Afryka subsaharyjska w starożytności

Z Wikipedii

Zasugerowano, aby ten artykuł (lub sekcję) zintegrować z artykułem Starożytna Afryka.

Afryka subsaharyjska w starożytności (IV tys. p.n.e. – VI w. n.e.)

W IV tysiącleciu p.n.e. następowało dalsze pustynnienie rejonu Sahary, obejmującego prawie całą północną część Afryki, z wyjątkiem pasa wybrzeży śródziemnomorskich. Cały ten obszar stanowił naturalną przegrodę komunikacyjną na drodze w głąb kontynentu. Pierwsze kontakty z mieszkańcami wybrzeży środkowej Afryki nawiązali kupcy kartagińscy, płynąc statkami wzdłuż brzegów kontynentu. Afryka subsaharyjska stała się bardziej dostępna dla cywilizacji śródziemnomorskiej dopiero po 100 r. p.n.e., gdy pojawiły się na Saharze wielbłądy, używane do transportu towarów i ludzi w karawanach na pustynnych szlakach.

W IV w. p.n.e. tereny wschodniej Afryki środkowej, to jest Wyżyna Abisyńska, zamieszkane były przez plemiona trudniące się uprawą prosa i roślin oleistych oraz hodowlą udomowionego bydła. W środkowej Afryce, na sawannach graniczących z pustyniami Sahary, rozpowszechniona była hodowla owiec i bydła, prowadzona przez Nomadów, przepędzających stada na okresowe pastwiska. Jednym z najstarszych ośrodków w Afryce Środkowej jest region północnej Nigerii, gdzie w V-IV w. p.n.e. rozwinęła się kultura Nok. Pozostało po niej wiele rzeźb z terakoty, znajdowanych w całej Afryce.

Dużym impulsem w rozwoju cywilizacji ludzkich w środkowej i południowej Afryce było zastosowanie żelaza, którego wytapianie i obróbka rozpoczęła się w VI w. p.n.e. w Królestwie Kusz i w północnej Nigerii. Żelazo w Afryce było niewiele mniej cenione niż złoto, występujące w wielu regionach kontynentu.

W zachodniej Afryce od 2000 r. p.n.e. dominowały plemiona grupy Bantu. W I tysiącleciu p.n.e. rozprzestrzeniły się one wzdłuż rzeki Kongo na terytoria Afryki południowej i wschodniej, wypierając Pigmejów w głąb tropikalnych dżungli i Buszmenów na pustynie. W tych regionach, również w zachodniej części kontynentu i w strefie Sahary, w epoce starożytnej, do IV w. n.e., nie powstały żadne większe miasta, ani ponadplemienne struktury państwowe. Pojawiły się one dopiero w IV-VI w., przy czym pierwszym państwem na południe od Sahary była Ghana, powstała na początku IV w.