Abba (religia)

Z Wikipedii

W większości języków semickich słowo "ab" znaczy ojciec. Słowo abba jest aramejskim wołaczem, znaczy "ojcze". Początkowo słowo to miało znaczenie potoczne i jako takie występuje w żydowskich tekstach pozabiblijnych i w papirusach, następnie nabrało znaczenia religijno-symbolicznego, odmiennego w judaizmie i w chrześcijaństwie.

[edytuj] Judaizm rabiniczny

W judaizmie rabinicznym tytuł grzecznościowy przysługujący uczonym i osobom cieszącym się szczególnym autorytetem. Wśród uczonych rabinów tytuł ten odpowiada tytułowi rabbi, wśród rabinów babilońskich formom rabh i raba.

Słowo "abba" to także jedno z imion Boga. W mistycyzmie żydowskim określa się sefirę Mądrości (Chochma), "ojca" pozostałych sefirot.

[edytuj] Chrześcijaństwo

Słowo "abba" zostało użyte w modlitwie przez Jezusa jako bezpośrednie zwrócenie się do Boga jako do Ojca (Mk 14,36). Dla uczniów Chrystusa stanowi formułę modlitewną (Rz 8,15; Ga 4,6). W chrześcijaństwie to użycie słowa "abba" interpretowane jest jako wyraz dziecięctwa Bożego, nowej, nie znanej dotąd relacji między wyznawcą a Bogiem.

W Ewangeliach jest tylko jedno miejsce, w którym Chrystus używa słowa "abba" - w Ewangelii św. Marka, w formie "abba ho pater". Pozostałe Ewangelie używają wyłącznie słowa "ho pater". Słowo "abba" jest więc w Ewangelii św. Marka obcojęzycznym wtrętem i zarazem powtórzeniem odpowiednika greckiego.

Istnieje kilka koncepcji tłomaczących użycie w Ewangelii św. Marka tego powtórzenia. Marie-Joseph Lagrange uznaje, że to sam Jezus wypowiedział oba słowa - aramejskie i greckie - ze względu na dwujęzyczność słuchaczy. Joseph Knabenbauer sądzi, że Marek Ewangelista przejął słowo "abba" z katechezy ustnej św. Piotra chcąc ułatwić jej słuchaczom jego zrozumienie. Według innej interpretacji ożycie obcojęzycznego wtrętu miało podkreślić prośby wierzących przez to, że zwracają się one do tajemnicy lub że jest to powstała z formuły eksplikatywnej glosa ewangelisty.

Użycie słowa "abba" w listach św. Pawła tłumaczy się jako wyraz szczególnej czci dla Chrystusa, która ma być podkreślona użyciem obcojęzycznego wyrażenia lub jako pozostałość zwyczaju odmawiania Modlitwy Pańskiej po aramejsku przy chrzcie.

W Kościołach wschodnich "abba" to tytuł przysługujący biskupom, często także używany dla podkreślenia szczególnej pobożności cechującej niektórych Ojców Pustyni.