Złącza światłowodowe

Z Wikipedii

Wtyczka wielomodowego światłowodu w standardzie ST

Złącza światłowodowe – złączki do wielokrotnego łączenia światłowodów. Typowa złączka łączy jedno lub dwa włókna światłowodowe. Podstawową cechą złączki jest możliwość wielokrotnego łączenia i rozłączania światłowodów za pomocą gniazd i wtyków (w odróżnieniu od połączeń spawanych). Najpopularniejsze złącza to (w kolejności historycznej) ST (z kołnierzem bagnetowym) FC (z korpusem gwintowanym) i SC (o przekroju prostokątnym).

Spis treści

1 Opis procesu wykonania złączki światłowodowej
2 Uszkodzenia złączy światłowodowych
3 Zobacz też

[edytuj] Opis procesu wykonania złączki światłowodowej

[edytuj] Narzędzia używane przy zarabianiu wtyczek do światłowodu

Kabel światłowodowy, który można ułożyć pod ziemią w kanałach telekomunikacyjnych służących do łączenia budynków (rys. 1)
Nożyk używany do obcinania zewnętrznych izolacji (rys. 2)
Nożyk do "zdrapywania" ostatniej warstwy izolacji różnej grubości chroniącej włókno światłowodowe (rys. 3, rys. 4)
Nożyk do obcinania nadmiaru światłowodu który wystaje z wtyczki (rys. 5, rys. 6)
Zaciskarka służąca do ostatecznego umocowania światłowodu we wtyczce (rys. 7)
Papier ścierny o dwóch stopniach szorstkości formatu A4
- Jeden arkusz papieru ściernego o lekko wyczuwalnej szorstkości (600)
- Drugi arkusz papieru ściernego o niewyczuwalnej szorstkości służąca do ostatecznego wyszlifowania powierzchni światłowodu (1000)
Mikroskop służący do wizualnej oceny poprawności zarobienia wtyczek światłowodu (rys. 8)
Tester – elektroniczne urządzenie wyglądem przypominające rozbudowany kalkulator, którym można mierzyć długość światłowodu, tłumienie i inne parametry

Rys. 1. Kabel światłowodowy z zewnątrz	Rys. 2. Nożyk do obcinania izolacji	Rys. 3. Uniwersalny nożyk do zdrapywania ostatniej warstwy światłowodu (dowolnej grubości)	Rys. 4. Nożyk do zdrapywania ostatniej warstwy światłowodu (duża grubość)
Rys. 5. Nożyk do obcinania nadmiaru światłowodu	Rys. 6. Nożyk do obcinania nadmiaru światłowodu	Rys. 7. Zaciskarka do światłowodu	Rys. 8. Mikroskop

[edytuj] Elementy składowe złączki światłowodowej

Elementy ułożone są w kolejności, w jakiej są wykorzystane przy montażu złączki.

Zatyczka na nieużywaną wtyczkę do światłowodu (rys. 9).
Wtyczka do światłowodu (rys. 10).
Tulejka, która zaciska się na światłowodzie i trzyma go nieruchomo we wtyczce (rys. 11).
Rurka z tworzywa sztucznego do której wkłada się włókno światłowodowe. Rurka ta umieszczona jest w tulejce. Nie używa się tej rurki, jeśli włókno światłowodowe pokryte jest grubą warstwą ochronną (rys. 12).
Metalowa osłonka chroniąca światłowód przed uszkodzeniami mechanicznymi. Nie używa się jeśli włókno światłowodowe pokryte jest cienką warstwą ochronną (rys. 13) i osłona z tworzywa sztucznego ma mały rozmiar (rys. 14).
Osłonka mała z tworzywa sztucznego chroniąca przed warunkami zewnętrznymi. Używane gdy włókno światłowodowe jest pokryte cienką warstwą ochronną (rys. 14).
Osłonka duża z tworzywa sztucznego, chroniąca przed warunkami zewnętrznymi. Używane, gdy włókno światłowodowe jest pokryte grubą warstwą ochronną (rys. 15).

Rys. 9. Zatyczka do wtyczki światłowodu	Rys. 10. Wtyczka do światłowodu	Rys. 11. Tulejka do wtyczki światłowodowej	Rys. 12. Rurka z tworzywa sztucznego do umieszczenia wewnątrz tulejki
Rys. 13. Metalowa osłonka	Rys. 14. Osłonka mała z tworzywa sztucznego	Rys. 15. Osłonka duża z tworzywa sztucznego

[edytuj] Kolejne etapy wykonania złącza światłowodowego

Wykonując złącze światłowodowe należy:

Naciąć delikatnie zewnętrzną warstwę ochronną światłowodu (rys. 16).
Zgiąć delikatnie światłowód w miejscu nacięcia do momentu przerwania tej warstwy
Po oddzieleniu się naciętej warstwy ściągnąć ją (rys. 17)
Obciąć warstwę "nitek" (rys. 18)
Obciąć kolejną warstwę (rys. 19) uważając, aby nie naciąć światłowodów,
Rozdzielamy wszystkie pojedyncze światłowody i wycieramy z nich pozostały żel przy użyciu suchej szmatki lub szmatki z dodatkiem alkoholu,
Wybrać jeden światłowód i "zeskrobać" z niego ostatnią warstwę (rys. 20) przy użyciu uniwersalnego nożyka (rys. 3) lub przy pomocy nożyka używanego do "zeskrobywania" grubej warstwy światłowodu (rys. 4). Nożyk (rys. 3) należy ustawić pod pewnym kątem w stosunku do światłowodu i zedrzeć ostatnią warstwę jednym ciągłym ruchem. Nożyk nie powinien być ustawiany pod kątem 90° w stosunku do światłowodu gdyż może to doprowadzić do obcięcia światłowodu.
Do wtyczki (rys. 10) włożyć tulejkę (rys. 11),
Do tulejki (rys. 11) należy włożyć rurkę z tworzywa sztucznego (rys 12),
Do tak przygotowanej wtyczki należy włożyć włókno światłowodowe (rys. 21) od strony rurki z tworzywa sztucznego. Włókno światłowodowe należy wsuwać delikatnie do momentu wyczucia oporu. Nie należy wsuwać włókna na siłę, gdyż można doprowadzić do złamania go, co będzie widoczne przy użyciu mikroskopu. Włókno światłowodowe powinno wyjść z drugiej strony na odległość ok. 0,5 cm (dokładna długość zależy od długości zdrapanej osłony z punktu 5g).
Tak przygotowaną wtyczkę ze światłowodem należy zacisnąć przy użyciu zaciskarki (rys 7).
Wystający światłowód należy obciąć przy użyciu nożyka (rys 5, 6), naciskając przycisk na górze narzędzia. Naciskając przycisk na jednym końcu, malutki nożyk na drugim końcu obcina wystające włókno światłowodowe na odległość ok. 1-2 mm.
Tak obcięty światłowód należy wyszlifować, używając dwóch grubości papieru ściernego. Na pierwszym papierze należy usunąć wystające jeszcze resztki światłowodu, wykonując ruchy w kształcie ósemki. Na drugim papierze należy doszlifować światłowód, aby pozbyć się wszelkich zadrapań, wykonując ruchy w kształcie ósemki.
Po wyszlifowaniu należy sprawdzić przy użyciu mikroskopu (rys. 27), czy światłowód nie uległ uszkodzeniu podczas montażu. Test należy przeprowadzić, wkładając końcówkę wtyczki do mikroskopu i przez wizjer obejrzeć przekrój światłowodu. W celu lepszej jakości obrazu można włączyć żarówkę i przekręcić ją w stronę światłowodu. Mikroskop wyposażony jest w pokrętło do regulacji ostrości oraz pokrętło do zmiany powiększenia oglądanego obrazu.

Rys. 16. Ściąganie zewnętrznej warstwy światłowodu	Rys. 17. Światłowód bez zewnętrznej warstwy światłowodu	Rys. 18. Światłowód z obciętą warstwą nitek	Rys. 19. Obcięta warstwa chroniąca pojedyncze światłowody
Rys. 20. Zdrapywanie ostatniej warstwy ochronnej	Rys. 21. Przygotowany do montażu światłowód	Rys. 22	Rys. 23
\|Rys. 24. Zaciskanie światłowodu zaciskarką	tRys. 25. Obcięcie nadmiaru światłowodu	Rys. 26. Szlifowanie światłowodu	Rys. 27. Sprawdzanie poprawnego zarobienia wtyczki przy użyciu mikroskopu

[edytuj] Uszkodzenia złączy światłowodowych

Podczas montażu światłowodu może dojść do wielu uszkodzeń spowodowanych złą jakością materiałów, z których wykonany był światłowód, a także nieostrożnym obchodzeniem się ze światłowodem lub narzędziami służącymi do montażu tego światłowodu. Idealny wygląd światłowodu, jaki powinien być widoczny przy użyciu mikroskopu, przedstawiony jest na rys. 28.

Właściwy wygląd światłowodu
Rys. 28 - światłowód beż uszkodzeń

Środkowa część rysunku 28 przedstawia, jak powinien wyglądać poprawnie zarobiony światłowód, bez żadnych uszkodzeń i zarysowań. Część uszkodzeń można poprawić poprzez powtórne szlifowanie na drugim rodzaju papieru (niewyczuwalna szorstkość). Do takich uszkodzeń można zaliczyć: pozostałości po kleju (jedna z metod montażu światłowodu przy użyciu kleju), drobne zarysowania, drobne nadłamania przy zewnętrznej krawędzi światłowodu, zabrudzenia. Część z tych uszkodzeń pokazana jest na rysunku 29.

Porysowany światłowód Zabrudzony klejem światłowód
Rysunek 29 – zarysowania i zabrudzenie światłowodu klejem

W przypadku zobaczenia w mikroskopie uszkodzeń, takich jak na rysunku 30, które oznaczają nadłamania światłowodu przechodzące przez środek lub całkowite złamanie włókna, należy wtyczkę obciąć i cały proces zarabiania powtórzyć, gdyż przez tak uszkodzony światłowód nie będzie możliwe przesłanie sygnału świetlnego.