Znaczek pocztowy
Z Wikipedii
Znaczek pocztowy - znak pocztowy, służący jako środek uiszczenia opłaty za usługi pocztowe. Przeważnie jest w postaci małego papierowego prostokąta przyklejanego do koperty. Wykonywany jest różnymi technikami drukarskimi (typografia, litografia, offset, staloryt, rotograwiura) i na różnych rodzajach papieru (często ze znakami wodnymi) na podstawie projektu grafika. Znaczek pocztowy należy do druków akcydensowych.
Znaczki mogą przybierać różne kształty, nie tylko prostokąta. Spotyka się znaczki kwadratowe, owalne, trójkątne i pięciokątne. Sierra Leone i Tonga wypuściły samoprzylepne znaczki w kształcie owoców. Różne są również materiały, z których wykonuje się znaczki. Można trafić na znaczki z folii (nawet srebrnej lub złotej), plastiku, a nawet drewna.
Spis treści |
[edytuj] Historia
[edytuj] Okres przedznaczkowy
W XVII wieku poczta królewska w Wielkiej Brytanii nie była zbyt popularna. Wynikało to z kilku czynników, do których można zaliczyć przede wszystkim: długi czas doręczania, wysokie opłaty za przesyłkę, osobne opłaty za każdą kartkę. Narodziła się potrzeba reformy pocztowej, a zwłaszcza uproszczeniu i ujednoliceniu opłat pocztowych. Problemem tym zajęła się jedna z komisji parlamentu brytyjskiego. Jej przewodniczący, Robert Wallace, podjął dzieło reformy pocztowej. Jego zamierzenia i działalność utorowały drogę kolejnym projektom reformy.
[edytuj] Projekt reformy Rowlanda Hilla
W styczniu 1837 roku Rowland Hill ogłosił swój projekt reformy poczty w postaci broszury Reforma pocztowa, jej znaczenie i zastosowanie (ang. Postal Reform: its Importance and Practibility). W tej broszurze zaproponował między innymi zniesienie przywilejów dla członków dworu i parlamentu, ujednolicenie opłat w całym kraju i wprowadzenie jednopensowej opłaty za list do pół uncji wagi, niezależnie od miejsca jego przeznaczenia. Proponował też, by opłata pocztowa była dokonywana z góry dzięki małym skrawkom papieru, wystarczająco dużym, by na nich przyłożyć stempel pocztowy, i pokrytych z jednej strony klejem umożliwiającym po zwilżeniu przylepienie do listu.
Izba gmin powołała 23 listopada 1837 komisję do zbadania jego projektu. Po kilku miesiącach 10 stycznia 1840 roku wprowadzono nową taryfę pocztową - 1 pens za list zwykły. Brakowało tylko projektu znaczka.
[edytuj] Penny Black
Wzorem dla pierwszego znaczka został medal z portretem młodej królowej Wiktorii, wybity w 1837 roku. Twórcą medalu był William Wyon, natomiast na potrzeby rytowników skopiował go grafik Henry Courbould.
6 maja 1840 roku wprowadzono go do obiegu. Miał nominał 1 pensa i był koloru czarnego. Z tych dwóch powodów otrzymał nazwę Penny Black (czarna jednopensówka).
[edytuj] Pierwszy polski znaczek
Pierwszy polski znaczek pojawił się 1 stycznia 1860 r. w Królestwie Polskim (opłata za list o wadze 1 łuta wynosiła 10 kopiejek). Najrzadszym polskim znaczkiem jest znaczek o nominale 10 kr z "wydania krakowskiego".
[edytuj] Budowa znaczka
[edytuj] Rodzaje znaczków
- znaczki opłaty
- znaczki dopłaty
- znaczki urzędowe
- zeszyty znaczkowe
- znaczki różnych poczt:
- poczta lotnicza
- poczta balonowa
- poczta szybowcowa
[edytuj] Kolekcjonowanie znaczków
Znaczki pocztowe są obiektem powszechnego kolekcjonerstwa na całym świecie. Liczne związki, kluby, wystawy, kongresy służące propagowaniu i rozpowszechnianiu idei filatelistyki.
W Polsce filateliści zrzeszają się w Polskim Związku Filatelistów.
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Poczta Polska
- Katalog Polskich Znaczków Pocztowych wydanych do 1939 roku
- Katalog Znaków Pocztowych
- Polski Związek Filatelistów
