Śliwa tarnina

Z Wikipedii

Śliwa tarnina
Systematyka wg Reveala
Domena	jądrowce
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	naczyniowe
Nadgromada	nasienne
Gromada	okrytonasienne
Klasa	Rosopsida
Rząd	różowce
Rodzina	różowate
Rodzaj	śliwa
Gatunek	śliwa tarnina
Nazwa systematyczna
Prunus spinosa L.
Sp. Pl. 2, 1753
Synonimy
Prunus praecox Salisb.
Galeria zdjęć i grafik

Śliwa tarnina (tarnina) Prunus spinosa L. - gatunek krzewu z rodziny różowatych (Rosaceae Juss). Występuje w Europie (poza północno-wschodnimi krańcami), północnej Afryce i zachodniej Azji. W Polsce pospolita na niżu i niższych położeniach górskich (do ok. 500 m n.p.m.). Przypuszcza się, że krzyżówka tego gatunku z ałyczą (Prunus cerasifera Ehrh.) wydała obecnie uprawianą śliwę domową (Prunus domestica L.).

[edytuj] Charakterystyka

Pokrój

Najczęściej krzewiasty o wysokości do 3 m (bardzo rzadko niskie drzewko do 4 m), gałęzie gęste, rozmieszczone krokwiasto lub lekko wzniesione. Tworzy gęste zarośla dzięki licznym odrostom korzeniowym.

Pień

Młode pędy delikatnie omszone - omszenie zanika wraz ze wzrostem; kolor czerwonawo-ciemnobrunatny z licznymi, drobnymi jasnymi punktami. Końcówki krótkopędów przekształcone w ciernie. Pączki drobne, kuliste, owłosione, osadzone po 2-3 obok siebie (serialnie).

Liście

Osadzone skrętolegle, wąskolancetowate do 4 cm długości, u podstawy i na szczycie zaostrzone, o ząbkowanym brzegu. Młode obustronnie omszone, rozwinięte z wierzchu nagie, matowe, pod spodem delikatnie omszone, głównie przy nerwach. Przylistki wąskie, owłosione.

Kwiaty

Białe, niezwykle obfite, ale krótkotrwałe; pojawiają się przed rozwojem liści w końcu kwietnia, osadzone najczęściej pojedynczo (rzadko po 2-3). Kielich niekiedy owłosiony, działki na brzegu orzęsione.

Owoc

Kulisty, krótkoszypułkowy pestkowiec o średnicy około 2 cm, barwy czarnosinej z niebieskawym nalotem. Smak cierpkogorzkawy.

Biotop

Roślina niewybredna, rosnąca na prawie wszystkich glebach (piaszczyste, kamieniste), porasta brzegi lasów, miedze, przydroża. Cenna dla środowiska, gdyż tworząc gęste zarośla (tzw. czyżnie), trudne do przebycia dla człowieka i większych zwierząt, stanowi dobre miejsce lęgowe dla ptaków i małych ssaków. Nanofanerofit. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla klasy (Cl.) Rhamno-Prunetea ^[1].

[edytuj] Zastosowanie

• Roślina lecznicza
• Surowiec zielarski: Kwiat tarniny - Flos Pruni spinose; owoc tarniny - Fructus Pruni spinose.
  • Skład chemiczny: Kwiaty tarniny zawierają flawonoidy, sole mineralne i cukry, owoce glikozyd cyjanowodorowy (amygdalina), autocjany, garbniki, kwasy organiczne, cukry^[2].
  • Działanie: kwiaty mają działanie słabo przeczyszczające i moczopędne, owoce łagodnie zapierające i przeciwzapalne^[2]. Używane są w postaci odwaru (1/2 łyżeczki suszonych owoców na 1 szklankę wody) przy schorzeniach żołądkowo-jelitowych, a także do płukania jamy ustnej i gardła przy stanach zapalnych^[3]
  • Zbiór: Kwiaty zbiera się natychmiast po zakwitnięciu, są one bardzo delikatne, łatwo się gniotą i czernieją. Dobrze wysuszone powinny mieć barwę kremowobiałą i delikatny zapach gorzkich migdałów. Owoce zbiera się po pierwszych przymrozkach, w innym przypadku wymagają przemrożenia. Po wysuszeniu są pomarszczone, w smaku cierpkie i sciągające, kwaśne, bez zapachu.
• Kulinaria. Owoce, mimo, że cierpkie, zawierają dużo cukrów i tłuszczu, są także bogate w witaminę C. Do bezpośredniego spozycia nadają się po przemrożeniu - stają się wówczas znacznie bardziej słodkie, gdyż zmniejsza się w nich zawartość kwasow i garbników. Doskonale nadają się na przetwory domowe. Można z nich robić konfitury, kompoty, nalewki, wina i soki.^[3]
• Używana jest do umacniania skarp i na żywopłoty.

Przypisy