Zapylenie krzyżowe

Z Wikipedii

Duży barwny kwiat zwabia owady. Budowa pręcików i słupka uniemożliwia samozapylenie

Zapylenie krzyżowe (ksenogamia, allogamia) – rodzaj zapylenia, podczas którego pyłek dostający się na słupek pochodzi z pręcików kwiatu tego samego gatunku rośliny, ale znajdującego się na innej roślinie. Dla większości roślin zapylenie krzyżowe jest korzystne, gdyż gwarantuje większą różnorodność genową osobników potomnych. Większość roślin wykształciła więc różne mechanizmy zapobiegające samozapyleniu:

• przedprątność
• przedsłupność
• dwupienność
• różnosłupkowość
• samopłonność

W warunkach naturalnych zapylenie krzyżowe może nastąpić za pośrednictwem owadów (entomogamia), ptaków (ornitogamia) i innych zwierząt (zoogamia), wiatru (anemogamia, wody (hydrogamia). Kwiaty roślin wykazują szereg przystosowań umożliwiających zapylenie krzyżowe. Kwiaty zapylane przez owady i ptaki zwabiają je za pomocą barwy, dużych rozmiarów, zapachu, wytwarzaniem nektaru w miodnikach, dużej ilości pyłku. Kolorowe plamy i lśniące włoski wskazują owadom drogę do ukrytych w głębi kwiatu miodników. Jeżeli kwiaty są małe, zebrane są w duży, widoczny z daleka kwiatostan. Tak jest np. u słonecznika. Jego pojedynczy nibykwiat to w istocie setki malutkich kwiatków zebrane w koszyczek. Niektóre kwiaty np. szałwi mają specjalną budowę, dzięki której po usiądnięciu na nim owada znamię słupka wygina się dotykając go i zbierając przylepiony na nim pyłek, zebrany na innych kwiatach szałwii.

Rośliny, które do zapylenia wymagają pyłku innych roślin danego gatunku nazywane są obcopylnymi (np. konwalia majowa.

[edytuj] Zobacz też

• Samozapylenie