Anioły w Ameryce
Z Wikipedii
Anioły w Ameryce (oryg. Angels in America: A Gay Fantasia on National Themes), dokładnie Anioły w Ameryce: gejowska fantazja na motywach narodowych – tytuł sztuki teatralnej Tony'ego Kushnera, opery (adaptacja autorstwa Petera Eötvösa) i miniserialu TV w reż. Mike'a Nicholsa.
Spis treści |
[edytuj] Sztuka
[edytuj] Historia produkcji
Sztuka została wystawiona w ostatecznej wersji po raz pierwszy na Broadwayu w Walter Kerr Theatre w 1993, reżyseria George C. Wolfe. Pierwszą część, Millennium Approaches, przedstawiono w maju, a drugą, Perestroika, w listopadzie. Obydwie części Aniołów otrzymało Tony Awards i Drama Desk Awards dla najlepszych sztuk roku (rozdania nagród w 1993 i 1994).
[edytuj] Akcja
Dramat Tony'ego Kushnera pozornie opowiada o perypetiach grupki nowojorskich homoseksualistów w obliczu pandemii AIDS. Jednak problemy, z którymi borykały się Stany Zjednoczone połowy lat osiemdziesiątych, stają się jedynie punktem wyjścia dla znacznie szerszych rozważań. Anioły w Ameryce są nie tylko rozliczeniem z błędami i grzechami USA, ale też dokonanym nad nią egzorcyzmem. Centrum dramatu stanowi nie epidemia AIDS i kryzys lat osiemdziesiątych, ale problem uwiedzenia Amerykanów przez ich własny mit. Zakończenie sztuki ukazuje projekt nowej rodziny, a swoisty ewangelizm tej sceny staje się fundamentem dla projektu Nowej Ameryki w ogóle. W finałowej scenie przedstawiona jest rodzina złożona z trzech gejów (WASP-a, Żyda i Afroamerykanina) oraz mormonki w średnim wieku. Nowa rodzina składa się przede wszystkim z mniejszości seksualnych – homoseksualistów i kobiet; tych, którzy do tej pory nie mieli prawa głosu w amerykańskiej kulturze, mogą zaś przyczynić się do jej przemiany.
Ta sztuka jest o braku miłości, chwilowych, plastikowych uczuciach, zagrożeniu chorobami, śmierci. Ale także o braku duchowości w naszym świecie. Gubimy ją gdzieś po drodze, odrzucamy, nie będąc na nią gotowi, bojąc się jej, nie rozumiejąc. Wydaje się nie być nam potrzebna. Nie jesteśmy stworzeni tylko po to, aby pracować, zarabiać, rozmnażać się i umierać. W nasze życie wpisana jest duchowość i bez niej nie jesteśmy ludźmi. Anioł jest naszym duchowym wcieleniem, który otwiera nam pewną możliwość. Możemy z niej skorzystać lub nie. Wybór należy do każdego z nas., powiedziała o sztuce Magdalena Cielecka.
[edytuj] Nagrody, pozycja
Kushner otrzymał za Anioły w Ameryce wiele nagród, w tym te najbardziej prestiżowe: nagrodę Pulitzera oraz dwie Tony Awards, dwie Drama Desk Awards, the Evening Standard Award, the New York Critics Circle Award, the Los Angeles Drama Critics Circle Award and the LAMBDA Liberty Award for Drama.
W 1998 roku londyński National Theatre uznał Anioły w Ameryce za jedną z dziesięciu najlepszych sztuk teatralnych XX wieku.
Harold Bloom umieścił sztukę na swojej liście najważniejszych prac literackich w historii, w tzw. Kanonie Zachodnim (1994).
[edytuj] Polskie adaptacje
Gdańsk, Teatr Wybrzeże
W 1995 gdański Teatr Wybrzeże zrealizował adaptację sztuki Kushnera pt. Anioły Ameryki.
Data premiery: 1995-03-26
Reżyseria: Wojciech Nowak
- Asystent reżysera - Mirosław Krawczyk
Tłumaczenie: Marta Gil-Gilewska
Scenografia: Marek Chowaniec(s), Marlena Skoneczko(k)
Muzyka: Brian Lock
Obsada:
- Joe - Jacek Mikołajczak/Dariusz Darewicz
- Harper - Katarzyna Łukaszyńska
- Louis - Grzegorz Gzyl
- Prior - Jacek Labijak
- Roy-Prior II - Jerzy Kiszkis
- Rabin-Lekarz-Henry-Prior I - Andrzej Nowiński
- Martin Heller-Eskimos-Mężczyzna - Mirosław Krawczyk
- Matka Joe-Ethel Rosenberg - Wanda Neumann
- Belize-Pan Bajer - Marzena Nieczuja-Urbańska
- Anioł-Głos-Pielęgniarka Emily-Kobieta - Elżbieta Goetel
Toruń, Horzyca
Pierwsze polskie przedstawienie sztuki Kushnera odbyło się 30 września 2000 r. w toruńskim Teatrze W. Horzycy. Spektakl wyreżyserował Marek Fiedor, scenografię stworzyła Monika Jaworska, a muzykę skomponował Tomasz Hynek. Obsada toruńskiej wersji Aniołów:
Osoby:
- Roy M. Cohn - Jacek Polaczek (gościnnie)
- Joe Porter Pitt - Michał Marek Ubysz
- Harper Amaty Pitt - Karina Krzywicka
- Louis Ironson - Paweł Kowalski
- Prior Walter - Sławomir Maciejewski
- Emily - Anna Magalska-Milczarczyk
- Henry - Dariusz Bereski
- Izydor Chemelwitz - Mieczysław Banasik
Inne Osoby:
- Pan Bajer - Anna Magalska-Milczarczyk
- Ethel Rosenberg - Anna Magalska-Milczarczyk
- Prior I - Mieczysław Banasik
- Prior II - Dariusz Bereski
- Anioł - Anna Magalska-Milczarczyk
Warszawa, TR
17 lutego 2007 w TR Warszawa odbyła się premiera dramatu w reżyserii Krzysztofa Warlikowskiego, przekładzie Jacka Poniedziałka i obsadzie:
- Roy M. Cohn – Andrzej Chyra
- Joe Porter Pitt – Maciej Stuhr
- Harper Amaty Pitt – Maja Ostaszewska
- Prior Walter – Tomasz Tyndyk
- Louis Ironson – Jacek Poniedziałek
- Belize, Mr. Ściemniacz – Rafał Maćkowiak
- Anioł, Emily – Magdalena Cielecka
- Hannah Porter Pitt, Rabbi Izydor Chemelwitz – Stanisława Celińska/Bogusława Schubert
- Martin Heller, Aleksiej A. Prelapsarianow – Zygmunt Malanowicz
- Ethel Rosenberg – Danuta Stenka
- Lekarka – Bogusława Schuber
[edytuj] Opera
Autorem adaptacji operowej sztuki Kushnera jest Peter Eötvös.
[edytuj] Serial TV
Zobacz więcej w osobnym artykule: Anioły w Ameryce (serial telewizyjny).
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Serial na IMDB
- Serial na FilmWeb
- Angels in America at About Gay Movies : Synopis, kwestia gejowska, recenzja, oceny, galerie (ang.).
Anioły w Ameryce na e-teatr.pl- bogaty zbiór artykułów prasowych, recenzji i opinii
Krytyka, recenzje, wywiady
- Recenzja spektaklu TR na stronach Polskiego Radia
- Artykuł o sztuce i serialu na Innejstronie
- Wywiad z Krzysztofem Warlikowskim, reżyserem sztuki wystawionej przez TR Warszawa w lutym 2007, infromacje zebrane o sztuce
- Anioł jest naszym duchowym wcieleniem-rozmowa z Mają Ostaszewską i Magdaleną Cielecką
- Recenzja sztuki (premiera w Teatrze W. Horzycy w Toruniu)
