Acoma

Z Wikipedii

Acoma (nazwa własna 'Ä ke mä = miejsce, które zawsze było) - Indianie Ameryki Północnej, zamieszkujący rezerwat 60 km na zachód od Albuquerque w centrum stanu Nowy Meksyk (USA). Obecny rezerwat składa się z trzech osiedli - Sky City (oryginalne pueblo Acoma), Acomita i McCarty. Z dawnego miliona hektarów ziem należących do plemienia rezerwat obejmuje zaledwie 10% terenów.

Należą do grupy kulturowej plemion Pueblo, do dziś wielu z nich posługuje się językiem z grupy keresańskiej. Tradycyjna organizacja społeczna opiera się na matrylinearnym systemie rodowym. Ich wioska (pueblo) znajduje sie w odległości 60 km na zachód od Rio Grande w hrabstwie Valencia. Acomę uważa się za najstarszą zamieszkałą osadą na terenie Stanów Zjednoczonych. Wioska jest trudna do zdobycia: usytuowana na skale ok. 120-metrowej wysokości z łatwym do obrony wejściem. Samo pueblo składa się z trzech rzędów piętrowych domostw poprzecinanych wąskimi uliczkami. W centrum wznosi się stary kościółek.

Indianie Acoma (przypuszczalnie potomkowie Anasazi i Mogollonów, od których przejęli architekturę, rolnictwo, garncarstwon i koszykarstwo) nigdy nie opuścili swej wioski i mieszkają w niej jak setki lat temu (na przełomie XIX i XX wieku przejściowo - zapewne wskutek epidemii gruźlicy - popadła w ruinę). Pierwsza pisemna wzmianka o pueblu Acoma pochodzi z roku 1539 na rok przed przybyciem tam ekspedycji Coronado. Jej autorem był franciszkanin, Marcos z Nicei, który - na zlecenie wicekróla Meksyku, Antonio de Mendozy odbył rekonesans celem sprawdzenia, czy istnienie bogatych w złoto siedmiu miast Ciboli rzeczywiście istnieje. Swoją relację zawarł w dokumencie pt. "Odkrycie" (hiszp. Descubrimiento), co stało się bezpośrednią przyczyną wyprawy Coronada.

W obronie swej niezależności Indianie puebla Acoma stoczyli wiele krwawych walk z Hiszpanami do końca pozostając niepokonani, jakkolwiek w roku 1599 najazd hiszpański zrujnował ich pueblo i przyniósł śmierć około ośmiuset mieszkańcom. Ci, co przeżyli, odbudowali osiedle i odtworzyli pola uprawne.

Są rolnikami uprawiającymi kukurydzę, pszenicę, melony, fasolę i dynię, przy czym sposób uprawy i nawadniania gleby nie zmienił się od czasów najdawniejszych. Hodują także kozy, owce, konie i osły. Ich ziemie uprawne znajdują się na północy rezerwatu, w okolicach miejscowości Acomita i Pueblito.

Liczebność w roku 2000: Według danych U.S. Census Bureau, podczas spisu powszechnego w 2000 roku 3956 obywateli USA zadeklarowało, że jest pochodzenia wyłącznie Acoma, zaś 4628 - wyłącznie lub między innymi Acoma. W tym samym spisie pochodzenie wyłącznie Pueblo zadeklarowało blisko 60 tys. Amerykanów, a wyłącznie lub między innymi Pueblo - ponad 74 tys. osób (najwięcej z plemion: Hopi, Zuni i Laguna).