Idioma bielorruso

De Wikipedia, la enciclopedia libre

El bielorruso (Беларуская мова) o ruso blanco es el idioma oficial de Bielorrusia, uno de los tres idiomas eslavos orientales.

El nombre viene de la derivación de la palabra rusa "byelorussia" con la que se denominaba a la zona.

[editar] Gramática

[editar] Nombres (nazounik)

Hay 6 casos:

• Nominativo (nazouny)
• Genitivo (rodny)
• Dativo (davalny)
• Acusativo (vinavalny)
• Instrumental (tvorny)
• Locativo (mesny)

Existe un séptimo caso, vocativo (klichny), pero se usa muy poco en el bielorruso moderno.

[editar] Pronombres (zajmiennik)

En bielorruso hay 8 tipos de pronombres (zajmiennik):

• Posesivos (прыналежныя): мой (mi, mio); твой (tuyo); яго, ягоны (suyo); яе, ейны (suyo de ella); наш, наскі (nuestro); ваш (vuestro); іх, іхны (de ellos), свой (mio propio).
• Personales (асабовыя): я (yo), ты (tú), ён (el), яна (ella), яно (ello), мы (nosotros), вы (vosotros), яны (ellos);
• Negativos (адмоўныя): ніхто , нішто , нічый ніякі ніводзін, ніводны
• Definidos (азначальныя): сам ; самы увесь усё усе усякі, усялякі кожны іншы
• Indefinidos (няпэўныя): нехта нешта нейкі (а); нечы некаторы некалькі (хтось, хтосьці штось, штосьці чыйсьці якісьці, які-кольвек хто-небудзь, хто-кольвек што-небудзь, што-кольвек чый-небудзь абы-што абы-чый абы-які
• Interrogativos-comparativos (пытальныя): хто што які каторы чый колькі
• Demostrativos (указальныя): той гэты гэны такі гэткі, гэтакі столькі, гэтулькі
• Reflexivos (зваротны): сябе

[editar] Vocabulario

En términos léxicos, el bielorruso está más relacionado, en primer lugar con el ucraniano, después con el polaco y por último con el ruso.

[editar] Sistema de escritura

Antes del comienzo del uso del alfabeto cirílico, el bielorruso se escribía en su propio alfabeto, el łacinka (лацінка) basado en el alfabeto latino y en escritura árabe. Hoy en día, no se usa el alfabeto árabe. Algunas personas continúan escribiendo en el łacinka, pero oficialmente sólo se utiliza el cirílico.

[editar] Alfabeto Cirílico Bielorruso

Аа Бб Вв Гг Дд (ДЖдж ДЗдз) Ее Ёё Жж Зз Іі Йй Кк Лл Мм Нн Оо Пп Рр Сс Тт Уу Ўў Фф Хх Цц Чч Шш Ыы Ьь Ээ Юю Яя

El apóstrofo se utiliza entre una consonante y una vocal débil (е, ё, ю, я) para indicar que no hay palatización de la consonante precedente, pronunciándose así la vocal tal y como se haría al principio de una palabra. En lacinka se hace a través de la letra j, comparar: "Сям'я" con "Siamja"

Antes de [1933], aparte de la letra Ge (Гг), el alfabeto bielorruso contaba con la letra Ghe (Ґґ). Algunos lingüistas bielorrusos han solicitado la recuperación de esa letra, pero oficialmente no se ha aprobado.

[editar] Alfabeto latino Bielorruso

El alfabeto latino bielorruso se llama łacinka.

Aa Bb Cc Ćć Čč Dd (DŽdž DZdz) Ee Ff Gg Hh Ii Jj Kk Ll Łł Mm Nn Ńń Oo Pp Rr Ss Śś Šš Tt Uu Ŭŭ Vv Yy Zz Źź Žž

[editar] Ejemplos

Agunos ejemplos básicos:

• вітаю (vitaju) - hola
• як (jak) - como
• як маесься? (jak majessia?) - ¿Cómo estás?
• добрай раніцы (dobraj ranicy) - Buenos días
• дабранач (dabranach) - buenas noches
• дзякуй (dziakuj) - gracias
• калі ласка (kali laska) - por favor, de nada
• спадар / спадарыня (spadar / spadarynia) - señor/señora
• добра (dobra) - bueno / bien
• кепска / дрэнна (kiepska / drenna) - malo / mal
• выдатна (vydatna) - excelente
• цудоўна (cudouna) - maravilloso
• дзе (dzie) - donde
• адкуль (adkul) - ¿de dónde?
• чаму (chamu) - ¿por qué?
• я разумею (ja razumieju) - entiendo
• нічога не разумею (nichoha nie razumieju) - no entiendo nada

[editar] Véase también

• Lenguas eslavas
• Bielorrusia

[editar] Enlaces externos

Esta lengua tiene su propia Wikipedia. Puedes visitarla y contribuir en Wikipedia en idioma bielorruso

En inglés:

• Black Ruthenian language
• Ethnologue report for Belarusian
• English-Belarusian dictionaries, in Lacinka
• Métrica of GDL
• Statutes of GDL
• pravapis.org - Belarusian language
• Fundamentals of Modern Belarusian