii regularnej został w 1792 r. a w 1794 r. walczył w bitwie pod Fallen Timbers. 2 lata później zrezygnował ze służby aby móc zarządzać rodzinną plantacją.
Wkrótce Clark zaprzyjaźnił się z Meriwetherem Lewisem i zgodził się uczestniczyć. jako współdowódca wyprawy badawczej, która miała wyruszyć w 1803 roku na zachód. Po kilku miesiącach studiowania astronomii i kartografii Clark i Lewis (kutrem rybackim) popłynęli w górę rzeki Ohio poczynając od Pittsburgha. Podróżowali m.in. przez Wood River, Illinois, gdzie rzeka Missouri łączy się z Missisipi. Na wiosnę znowu wpłynęli na Missouri i w październiku osiągnęli wioski indiańskiego plemienia Mandanów (obecnie Dakota Północna) gdzie zdecydowali się zostać na zimę.
W czasie pobytu wśród Indian okazało się, że Lewis i Clark będą od nich w dużym stopniu zależni. Mandanowie na szczęście okazali się całkowicie przyjaźni i obdarowali ich żywnością, chronili przed napadami oraz udzielili im bardzo cennych informacji. Największą pomocą był jednak francuski Kanadyjczyk Toussaint Charbonneau, którego podróżnicy zatrudnili jako tłumacza, oraz jego żona z plemienia Szoszonów o imieniu Sacajawea, która była nieocenionym przewodnikiem. Dzięki niej udawało się także utrzymać przyjazne stosunki z napotykanymi plemionami.
W kwietniu 1805 r. cała ekspedycja licząca 33 członków opuściła wioskę Mandanów i udała się znowu na Missouri. 4 miesiące później udało im się osiągnąć ostatni górny odcinek rzeki nadający się do żeglugi. Plemię Szoszonów dowodzone przez brata Sacagawei dostarczyło im koni. W końcu września przekroczyli góry Bitterroot. Zziębnięci, przemoczeni i głodni zostali przyjęci przez Indian z plemienia Nez Percé. Następnie popłynęli w dół rzeki Columbia i osiągnęli wybrzeże Pacyfiku w listopadzie. Zimę spędzili nad oceanem i wrócili do kraju w 1806 roku mniej więcej tą sama drogą co wcześniej.
Po powrocie witano ich z wielkim honorami a oni sami weszli na stałe do panteonu amerykańskich bohaterów. W 1807 r. prezydent Thomas Jefferson mianował Clarka agentem rządu federalnego do spraw Indian na terytorium Luizjany, otrzymał także stopień generała brygadiera. W roku 1813 został gubernatorem właśnie utworzonego terytorium Missouri. Głównym jego celem był umocnienie obrony terytorium przeciw wrogim plemionom i utrzymanie przyjaznych stosunków z plemionami z Missouri i górnego Missisipi.
Kiedy Missouri zostało stanem w 1820 roku Clark przegrał w wyborach na gubernatora i zajął się ponownie sprawami kontaktów z Indianami. W 1822 r. został Superintendentem do Spraw Indian w St Louis, gdzie zajmował się głównie usuwaniem Indian z terenów wschodnich na ziemie obecnego stanu Kansas. Stanowisko to piastował do śmierci w 1838 r. zyskując reputację człowieka uczciwego i sprawiedliwego.
Nazwę Clarkia dla upamiętnienia W. Clarka nosi jeden z rodzajów roślin z rodziny wiesiołkowatych.
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Bibliografia
- Herman J. Viola, Exploring the West, New York 1988, ISBN 0-89599-021-0
- Carl Waldman & Alan Wexler, Encyclopedia of Exploration, New York 2004, ISBN 1-8061-4678-6
