Andrzej Czechowicz

Z Wikipedii

Andrzej Czechowicz (ur. 17 sierpnia 1937 w Święcianach) - polski agent wywiadu PRL zatrudniony przez pewien czas w Biurze Studiów i Analiz RWE, emerytowany podpułkownik^[1] SB.

W dzieciństwie jego rodzinę wywieziono do Kazachstanu, po wojnie repatriowano; osiedlili się na Górnym Śląsku. Czechowicz ukończył w 1962 Wydział Historii Uniwersytetu Warszawskiego. Wkrótce wyjechał do RFN, gdzie otrzymał azyl jako polityczny uchodźca. Prawdopodobnie jesienią 1964 nawiązał kontakt z Polską Misją Wojskową w Berlinie Zachodnim i w styczniu 1965 zadeklarował swoją gotowość współpracy z polskim wywiadem i podjął aktywną współpracę. W kwietniu zgłosił się do pracy w Radiu Wolna Europa, gdzie - po przeprowadzeniu z nim przez Jana Nowaka-Jeziorańskiego rozmowy informacyjnej i uzyskaniu w jej wyniku rekomendacji - został zatrudniony w Biurze Studiów i Analiz. Do jego obowiązków należało m.in. przygotowywanie wycinków prasowych.

W marcu 1971 odwołany do Polski, dokąd wrócił przy ogromnym medialnym nagłośnieniu jako "polski as wywiadu", który "rozpracował struktury imperialistycznej rozgłośni". To sztuczne nagłaśnianie rzekomych sukcesów wywiadowczych kapitana Czechowicza stało się szybko obiektem licznych drwin i dowcipów, krążących po Polsce. Potem (1974) wydał książkę, w której opublikował dokument podpisany 22 kwietnia 1970 przez Johanna Kassnera, w którym ten twierdził, że Jan Nowak-Jeziorański był rzekomo zatrudniony w latach 1940-42 jako zarządca majątku zrabowanego Żydom przez Niemców (jakkolwiek dokument jest autentyczny, to Nowak-Jeziorański został na tym stanowisku zwerbowany przez polskie podziemie, co Czechowicz skrzętnie przemilczał).

To ten dokument stanowił główny argument oskarżeń, które rzucał na Jeziorańskiego szef Kongresu Polonii Amerykańskiej, Edward Moskal. Jeziorański, oburzony tymi posądzeniami, w wypowiedzi cytowanej w 2002 za Polską Agencją Prasową przez liczne polskie media określił Czechowicza następującymi słowami: "Czechowicz był najmniej szkodliwy ze wszystkich, bo był tak prymitywny i reprezentował tak niski poziom, że bardziej szkodził bezpiece aniżeli nam swymi wystąpieniami". Czechowicz poczuł się tą wypowiedzią urażony i wytoczył PAP oraz Nowak-Jeziorańskiemu proces sądowy o zniesławienie. Czechowicz przed Sądem Okręgowym w Warszawie dowodził, że był ceniony jako pracownik wywiadu i że miał poczucie, że jest skutecznym pracownikiem. W lutym 2005 stołeczny Sąd Okręgowy oddalił powództwo Czechowicza przeciw PAP uznając, że PAP cytując wypowiedź Jeziorańskiego nie naruszyła dóbr osobistych byłego "asa wywiadu".

Przypisy