Anna Rynkowska
Z Wikipedii
Anna Rynkowska (ur. 3 lutego 1903 w Łodzi, zm. 30 października 1984 w Łodzi) - historyk, archiwista, historyk Łodzi, regionalista, publicysta, działacz społeczny.
Spis treści |
[edytuj] Rodzina i nauka
Urodzona w Łodzi, w rodzinie robotniczej. Była córką Jana Staniszewskiego i Marianny z Bugajków, przybyłych do Łodzi z guberni kaliskiej pod koniec XIX w.
W latach 1911-1915 uczęszczała do szkoły powszechnej w Łodzi. Wyróżniającej się uczennicy jej dotychczasowa nauczycielka pomogła dostać się do elitarnego gimnazjum Janiny Prysewiczówny w Łodzi. Anna Rynkowska wspominała, że temu gimnazjum a szczególnie koleżankom, zawdzięczała wiele. Wspólnie uczyły się rysunku, malarstwa i obcych języków, które to umiejętności przydały się jej w późniejszej pracy naukowej. Czynnie znała 6 języków obcych.
Egzamin dojrzałości z wynikiem więcej niż dobrym złożyła w 1922 roku.
[edytuj] Studia i praca zawodowa
Zaraz po ukończeniu gimnazjum A. Rynkowska w 1922 r. podjęła pracę nauczycielki w szkole powszechnej i pracowała do 12 grudnia 1939 r. Ucząc w szkole podnosiła cały czas swoje kwalifikacje. W latach 1922 - 1933 ukończyła 3 kursy metodyczne oraz dwuletni Wyższy Kurs Nauczycielski. Rozpoczęła też studia na Uniwersytecie Warszawskim na Wydziale Prawa sądząc, że ten kierunek studiów umożliwi jej naukę na odległość. Możliwość ukończenia studiów wyższych pojawiła się dopiero w 1930 r., gdy wstąpiła na Wydział Nauk Humanistycznych Wolnej Wszechnicy Polskiej - Oddział w Łodzi. Studia te, pod kierunkiem Natalii Gąsiorowskiej, ukończyła w 1936 r. z wynikiem bardzo dobrym.
Stopień magistra uzyskała na Uniwersytecie Warszawskim w 1937 r. Studia doktoranckie przerwała jej wojna.
Wysiedlona w czasie okupacji do Głowna, wspólnie z mężem Józefem Rynkowskim - znanym pedagogiem łódzkim, zorganizowali tam i i prowadzili tajne nauczanie.
Po wojnie była współorganizatorem Katedry Historii Społeczno-Gospodarczej Polskiej i Powszechnej na Uniwersytecie Łódzkim, gdzie jednocześnie pełniła obowiązki st. asystenta i adiunkta u profesor Natalii Gąsiorowskiej (jeszcze przed wojną była asystentem w Katedrze Historii Społeczno-Gospodarczej Oddziału Łódzkiego Wolnej Wszechnicy Polskiej kierowanej właśnie przez Natalię Gąsiorowską).
W 1947 r. pod jej kierunkiem napisała doktorat: Działalność gospodarcza władz Królestwa Polskiego na terenie Łodzi przemysłowej w latach 1821—1831 (druk 1951).
W latach 1950-1973, kustosz, pracownik Archiwum Państwowego w Łodzi. Jako pracownik naukowy archiwum przez 20 lat gromadziła i opracowywała akta przemysłowe i bankowe, wykazując wysoki stopień specjalizacji w skali krajowej. Była organizatorem i kierownikiem Oddziału Akt Gospodarczych.
W latach 1967-1971 była też lektorem języka włoskiego na Uniwersytecie Łódzkim.
[edytuj] Działalność pozazawodowa
Była współzałożycielką łódzkiego oddziału Stowarzyszenia Archiwistów i Bibliotekarzy a następnie współzałożycielką i pierwszą przewodniczącą Oddziału Łódzkiego Stowarzyszenia Archiwistów Polskich. Aktywny działacz Oddziału Łódzkiego Polskiego Towarzystwa Historycznego (członek zarządu w latach 1948-1952). Czynnie współpracowała z Łódzkim Towarzystwem Naukowym. Członek włoskiego towarzystwa Accademia Adamo Mickiewicz di Storia e Literatura Polacca e Slava.
[edytuj] Działalność naukowa
Współpracownik Polskiego Słownika Biograficznego, od 1969 r. członek Komitetu Redakcyjnego.
W jej dorobku naukowym wyróżnić można dwa nurty. Pierwszy z nich dotyczy historii regionalnej, ze szczególnym uwzględnieniem dziejów Łodzi i regionu łódzkiego. Poza wymienionym doktoratem opublikowała m.in: Działalność gospodarcza władz Królestwa Polskiego na terenie Łodzi przemysłowej w latach 1821 - 1831, (1951), Przemysł lniany w Łodzi w latach 1822-1832 (1938), Osada fabryczna Mania i jej dzierżawcy (1980), Przedsiębiorstwo Ludwika Geyera w latach 1828-1870 (1975), pionierską monografię Ulica Piotrkowska (1970) oraz artykuły o innych ośrodkach, m.in.: Rozwój przemysłu w Kaliszu w latach 1815—1831, (1951), Sytuacja ekonomiczna i społeczna robotników kaliskich w XIX wieku (1962).
Drugi nurt wiązał się z badaniami nad historią Wiosny Ludów. Łączą się z nim m.in. prace: Wiosna Ludów w Italii, [w]: W stulecie Wiosny Ludów (t. II, 1949), Wojciech Darasz. (1808-1852), tamże t. IV (1951) oraz przygotowany do druku tom wspomnień W. Darasza, Pamiętnik emigranta (1953).
Zajmowała się również wydawaniem źródeł: Początki rozwoju kapitalistycznego miasta Łodzi 1820—1824, [w:] Materiały do historii miast, przemysłu i klasy robotniczej w okręgu łódzkim (t. IV, 1960).
W pracy naukowej uzyskała stopień docenta.
Łodzianom jest szeroko znana jedynie jako autorka wiekopomnego dzieła monograficznego Ulica Piotrkowska wydanego przez Wydawnictwo Łódzkie w 1970 r. w nakładzie 3275 egzemplarzy.
Od 1969 r. członek Rady Ochrony Dóbr Kultury przy Wydziale Kultury i Sztuki Urzędu Miasta Łodzi.
[edytuj] Działalność popularyzatorska
Odrębne miejsce w dorobku Anny Rynkowskiej zajmuje działalność popularyzatorska z dziedziny historii, szczególnie historii gospodarczej Łodzi. Dużo czasu poświęciła popularyzacji wiedzy o dziejach Łodzi publikując artykuły w przewodnikach i folderach a także w prasie - przez wiele lat publikowała na łamach prasy łódzkiej m.in. w ”Panoramie” - dodatku do ”Dziennika Łódzkiego” i w ”Odgłosach”. Wygłaszała odczyty w TWP. Zajmowała się działalnością społeczną w dziedzinach, gdzie mogła służyć swoją wiedzą. Przez wiele lat była opiekunem zabytków jako członek Łódzkiej Rady Ochrony Dóbr Kultury.
[edytuj] Wyróżnienia i odznaczenia
Za całokształt prac naukowych, zawodowych i społecznych otrzymała wiele odznaczeń państwowych i resortowych dochodząc do Krzyża Kawalerskiego Orderu Odrodzenia Polski.
Szczególnie był jej bliski Medal Komisji Edukacji Narodowej, który otrzymała za tajne nauczanie.
Za prace badawcze nad dziejami Łodzi została „Łodzianką roku 1971“.
Zmarła 30 października 1984 r. Pochowana została w dniu 2 listopada 1984 r. na cmentarzu na Dołach.
[edytuj] Bibliografia
- Bandurka M. Anna Rynkowska (1903-1984) w ”Rocznik Łódzki” 1986 s. 219-221,
- Wasiak J. Rynkowska Anna (1903-1984) [w:] PSB, t. XXXIX, Wrocław 1986, s. 543-544.
