Əbülfəz Elçibəy

Z Wikipedii

Əbülfəz Elçibəy (polskie media często używają transkrypcji z pisowni rosyjskiej: Abulfaz Elczibej; ur. 7 czerwca 1938, zm. 22 sierpnia 2000) – polityk azerski.

Jego prawdziwe imię to Əbülfəz Qədirqulu oğlu Əliyev, lecz zmienił je rozpoczynając działalność antykomunistyczną. Był pierwszym niekomunistycznym prezydentem Azerbejdżanu, od objęcia władzy w 1992 aż do upadku w czerwcu 1993 r. W swej polityce zorientowany był prozachodnio, próbując zacieśniać kontakty z Turcją oraz rozwijając dwustronne stosunki z Iranem. Nastawiony antyrosyjsko Elçibəy pragnąc uniezależnić kraj od wpływów Rosji dążył do zacieśniania kontaktów z Zachodem, dopuszczając m.in. zachodnie koncerny do poszukiwań i wydobycia azerskiej ropy.

Prezydentura Elçibəya przypadła na czas zaciętych walk Azerów z Ormianami o Górski Karabach. Strona azerska poniosła w czasie wojny ciężkie straty tracąc kontrolę nie tylko nad całym terytorium Karabachu, stanowiącym de iure republikę autonomiczną w ramach Azerbejdżanu, lecz także nad całymi południowo-zachodnimi regionami republiki. Wszystko to sprawiło, iż przestał być wygodny dla Rosji, nie cieszył się także zbyt wielkim poparciem w kraju.

W takiej sytuacji w czerwcu 1993 r. z inspiracji Rosji zorganizowano spisek, mający na celu odsunięcie Elçibəya od władzy. Przewrotem kierował wojskowy, pułkownik Surət Hüseynov. Elçibəy zwrócił się o pomoc do przewodniczącego parlamentu, Heydəra Əliyeva, jednak ten korzystając z sytuacji sam przejął władzę. Elçibəy został zmuszony do odejścia z polityki. Osiadł wówczas w swojej rodzinnej wiosce w Nachiczewanie.

W 1997 Elçibəy wrócił do Baku występując oficjalnie jako przeciwnik Əliyeva. W 1999 został oskarżony o wspieranie uważanej za organizację terrorystyczną Kurdyjskiej Partii Pracy, jednak niedługo potem oskarżenie cofnięto. Elçibəy wyjechał do Ankary, gdzie wkrótce zmarł.