Dyskusja Wikipedii:Zalążek artykułu
Z Wikipedii
[edytuj] Żelisławice
Historia i zabytki Żelisławic
POCHODZENIE NAZWY ŻELISŁAWICE
Nazwa wsi Żelisławice pochodzi od nazwy osobowej Zelisław dawniej Zelislaus. W przeszłości na wsi używano trochę innych nazw. W 1443r. w dokumencie kupna Księstwa Siewierskiego przez biskupa krakowskiego Zbigniewa Oleśnickiego użyto formy Zełyslawycze.
Jan Długosz w swojej pracy "Liber beneficiorum diocesis Cracoviensis" podaje, iż w latach 1470-1480 używana była forma Zyelislawice. W siewierskich księgach parafialnych "Liber baptizatorum" z lat 1724-1750 używano już formy Żelisławice. Wsie sąsiadujące z Żelisławicami używały dawniej nazw zbliżonych do obecnych. Nazwę wsi Będusz w XV wieku pisano Bandisch, Dziewki - Dzewky a Pińczycc - Pyenczicze. Wieś Czekanka pod koniec XVI w wymieniana jest jako Cekanka. Wsie Leśniaki i Słowik używały od początków aktualnych nazw. Folwark Kazimierzowa założony za czasów Kazimierza Zalassowskiego (dzielnica Dziewek) aktualnie pisze się Kazi-mierzówka. Zdaniem prof. Kazimierza Rymuta Zelisławice są nazwą patronimiczną, pochodzącą od nazwy osobowej dwuczłonowej. Do grupy tej oprócz Żelisławic należą: Boguchwałowie, Trzebiesławice i Wojsławice.
Żelisławice nie są jedyną wsią o tej nazwie w Polsce. Druga wieś o tej nazwie znajduje się w powiecie włoszczowskim.
HISTORIA NASZEJ WIOSKI Pierwsza wzmianka historyczna o Żelisławicach pochodzi z 1376 r. Była to wieś szlachecka w Księstwie Siewierskim. Od 1688 r. aż do parcelacji w 1864 r. należała do rodziny Zalassowskich. Od 1864 do 1955 r. znajdowała się w granicach administracyjnych gminy Pińczyce. W latach 1955 –1973 była siedzibą Gromadzkiej Rady Narodowej. Pierwsze wzmianki historyczne o szkole w Żelisławicach pochodzą z 1850 r., Ochotniczą Straż Pożarną utworzono w 1925 r., a Koło Gospodyń Wiejskich w 1931 r. Po II wojnie światowej nastąpił dynamiczny rozwój wsi. W 1948 r. wzniesiono nowy budynek szkoły podstawowej. W 1958 r. erygowano parafię rzymsko-katolicką, a w 1964 r. konsekrowano nowy kościół. Aktualnie we wsi znajduje się: Zespół Szkolno Przedszkolny, remiza i biblioteka. Wieś posiada sieć wodociągową, gazociągową i telefoniczną. Działa tu Ochotnicza Straż Pożarna, Orkiestra Dęta, Koło Gospodyń Wiejskich oraz Ludowy Klub Sportowy "Ostoja"
HISTORIA I ZABYTKI ŻELISŁAWIC
Ozdobą każdej wsi szlacheckiej był zawsze dwór. Niestety ten żelisławicki nie zachował się. Brak o nim informacji w pamiętnikach i w dokumentach urzędowych. Według oświadczeń starych mieszkańców Żelisławic był to dwór drewniany. Nie zachowały się także karczmy oraz młyn. Z czasów Zalassowskich pozostały dwa zabytki. Na środku wsi stoi kapliczka przydrożna murowana potynkowana zbudowana przez Zalassowskich. W rzucie poziomym kwadratowa na podwyższeniu. Sklepienie krzyżowe. Okna i wejście zamknięte półkoliście. Na zewnątrz narożniki, spięte lizenami zwieńczonymi wydatnie przełamującymi się gzymsami trójkątnymi przyczółkami. Daszki dwuspadowe i wieżyczka na sygnaturkę pobite blachą. W kaplicy znajduje się figura Św. Floriana z lat 50-tych XX w.
Przy wjeździe do centrum Żelisławic od strony Czekanki stoi kaplica grobowa rodu Zalassowskich. Orientowana w rzucie poziomym prostokątna z absydą. Murowana, potynkowana. Wnętrze przykryte sklepieniem kolebkowym z lunetami. Podziały zewnętrzne lizenami. Fasada zachodnia zwieńczona trójkątnym przyczółkiem. Okna okrągłe. W wejściu drzwi klepkowe z okuciami. Przed wejściem było zejście do krypty pod kaplicę obecnie zamurowane. Krypta przykryta sklepieniem kolebkowym z lunetami, z kutymi drzwiami. Dach dwuspadowy kryty blachą z sześcioboczną wieżyczką na sygnaturkę. W ołtarzu rzeźba Św. Jana Nepomucena barokowo-ludowa pochodząca z miejscowej kapliczki.
Na fasadzie marmurowe epitafium o treści: Hipolit Zalassowski (zm. 1832) z herbem Półkozic Wójcicki Szymon (zm. 1831) z herbem Łabędź. Izabela Wójcicka z Kmitów (zm. 1845) z herbem Śreniawa
Treść epitafium podaję za katalogiem zabytków. W treści są błędy zrobione przez autorów katalogu albo przez rzemieślników odnawiających kaplicę w 1935r. Zamiast Wójcicki winno być Wojucki herbu Paparona. Paparona to stary herb przedstawiający białą gęś na zielonej poduszce w polu niebieskim. Wojuccy to rodzice Felicjany żony Hipolita Zalassowskiego. Prof. Kazimierz Nowak pisze, iż był jeszcze drugi napis na murach kaplicy o treści " P. W. Hipolit Zalassowski, członek rady województwa krakowskiego tudzież właściciel dóbr Żelisławice i Dziewki, zmarł w dniu 14 lipca 1832r. pogrzebany z żoną i drogimi dziećmi".
Z podanych informacji w katalogu zabytków wynika, iż najstarszym zabytkiem Żelisławic jest kaplica grobowa Zalassowskich pochodząca z przełomu XVIII i XIX wieku. Może to być niezgodne z prawdą historyczną. Figura Św. Jana Nepomucena pochodzi z kapliczki zbudowanej na podwyższeniu w centrum wsi nad potokiem Zelisławickim.
Uważano wówczas, że Św. Jan Nepomucen ochraniał przed zarazą i powodzią. Później kult tego świętego zmniejszył się. Jeśli rzeczywiście drewniana figura pochodzi z tej kapliczki to obiekt ten zbudowano zapewne w połowie XVIII w przez Franciszka lub Kazimierza Zalassowskich. Kaplica jest, więc najstarszym zabytkiem Żelisławic.
Aby określić wiek kaplicy Zalassowskich należy ustalić daty i miejsca pochówku członków tej rodziny. Z ksiąg parafialnych wiemy, iż Antoni Zalassowski zmarły w 1805r. został pochowany w kościele Św.Walentego i Barbary w Siewierzu. Tam też chyba został pochowany Kazimierz Zalassowski zmarły w 1812r. W kościołach siewierskich brak epitafiów tych żmarłych. W kościele, Św. Macieja Ap, w Siewierzu znajduje się wprawdzie epitafium Marcina Zalassowskiego, dziedzica Dobieszowic, który zmarł w 1825r. i został pochowany w Siemoni. Student Kazimierz Zalasowski zmarły w 1825r został pochowany na cmentarzu Św. Jana Chrzciciela w Siewierzu.
Pierwsza data na murach kaplicy grobowej pochodzi 1831r dotyczy zmarłego Szymona Wojuckiego.W krypcie pochowane były pochowane także dzieci a mianowicie:
Zygmunt Zalassowski – lat 3, zmarł w 1858 roku
Romana Zalassowska –lat 2, zmarła w 1856r
Stefania Zalassowska - lat 13, zmarła w 1863r
Na środku wsi mieściła sie kiedyś stara szkoła do której uczęszczali nasi dziadkowie i ojcowie. Teraz na tym miejscu mieści sie okolicznościowa tablica upamietniajaca szkołę wzniesiona w 2004 roku na obchody 600 lecia Żelisławic ufundowana przez Księdza Dziekana Franciszka Błasika Dziekana Dekanatu Siewierskiego..
Wykorzystano materiały z książki Edwarda Sołtysika - Żelisławice zarys dziejów do 1864
[edytuj] Język pokemonów
To raczej artykuł czy stub? Proszę o komentarz. Iwan Vick (dyskusja) 18:06, 18 kwi 2008 (CEST)
