Zbigniew Brzoza
Z Wikipedii
Zbigniew Brzoza (ur. 1957) - polski reżyser.
W 1984 roku ukończył Wydział Prawa na Uniwersytecie Warszawskim. W 1990 ukończył podyplomowe studia reżyserii dramatu w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Warszawie - warsztat reżyserski "Kartoteka" Różewicza z udziałem Tadeusza Łomnickiego w Teatrze Studio w Warszawie.
W 1992 roku odbył staż u Petera Brooka. Stypendysta POL-KUL-u - 1986. Stypendysta Reutersa - 1995.
Wykładowca Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Teatralnej i Telewizyjnej w Łodzi.
Od 1 października 1997 roku jest dyrektorem artystycznym Teatru Studio, który objął po Jerzym Grzegorzewskim. "Nie da się robić takiego teatru, jaki robił Grzegorzewski, Szajna, bez Grzegorzewskiego i bez Szajny." - mówił w "Gazecie Wyborczej" zaraz po nominacji. "Ale myślę, że w pewnym sensie będzie to kontynuacja. Ta specyfika wyrażona jest już w nazwie teatru. Studio - miejsce, gdzie prowadzone są pewnego rodzaju eksperymenty, próby, gdzie wartością jest poszukiwanie języka teatralnego, nowego sposobu opowiadania. Tę linię teatru też będę starał się kontynuować." W repertuarze Studio znalazły się sztuki współczesne. Wśród nich min.: "Merylin Mongoł" Kolady; "Amerykańska papieżyca: Esther Vilar; "Więź" Rony Munro; "Nareszcie koniec", Miłość na Madagaskarze" Turriniego; "Dublińska kolęda", "Tama" Conora McPhersona. Teksty najnowsze to zresztą ulubiony materiał sceniczny Brzozy - nawet dramaty klasyczne w jego reżyserii zyskują współczesny wymiar. "Antygona" Sofoklesa (1998, Teatr Studio) z Jerzym Radziwiłowiczem i Marią Peszek stała się aktualną opowieścią o wojnie w Jugosławii i o niemożności ucieczki przed przemocą. W STUDIO reżyserowali - od czasu objęcia dyrekcji przez Zbigniewa Brzozę - Krzysztof Warlikowski, Piotr Cieplak, Oskaras Koršunovas, Agnieszka Wróblewska, Magdalena Łazarkiewicz, Piotr Łazarkiewicz, Mariusz Grzegorzek i inni. W tym wachlarzu spektakli, szczególny nacisk położony jest na twórczość dramaturgów Europy Środkowej i Wschodniej - Zbigniew Brzoza wprowadza na polskie sceny literaturę węgierską: Janosa Haya ("Geza-dzieciak"), Petera Karpati ("Superheterodyna") czy Zoltana Egressy (telewizyjna wersja spektaklu "Portugalia"). Zrealizował tu także spektakl, będący swoistym rozliczeniem z PRL-em - "Bal pod Orłem". Jak mówił "Gazecie Wyborczej": "To nie będzie spektakl o bohaterach tamtych czasów - Edelmanie i Kuroniu, ale o upiorach PRL-u. Nie chciałbym, żeby "Bal Pod Orłem" był odczytany jako przedstawienie historyczne. Nie zamierzam być sprawiedliwym. Nie będzie tu obiektywnej prawdy o PRL. Chciałbym powiedzieć o tym, co wciąż odciska się na naszej współczesności. Co powoduje, że jak zbliżają się kolejne wybory, to serce nam podchodzi do gardła, bo nie wiadomo, jak się to nasze społeczeństwo zachowa. I o tym, dlaczego tak daleko nam do bycia społeczeństwem obywatelskim."
Ponadto - w repertuarze Teatru STUDIO miały miejsce premiery, które krytycy zaczęli nazywać "nowym nurtem". Sam Brzoza powiedział o tych przedstawieniach: "Zależy mi, aby w naszym repertuarze pojawiały się spektakle - oczywiście nie może to być jedyny nurt - które uwrażliwiają na słabszych, na ludzi cierpiących". Mowa o nagrodzonej Pulitzerem sztuce "Dowcip" autorstwa Margaret Edson, w której główną rolę gra Teresa Budzisz Krzyżanowska, Muzyce ze słowami w wykonaniu Jana Peszka i Marii Peszek oraz "Małej Steinberg", monodramie Krystyny Jandy. Każda z nich opowiada o ludziach dotkniętych chorobą. Na deskach Teatru STUDIO swoje spektakle prezentowali wybitni reżyserzy - Gábor Zsámbeki, Rimas Tuminas i Oskaras Koršunovas.
15 stycznia 2008 r. Urząd Miasta Łodzi poinformował, że z dniem 1 września 2008 r. Zbigniew Brzoza przejmie funkcję dyrektora artystycznego Teatru Nowego im. Kazimierza Dejmka w Łodzi. W konkursie na to stanowisko pokonał kilkunastu innych kandydatów, m.in. Olgierda Łukaszewicza, uznawanego wcześniej przez obserwatorów za faworyta.
Spektakle Zbigniewa Brzozy były zaś prezentowane na licznych festiwalach krajowych i zagranicznych min. "Godzina, w której nie wiedzieliśmy nic o sobie nawzajem" w Wilnie, "Nareszcie koniec" na Międzynarodowym Festiwalu Monodramów w Sztokholmie, "Antygona" w Budapeszcie, "Burza" na Międzynarodowym Festiwalu KONTAKT' 2000 w Toruniu oraz na Festiwalu Sztuki Reżyserskiej w Katowicach 2000, "Zbrodnia z premedytacją" wg Gombrowicza na Kaliskich Spotkaniach Teatralnych - Festiwalu Sztuki Aktorskiej i Warszawskich Spotkaniach Teatralnych.
Nagrody 1993 - Złota Maska za najlepszą reżyserię dla spektaklu "Przemiana" 1996 - Grand Prix dla spektaklu "Zbrodnia z premedytacją" na 36. Kaliskich Spotkaniach Teatralnych 1996 - Złota Maska za najlepszą reżyserię dla spektaklu "Zbrodnia z premedytacją" 1997 - "Złamany szlaban" za reżyserię "Zbrodnia z premedytacją" na VIII Międzynarodowym Festiwalu "Na granicy" w Cieszynie