Śluby panieńskie
Z Wikipedii
Śluby panieńskie, czyli Magnetyzm serca – komediowy utwór dramatyczny Aleksandra Fredry z 1832 roku, napisany wierszem. Premiera miała miejsce we Lwowie w 1833 roku. Głównym tematem utworu podzielonego na V aktów jest miłość.
Spis treści |
[edytuj] Geneza
Pracę nad utworem komediopisarz rozpoczął w 1826 roku. Sztuka ta, o pierwotnym tytule Magnetyzm, nie została wystawiona z przyczyn osobistych - Fredro zakochał się nieszczęśliwie w Zofii z Jabłonowskich. Finalna redakcja powstała dopiero w 1832 r., a jej premiera odbyła się we Lwowie dnia 15 lutego 1833 r. Pierwsze wydanie książkowe ukazało się w 1834 r., przysparzając dziełu wielu nowych czytelników i widzów.
[edytuj] Magnetyzm
Magnetyzm serca - teoria pseudonaukowa pewnego lekarza - Mesmera (mesmeryzm). Głosił on, że w ciele istnieje fluid, który oddziaływuje na drugą osobę i przyciąga ją (jak magnez). Fredro wierzy w teorię bliźniaczych dusz, lecz nie wierzy w miłość od pierwszego wejrzenia
[edytuj] Język utworu
W Ślubach da się zauważyć odchylenia w ortografii, fleksji i składni. Pisarz wpłótł w tekst wiele przysłów i sentencji, z rzadka za to stosował archaizmy.
Język utworu jest źródłem komizmu słownego, który głównie zasadza się na przytaczaniu wypowiedzi jednych bohaterów przez innych, lecz w odmiennej intonacji i dla innych celów. Innym chwytem było także wykorzystanie wieloznaczności leksemów, z której zdają sobie sprawę bohaterowie.
[edytuj] Wiersz
Fredro oparł swój utwór na jedenastozgłoskowcu. Pojawiają się też dwie inne miary: ośmiozgłoskowiec (we fragmentach, gdzie konieczna była synchronizacja słowa i ruchu) i trzynastozgłoskowiec (we fragmentach prezentujących światopogląd postaci).
[edytuj] Bohaterowie
Gustaw
Najmocniej zaakcentowana postać w utworze. Można go ocenić jako wynik zetknięcia polskiej sarmacko-ziemiańskiej kultury z zagraniczną. Przystojny fircyk, cieszący się powodzeniem u kobiet (taki obraz prezentowany jest w akcie I), przechodzi zmianę wewnętrzną i pod wpływem miłości staje się dojrzałym mężczyzną. W III scenie aktu IV najmocniej zaznaczają się w nim cechy typowego romantyka. Jego imię nawiązuje do Gustawa z "Dziadów", którego postawę (romantycznego kochanka) wyśmiewa Fredro w swojej komedii
Albin
Łzawy kochanek, który wykazuje się uległością wobec ukochanej. Wychowany na romantycznych dramatach i romansach. Fredro wyraźnie w tej postaci nawiązuje do sentymentalizmu.
Aniela
Dobroduszna, łagodna, naiwna, uległa panna, której cechy zostały dodatkowo podkreślone imieniem. Także dojrzewa do prawdziwego uczucia, gdyż wcześniej znała tylko książkową wersję miłości.
Klara
Żywa i energiczna, wierna ślubom złożonym z Anielą, ale ostatecznie pokonana przez zawiłe zabiegi. Błyskotliwa i inteligentna, często korzysta z ostrego języka. W jej postaci można dostrzec zarys emancypantki.
Radost - stryjaszek, poczciwy kawaler, wyrozumiały i troskliwy. Można się domyślić, iż kiedyś kochał się w pani Dobrójskiej.
Pani Dobrójska - opiekunka Anieli i Klary, czcigodna pani domu.
Jan - służący.
[edytuj] Streszczenie
Fabuła komedii opowiada historię dwóch panienek Anieli i Klary, które postanawiają nigdy nie wychodzić za mąż i dręczyć mężczyzn swą obojętnością. Zakochany Albin od razu zostaje odrzucony przez Klarę, Aniela również jest obojętna na zaloty Gustawa, który z początku nie mógł uwierzyć w owe przysięgi dziewcząt. W końcu wymyśla on intrygę w celu zdobycia ukochanej i pomocy płaczącemu z rozpaczy Albinowi.
Komedia Fredry przedstawia miłość jako wielką, prawdziwą siłę, która pobudza ludzi do działania i przynosi radość życia. Fredro wierzył w potęgę miłości, która według niego jest szczęściem człowieka, jest radosna, zwieńczona małżeństwem, optymistyczna, lecz trzeba o nią walczyć (czego sam dowodzi starając się o rozwód swojej ukochanej 10 lat)
