Zaimek

Z Wikipedii

Zaimek – część mowy zastępująca rzeczownik (np. ja), przymiotnik (np. mój), liczebnik (np. tyle) lub przysłówek (np. tam) i pełni ich funkcje w zdaniu.

Odmiana zaimka zależy od tego, którą część mowy on zastępuje. Zaimek wskazuje osoby, przedmioty, cechy itd. bez dokładnego ich nazywania. Ze względu na "odziedziczony" rodzaj odmiany wyróżniamy w języku polskim następujące typy zaimków:

• odmienne - odmieniają się przez przypadki, liczby i rodzaje
  • rzeczowne - zaimek rzeczowny (ja, ty, my, wy, oni, kto, co, nic, ktoś)-(odmienia się przez przypadki, z wyjątkiem "on" - przypadki, liczby i rodzaje).
  • przymiotne - zaimek przymiotny (mój, twój; nasz, taki, który, inny, tamten, ta, ci)- (Odmienia się przez przypadki, liczby i rodzaje)
  • liczebne - zaimek liczebny (ile, tyle, kilka)- (odmienia się przez przypadki i rodzaje)
• nieodmienne
  • przysłowne - zaimek przysłowny (tak, tu, wtedy, gdzieś, tamtędy, kiedyś)- (nie odmienia się w ogóle)

Podział zaimków ze względu na znaczenie:

• osobowe (np. ja, ty, my, wy, oni, one)
• zwrotne (np. się, siebie, sobie)
• dzierżawcze (np. mój, twój, nasz, wasz, ich, jego, jej)
• wskazujące (np. ten, ta, to, tamten, tu, ów, tędy, taki, ci, tamci, owi)
• pytające (np. kto? co? jaki? który? gdzie? kiedy? jak? komu? czemu? kogo?)
• względne (np. kto, co, komu - bez znaku zapytania; łączą zdanie nadrzędne z podrzędnym)
• nieokreślone (np. ktoś, coś, jakiś, gdzieś, kiedyś, cokolwiek)
• przeczące (np. nic, nikt, żaden, nigdy, nigdzie)
• upowszechniające (np. wszyscy, zawsze)

Odmiana zaimka "się":

• M.-
• D.siebie
• C.sobie
• B.siebie albo się
• N.sobą
• Msc.o sobie
• W.-

[edytuj] Formy grzecznościowe

W niektórych językach wybór zaimka może być sposobem wyrażenia szacunku (np. niemieckie du - Sie, duńskie du - De, czy francuskie tu-vous. Analogicznym polskim przykładem jest różnica między ty a Pan/i).