Zilog Z80
Z Wikipedii
Mikroprocesor Z80 powstał na fali entuzjazmu wywołanego przez mikroprocesor Intel 8080. Wtedy to grupa pracowników Intela odeszła od firmy, by założyć własne przedsiębiorstwo o nazwie Zilog. W nowej firmie opracowano projekt mikroprocesora opartego na Intel 8080. Nowy układ o nazwie Z80 wszedł do sprzedaży w lipcu 1976 roku i natychmiast szturmem zdobył rynek.
Niemałą zasługę w zyskaniu popularności odegrała w Z80 zgodność programowa z 8080 - systemy oparte na Z80 bez większych problemów mogły korzystać z bogatej, istniejącej już, bazy oprogramowania (w tym systemu operacyjnego CP/M).
[edytuj] Charakterystyka
- 8-bitowa magistrala danych;
- 16-bitowa magistrala adresowa - możliwość zaadresowania 64kB pamięci RAM i obszaru 64kB przestrzeni in/out (większość rozkazów operuje na przestrzeni pamięci, stąd też pobierany jest kod i na ten obszar wskazują rejestry adresowe (w tym PC i ukryty WR), przestrzeń in/out można porównać do pamięci RAM w procesorach RISC - dozwolone są najprostsze operacje zapisu/odczytu); wybór pomiędzy RAM a przestrzenią wejścia/wyjścia dokonywany był poprzez jedną z linii sterujących procesora, jego ignorowanie powodowałoby, że przestrzeń pamięci byłaby tożsama z przestrzenią portów i/o;
- zasilanie i poziomy logiczne zgodne ze standardem TTL (za wyłączeniem zegara taktującego);
- dodatkowe rozkazy umożliwiały użycie nowych technik adresowania pamięci oraz przerzucania obszarów pamieci;
- wszystkie sygnały sterujące i obie magistrale dostępne wprost (bez multipleksowania);
- obudowa typu DIL 40;
- wbudowany układ odświeżania pamięci dynamicznej;
- 158 rozkazów, w tym 78 zgodnych z Intel 8080 (zachowana pełna wsteczna kompatybilność z 8080);
- bardzo duży jak dla procesora 8-bitowego zestaw rejestrów wewnętrznych ogólnego przeznaczenia wraz z zestawem alternatywnych rejestrów (np. dla wygodnej obsługi przerwań) i rejestrami indeksowymi (np. dla wygodnej implementacji tablic) - A, F, A', F', B, C, D, E, H, L, B', C', D', E', H', L', IX, IY, SP, PC, WZ, IR;
- zestaw instrukcji operujących na 16-bitowych danych (rejestry można było "sklejać" parami);
- zegar (w zależności od wersji) do 8 MHz, podstawowy cykl rozkazowy 4 takty (teoretycznie zatem do 2 MIPS).
Dodatkową zaletą użycia Z80 była możliwość skorzystania z dobrze zaprojektowanych zewnętrznych układów ściśle współpracujących z jednostką centralną:
- Z80 PIO - programowalny układ wejścia/wyjścia zawierający dwa 8-bitowe, niezależne, dwukierunkowe porty równoległe z priorytetową obsługa przerwań;
- Z80 SIO - układ zawierający dwa niezależne porty szeregowe z priorytetową obsługa przerwań;
- Z80 CTC - układ czasowy - zawierający dwa bloki, z których każdy może pracować jako licznik lub zegar z priorytetową obsługa przerwań;
- Z80 DMA - układ zarządzający transmisją danych między urządzeniami wejścia/wyjścia a pamięcią;
- Z80 DART - zubożona (i tańsza) wersja Z80 SIO;
- Z80 COMBO - układ peryferyjny zawierający: pamięć RAM (256B), dwa układy czasowe, dwa porty szeregowe i układ kontroli przerwań.
[edytuj] Komputery używające procesora Z80
- ABC80
- Amstrad CPC (w Niemczech produkowany jako Schneider CPC) z modelami 464, 472, 664, 6128 i 5512
- BBC Micro (jako opcjonalny, drugi procesor)
- Bigboard
- Commodore 128 (jako drugi procesor, główny to MOS 8502)
- Elwro 800 Junior
- Kaypro 2
- Mycron 1000
- Nascom
- Osborne 1
- SAM Coupe
- Sinclair ZX80
- Sinclair ZX81
- Sinclair ZX Spectrum
- Sinclair ZX Spectrum+
- Sinclair ZX Spectrum 128
- ZX Spectrum 128 +2 Amstrad
- ZX Spectrum 128 +3 Amstrad
- Tandy TRS-80
- Timex 2048 (portugalska wersja ZX SPECTRUM 48K)
- Timex 2068
- Timex FDD3000
- Tiki 100
- Unipolbrit 2068
- Xerox 820
- Komputery zgodne ze standardem MSX produkowane przez takie firmy jak: Spectravideo, Phillips, Sony, Sanyo, Mitsubishi, Toshiba, Hitachi, National, Canon, Casio, Pioneer, Fujitsu,General, Yamaha, Yashica-Kyocera (Japan), GoldStar, Samsung, Daewoo/Yeno (South Korea), Gradiente, Sharp/Epcom (Brazil) oraz kilka innych.
- Kalkulatory graficzne firmy Texas Instruments: TI-73x, TI-81, TI-82, TI-83x, TI-84x, TI-85, TI-86
