Żytkiejmy

Z Wikipedii

Współrzędne: 54°20'52" N 22°41'" EGeografia

Żytkiejmy
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat gołdapski
Gmina Dubeninki
Położenie 54° 20' 52'' N
22° 41'  E
Liczba
mieszkańców (2006)
 • liczba ludności

907
Strefa numeracyjna
(do 2005)		 87
Tablice rejestracyjne NGO
Położenie na mapie Polski
Żytkiejmy
Żytkiejmy
Żytkiejmy

Żytkiejmy (niem. Szittkehmen) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie gołdapskim, w gminie Dubeninki, 2 km na od granicy z obwodem kaliningradzkim.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.

Siedziba Parku Krajobrazowego Puszczy Rominckiej.

Wieś załozona w 1554 przez osadników z Litwy. Az do XX w. odprawiano tu nabożeństwa w języku litewskim. W 1731 r. we wsi (i okolicach) osiedlili sie protestanci niemieccy, wypędzeni z okolic Salzburga. Wieś miała prawo do organizowania targów i jarmarków, dzięki czemu przez wiele lat była lokalnym centrum handlu i usług. Na początku I wojny światowej miejsowość ucierpiała w wyniku zaciętych walk niemiecko-rosyjskich. Przez 1939 r. w Żytkiejmach działał osrodek szkolenia dywersantów i agentów hitlerowskich - ukierunkowany był na inwigilacje Białostocczyzny i Suwalszczyzny. Przerzucano tu agentów, broń, materiały wybuchowe, radiostacje i materiały propagandowe. Osrodkiem szkoleniowym kierował SS Hauptsturmfüher Herman Dylba.

W Żytkiejmach znajduje się kościół p.w. św. Michała z końca XVI w. Był on przebudowany w 1879 r. We wsi także domy z początków XX w, m.in. budynek hotelu św. Huberta (mieścił się tu ośrodek szkoleniowo-dywersyjny) oraz cokół po pomniku Bismarka (pomnik usunięto w 1944 r.). Na skraju wsi dawny budynek końcowej stacji linii kolejowej Gołdap-Żytkiejmy (linia uruchomiona w 1927, rozebrana po [[1945] r.). Na północ od wsi, przy dawnej granicy z Rosją znajduje się cmentarz z okresu I wojny światowej, z mogiłami żołnierzy rosyjskich i niemieckich: 35 grobów żołnierzy niemieckich, 5 rosyjskich oficerskich i 1 zbiorowy żołnierzy rosyjskich). W 1997 roku cmentarz został odnowiony i uporządkowany przez niemieckie organizacje kombatanckie. Za wsią, nad doliną Żytkiejmskiej Strugi, zlokalizowane dwa małe cmentarze protestanckie.

[edytuj] Warianty nazewnicze miejscowości

  • pierwsza nazwy: Sittkeimen (1554 r.)
  • niem. Szittkehmen
    • zmieniona w okresie tzw. chrztów hitlerowskich na Wehrkirchen (od 16.7.1938)
  • lit. Žydkiemis
  • ros. Заслоново (od 1946)
  • Żytkiejmy (od 1951)

[edytuj] Zobacz też


Bibliografia:

  • Darmochwał T., Rumiński M. J., 1996. Warmia Mazury, przewodnik. Agencja TD, Białystok


[edytuj] Linki zewnętrzne

W innych językach