Wzgórze i kościół św. Małgorzaty w Bytomiu

Z Wikipedii

Wzgórze św. Małgorzaty w Bytomiu, miejsce założenia pierwszego grodu bytomskiego, którego powstanie szacuje sie na połowę XI wieku. Naturalne wzniesienie o dużym znaczeniu militarnym, z jednej strony chronione przez opływającą je rzekę Bytomkę, z pozostałych przez podmokłe łąki stanowiło ważny punkt strategiczny na szlaku handlowym z Wrocławia do Krakowa. Bezpośrednią przyczyną wybudowania warownego grodu były jednak toczące się w tamtym okresie walki polsko-czeskie o panowanie nad Śląskiem. Dzięki swojemu położeniu Bytom miał zagrodzić wojskom czeskim drogę do Krakowa.

Około 1170 roku Bolesław Kędzierzawy ufundował tu murowany kościół, którego kształt uwieczniony został na tympanonie Jaksy pochodzącym z kościoła św. Michała na wrocławskim Ołbinie. Pierwszy kościół Św. Małgorzaty wybudowany był na planie prostokąta, w stylu romańskim.

Po lokacji miasta Bytomia w 1254 roku znaczenie dawnego grodu na wzgórzu Św. Małgorzaty znacznie spadło. Po zdobyciu Bytomia przez husytów w 1430, gród a wraz z nim i kościół zostały prawdopodobnie doszczętnie zniszczone. Wiadomo, że w 1598 roku na wzgórzu św. Małgorzaty stał już tylko drewniany kościół. 8 czerwca 1660 roku przyłączono parafię Św. Małgorzaty do parafii Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. Zaowocowało to odbudową drewnianego kościoła (1681). Funkcjonował on od tej pory jako kościółek cmentarny aż do drugiej połowy XIX wieku, kiedy za sprawą księdza Norberta Bonczyka grożącą zawaleniem drewnianą budowlę rozebrano. W 1881 roku poświęcony został nowy murowany kościół, który istnieje do dnia dzisiejszego.