Askoldowa Mogiła
Z Wikipedii
Mogiła Askolda w Kijowie lub Askoldowa Mogiła (ukr. Аскольдова могила, Askoldowa mohyła) - uroczysko i park znajdujący się na prawym brzegu Dniepru. Miejsce pochówku księcia Askolda, a w XIX i XX wieku jedna z kijowskich nekropolii zniszczona przez władze radzieckie.
Mogiła Askolda znajduje się między wąwozem Dniepru a ulicami Powstania Styczniowego ("Sicznewoho Powstannia") i Parkiem Maryjskim, obecnie jest jednym z chętniej odwiedzanych przez kijowian parków.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Mogiła powstała na miejscu uroczyska uhorskiego na prawym brzegu Dniepru. Początki tego miejsca związane są z legendą o zabiciu książąt Askolda i Dira – pierwszy z nich miał być pochowany właśnie w tym miejscu. W X wieku ruska księżniczka Olga zdecydowała o zbudowaniu tu drewnianej cerkwi św. Mikołaja (na pamiątkę chrześcijańskiego imienia Askolda).
W 971 roku świątynia została zniszczona przez syna Olgi Światosława, stojącego na czele reakcji pogańskiej na Rusi, a następnie została odnowiona przez księcia Włodzimierza Wielkiego. W 1036 roku przy cerkwi powstał żeński monaster.
Około XV wieku w okolicy mogiły założono monaster pustelników ("Микільський Пустинський монастир") – wśród kijowian przetrwała legenda, że to w tym miejscu miała stać zbudowana w X wieku cerkiew św. Mikołaja. Przekonanie to zostało potwierdzone w XIX wieku przez ukraińskich historyków i od tego czasu tereny te zaczęto nazywać Askoldową Mogiłą. Na popularność nazwy wpłynęła powieść Mychajły Zahoskina i opera Ołeksija Werstowśkiego (obie pod tytułem Askoldowa Mogiła).
[edytuj] Cmentarz
Pod koniec XVIII wieku miały miejscu pierwsze pochówki. Już w 1715 roku wokół dawnej cerkwi św. Mikołaja grzebano zwłoki mnichów, by w 1786 roku przekształcić teren w cmentarz miejski.
W 1810 roku zbudowano nową cerkiew murowaną według projektu Andrija Meleńskiego.
Cmentarz Askoldowy był co prawda znacznie mniejszy od Bajkowego, jednak i tutaj chowano ważne dla miasta postacie: lekarzy, wojskowych, profesorów i pisarzy. Swój ostatni spoczynek znaleźli na cmentarzu ukraińscy działacze niepodległościowi Ołeksandr Łaszkewycz i Wasyl Tarnowśkyj oraz moskalofile Mychajło Józefowycz i Ołeksandr Drenteln, kijowski lekarz Franz Mehring, przedsiębiorca Jozip Sietow, aktorzy Mykoła Sołowcow i Marija Hliebowa, mecenas Wasyl Symyrenko czy ks. Wasyl Pewnyćkyj.
Nekropolia służyła jako miejsce pochówku wojskowych poległych w czasie wojen napoleońskich, wojny krymskiej, jak i I wojny światowej. Leżał tu pilot Piotr Niestierow (d. patron Żółkwi w czasach ZSRR), husarze Pułku Kijowskiego, czerwonoarmiści, ukraińscy patrioci, obrońcy Kijowa przed bolszewikami oraz petlurowscy kozacy.
[edytuj] Cmentarz jako park miejski
31 maja 1919 roku została ogłoszona decyzja o zamknięciu cmentarza dla pochówków. Na początku lat trzydziestych rozpoczęto systematyczne niszczenie nekropolii w celu adaptacji terenu na park miejski.
Większość nagrobków została bezpowrotnie utracona, tylko niektóre z nich przeniesiono w inne miejsca (np. grób Petra Nesterowa na Cmentarz Łukianowski, aktorów Sołowiowa i Hliebowej na Bajkowy, a mecenasa Tarnowskiego na Zwierzyniec).
Cerkiew świętego Mikołaja przerobiono w 1936 roku na restaurację parkową, a dwa lata później na pawilon parkowy całkowicie przy tym przebudowując budynek (zdjęto m.in. cebulastą kopułę, pozostawiając samą kolumnadę jońską bez dachu).
W czasie okupacji Ukrainy przez wojska niemieckie cmentarz na krótko był wykorzystywany w celu pochówków nazistowskich oficerów i żołnierzy. Wszystkie nagrobki zostały po 1945 roku zniszczone, jednak przez krótki czas chowano tu także radzieckich obrońców Kijowa z 1941 roku oraz poległych podczas zajmowania miasta w 1943 roku.
Po odzyskaniu przez Ukrainę niepodległości cmentarz nadal służy jako park, cerkiew św. Mikołaja oddano natomiast grekokatolikom. W 2001 roku odwiedził ją Jan Paweł II.
