Újpest Budapeszt

Z Wikipedii

Újpest

Pełna nazwa

Újpest Football Club

Przydomek

Lilák (fioletowi)

Data założenia

1885 (1899)

Stadion

Stadion Ferenca Szuszy

Liczba miejsc

13,501

Prezes

Péter Kovács

Trener

István Urbán

Liga

NB I

2007-08

4 miejsce





Stroje domowe





Stroje wyjazdowe

Újpest Football Club (do 1998 roku Újpesti Torna Egylet) znany też jako Újpest Budapest jest to węgierski klub piłkarski ze stolicy. Nazwa klubu pochodzi od IV dzielnicy Budapesztu - Újpestu. W swej historii zdobył 20 razy mistrzostwo i 7 razy Puchar Węgier.

Spis treści

1 Historia
2 Kibice
- 2.1 Piłkarze w historii klubu
- 2.2 Nazwa klubu
3 Osiągnięcia
4 Linki zewnętrzne

[edytuj] Historia

Początki Klub został założony 16 czerwca 1885. Założycielem jego był János Goll - szkolny nauczyciel. Újpest był wtedy miastem, graniczącym od południowej strony z Budapesztem. Klub nazwano Újpesti Torna Egylet (Nowopeszteńskie Towarzystwo Gimnastyczne). Jest najstarszym węgierskim klubem sportowym istniejącym do dziś. Na klubowe barwy wybrano fiolet i biel. Przez pierwsze lata w klubie uprawiano ogólnie pojętą gimnastykę i szermierkę. W 1899r. w mieście powstała drużyna piłkarska Újpesti FC, z fioletowo-białymi barwami. W 1901r. klub stał się sekcją piłkarską UTE.

Liga W tym to 1901r. UTE przystąpiło do dopiero utworzonej ligi piłkarskiej, w której gra przez wszystkie sezony jej istnienia. Liga dzieliła się z początku na I i II ligę. Újpest zadebiutował w II lidze i grał w niej przez 4 pierwsze sezony. W 1905r. zadebiutował w I lidze. Grał w niej do sezonu 1910/11, w którym spadł do II ligi. Sezon 1911/12 zakończył jako mistrz II ligi i od połowy 1912r. nieprzerwanie do dziś gra w NB I. 17 września 1922r. został otwarty stadion UTE nazwany od ulicy, przy której sie znajdował Megyeri uti. Debiut wypadł okazale, gospodarze pokonali "Fradich" 2:1. UTE grało raczej w środku tabeli do czasów amatorstwa ligi. Sytuacja się zmieniła, gdy liga przeszła na zawodostwo w 1926r.

Złota era Po przejściu na zawodostwo klub powraca do nazwy Újpesti FC. Zbiegło to się w czasie z wielkimi sukcesami zespołu. Od połowy lat 20. do końca 30. Újpest nie opuszczał czołówki ligi. Z takimi zawodnikami jak György Szűcs, Antal Szalay, István Balogh I, Jenő Vincze, czy Gyula Zsengellér UTE wywalczyło 5 tytułów mistrza Węgier w tym okresie i 2-krotnie było najlepszym zespołem środkowej Europy, wygrywając Puchar Mitropa w latach 1929 i 1939. UTE stało się obok FTC najlepszym zespołem Węgier, których reprezentacja wicemistrzów świata z 1938r. opierała sie głównie na zawodnikach tych 2 klubów. W omawianym okresie klub zyskał dużą popularność w regionie.

Lata 1939-45 W latach Wojny zespół był sponsorowany przez zakłady przemysłu wojennego "Gamma". UTE było lubiane przez Strzałokrzyżowców, większość jego fanów miała prawicowe poglądy. Zespół miał zapewnione dobre warunki podczas Wojny, jednak mistrzostwa w tym czasie nie zdobył.

Lata komunizmu 1945-68 W okresie powojennym Újpest był niewątpliwie najlepszym klubem. Powrócono do poprzedniej nazwy - UTE, gdyż liga znów stała się (oficjalnie) amatorska. Pierwsze 3 powojenne sezony ligowe wygrał. Do tego stopnia zdominował rozgrywki piłkarskie, że raz 9 zawodników reprezentacji było zawodnikami UTE. Jednak lata 1949/50 przyniosły osłabienie pozycji klubu. Zdecydowało się odgórnie, że najlepszymi mają być Honved i MTK. Újpesti TE dostało się pod patronat milicji i całkowicie zmieniło nazwę stając się teraz Dozsa Budapeszt, gdyż w 1950r. Újpest został włączony do Budapesztu. Do 1956r. pozostawał nr 3 dla ówczesnych władz państwowych, tzn, że jako trzeci w kolejności miał wszelakie przywileje w piłce nożnej. Manifestowało się to np: w odgórnym sprowadzaniu zawodników z innych klubów. Po 1956r. sytuacja się odmieniła na korzyść. Do nazwy dodano tradycyjny człon Újpest zostawiając Dozsa. W piłkarskiej hierarchii lat 60. "Fioletowi" byli numerem 2 (po Vasasu), stając się z czasem nr 1. Odzwierciedliło się to w wynikach, drużyny z północnego Budapesztu. W sezonie 1959/60 Újpest Dozsa zdobył mistrzostwo. 2 lata później dotarł do półfinału Pucharu Zdobywców Pucharów. Gwiazdą zespołu był Mihály Tóth, zawodnik szerokiego składu Złotej Jedenastki z 1954r., a także wystepujący do 1960r. Ferenc Szusza, najlepszy strzelec w historii zespołu, jego legendarny i wieloletni zawodnik.

Magiczni Numer 1 dla władz, oznaczało odnosić sukcesy. Lata 1968-1975 to ich nieprzerwane pasmo i trudno ocenić, czy ten okres, czy lata 30. były najlepsze w historii klubu. W 1967r. trenerem zespołu został Lajos Baróti. Już w nastepnym (1968) jego drużyna powinna być mistrzem, gdyby nie nieczysta postawa FTC i Vasasu byłaby nim. Chodziło o jakieś stare porachunki piłkarzy Vasasu i Újpestu. Vasas mecz przeciw "Fradim" przechodził, a z Újpestem zagrał walcząc jak "lwy" uzyskując remis. Ten 1 punkt przesądził o mistrzostwie FTC (bilans bramek 65-26), gdyż przy równej ilości punktów mistrzem zostałby Újpest (bramki 102:27). Jednak następne 7 sezonów wygrali "Fioletowi". Dopiero w sezonie 1975/76 udało się wyrwać im mistrzostwo (dokonało tego FTC ). Baróti wpoił swoim zawodnikom ofensywny styl gry. W przeciągu 7 mistrzowskich sezonów, Újpest zdobył równo 500 goli, a jego przednie formacje z tych lat przeszły do historii klubu, stały się legendą. Tworzyli je Fazekas - Göröcs - Bene - Dunai II - Zámbó. Równiez na arenie międzynarodowej "Fioletowi" odnosili sukcesy. W sezonie 1968/69 dotarli do finałowego dwumeczu Pucharu Miast Targowych z Newcastle United, który niestety przegrali. W Pucharze Mistrzów Újpest często dochodził do ćwierćfinału, ale w sezonie 1973/74 grał w półfinale, w którym przegrał z późniejszym tryumfatorem Bayernem Monachium. W latach 70. klubowi przybyło tysiące fanów w kraju jak i za granicą zauroczonych grą jego gwiazd. UTE przez krótki okres cieszyło się popularnością niemal taką jak "Fradi". Do dziś są drugą popularnością drużyną na Węgrzech.

Początek kryzysu Do końca lat 70. Újpest był w czołówce ligi. Klub opuścili Ferenc Bene, János Göröcs, Antal Dunai II ich miejsce zajęli bardzo dobrzy Törőcsik i Fekete. "Fioletowi" zdobyli jeszcze mistrzostwa w sezonach 1977/78, 1978/79 i ustapili pola Honvedowi, który w latach 80. stał się najlepszym zespołem na Węgrzech. Przy Megyeri uti nastał powolny kryzys. Zmiany trenerów nie prowadziły do odzyskania mistrzowskich tytułów. Jedynym osiągnieciem w tym czasie było dojście do ćwierćfinału Pucharu Zdobywców Pucharów w sezonie 1983/84.

Kapitalizm Lata przełomu ustrojowego okazały sie dla Újpestu dobre. Zdobył on kolejne mistrzostwo w sezonie 1989/90. W 1990r. znika drugi człon nazwy klubu - Dozsa. Jednak ogólny upadek węgierskiej piłki przyczynił się do braku sukcesów na europejskiej arenie. Milicja nie dawała juz wsparcia, klub musiał zapewnić sobie utrzymanie sam. UTE nadal gra w czołówce ligi, ale zdarzają się też sezony, w których trzeba walczyć o utrzymanie w lidze. Ostatnie jak do tej pory, 20. mistrzostwo przypadło na sezon 1997/98. Lata 90. obnażyły słabość węgierskiej ligi, której mistrzowie regularnie nie dostawali się do rozgrywek Ligi Mistrzów.

Obecnie (po 2001r.) W 2001r. zakończyła się przebudowa przestarzałego stadionu Megyeri uti. Stare betonowe trybuny zastąpiono nowymi, zadaszonymi, całkowicie pokrytymi miejscami siedzącymi. Przynajmniej stadion UTE spełniał zachodnie standarty. Obecnie jest najładniejszym obiektem w lidze. Pojemność spadła z 30 000 do 13 501 miejsc, ale przy ogólnym wielkim spadku frekwencji jest to wystarczajaca ilość. W październiku 2003r. stadion UTE otrzymał imię swego wielkiego zawodnika Ferenca Szuszy. Od 1998r. drużyna zawodzi swych sympatyków. Po 2000r. tylko dwukrotnie kończył Újpest rozgrywki na podium. W sezonie 2003/04 utracił tytuł w ostatniej kolejce, tak samo jak w sezonie 2005/06, w którym cały czas prowadził, by przez końcowe potknięcia skończyć jako wicemistrz. Dzisiejsze warunki finansowe klubu pozwalają mu utrzymywać się w czołówce ligi, jednak są zdecydowanie za małe, aby osiągnąć coś w Europie, choćby wyjście z fazy grupowej Pucharu UEFA.

[edytuj] Kibice

Újpest ma dużą rzeszę kibiców. Ich największą animozją są fani Ferencvarosu. W latach 70., wraz z rozkwitem ruchu kibicowskiego, zaczęły się starcia fanów obu tych klubów. Przez lata derby FTC - UTE satły się jedną z najbardziej znanych w Europie wojen kibicowskich. Fani "Fioletowych" jeżdżą w największej liczbie na Węgrzech na mecze wyjazdowe za swymi piłkarzami. Mają też najstarszą w kraju, legendarną już grupę ultras "Ultra Viola Bulldogs". Generalnie fani "Fioletowych" mają prawicowe przekonania, choć może w mniejszym procencie niż kibice "Fradich". Świadczy o tym ich flaga z konturami wielkich Węgier, znienawidzona przez kibiców z sąsiednich krajów. Jeśli chodzi o frekwencję na własnym stadionie, jest ona trochę wyższa niż słabiutka ligowa średnia. Frekwencja w ostatnich 5 sezonach:

2002/03 - 2 732
2003/04 - 3 508
2004/05 - 3 389
2005/06 - 4 635
2006/07 - 3 045

[edytuj] Piłkarze w historii klubu

Gyula Zsengellér
Ferenc Bene
Ferenc Szusza
Antal Dunai II
János Göröcs

[edytuj] Nazwa klubu

1885: Újpesti Torna Egylet (Újpesti TE)
1926: Újpest Football Club (Újpest FC)
1945: Újpesti Torna Egylet (Újpesti TE)
1950: Bp. Dózsa Sportegyesület (Bp. Dózsa SE)
1956: Újpesti Torna Egylet (Újpesti TE)
1957: Újpesti Dózsa Sport Club (Újpesti Dózsa SC)
1991: Újpesti Torna Egylet (Újpesti TE)
1998: Újpest Football Club (Újpest FC)

[edytuj] Osiągnięcia

Mistrz Węgier..(20):1929/30, 1930/31, 1932/33, 1934/35, 1938/39, 1945, 1945/46, 1946/47, 1959/60, 1969, 1970, 1970/71, 1971/72, 1972/73, 1973/74, 1974/75, 1977/78, 1978/79, 1989/90, 1997/98

Wicemistrz.....(20):1920/21, 1922/23, 1926/27, 1931/32, 1933/34, 1935/36, 1937/38, 1940/41, 1941/42, 1960/61, 1961/62, 1967, 1968, 1976/77, 1979/80, 1986/87, 1994/95, 1996/97, 2003/04, 2005/06

III miejsce.......(18):1916/17, 1918/19, 1921/22, 1923/24, 1927/28, 1928/29, 1936/37, 1939/40, 1950, 1951, 1952, 1957, 1962/63, 1965, 1975/76, 1987/88, 1995/96, 1998/99