Étienne-François de Choiseul

Z Wikipedii

Étienne-François, książę de Choiseul, markiz de Stainville (ur. 28 czerwca 1719 w Nancy, zm. 8 maja 1785 w Paryżu) – francuski dyplomata.

Wstąpił do armii francuskiej i wziął udział w wojnie o sukcesję austriacką 1740-1748, w toku której został generałem-lejtnantem. Zyskał na dworze królewskim względy Madame Pompadour, która popierała jego karierę.

Został zarządcą kraju Wogezów, w 1753 mianowany ambasadorem w Rzymie, gdzie miał łagodzić niepokoje wywołane antyfrancuską bullą Unigenitus papieża Klemensa XI. W 1757 został ambasadorem w Wiedniu i przyczynił się do zawarcia przymierza francusko-austriackiego. W latach 1758-1761 był ministrem spraw zagranicznych. Niemniej wpływ na politykę francuską zachował do 1770. W 1761 doprowadził do podpisania Paktu Familii, formalnego związku dworów Burbonów. W uznaniu jego zasług król Ludwik XV uczynił go parem i diukiem Francji. W latach 1761-1766 był ministrem marynarki, w latach 1761-1770 ministrem wojny, 1766-1770 ponownie ministrem spraw zagranicznych.

Był zwolennikiem popierania konfederacji barskiej przeciwko Rosji. Dzięki jego zabiegom Francja wysłała do Polski setki doradców wojskowych, wspartych funduszami z francuskiej kasy państwowej. W 1766, po śmierci Stanisława Leszczyńskiego, przyłączył do Francji Lotaryngię, w 1768 to samo zrobił z Korsyką. Zezwolił na druk wielkiej encyklopedii francuskiej.

W 1765 doprowadził do wygnania jezuitów i to właśnie doprowadziło do upadku jego wpływów w 1770, gdy popierająca jezuitów Madame du Barry spowodowała pozbawienie Choiseula funkcji państwowych.