Błękitna rapsodia (Gershwin)

Z Wikipedii

Błękitna rapsodia (ang. Rhapsody in Blue) to tytuł kompozycji na fortepian i orkiestrę George Gershwina z 1923 roku.
Utwór rozpoczyna słynne glissando wykonywane na klarnecie.

Popularna wersja orkiestrowa została opracowana przez amerykańskiego kompozytora Ferde Grofe, upoważnionego przez autora dzieła.

Błękitna rapsodia była utworem napisanym na zamówienie znanego muzyka jazzowego Paula Whitemana, który razem ze swoją orkiestrą po raz pierwszy wykonał go 12 lutego 1924 roku. Sam Gershwin tak opisuje proces powstania utworu:

To było w pociągu. Jego mechaniczny rytm, te stuki i łomoty, nierzadko okazuje się inspiracją dla kompozytorów - ja sam często słyszę muzykę w samym sercu hałasu. I właśnie wtedy, w pociągu, nagle usłyszałem, wręcz zobaczyłem na papierze, całą strukturę Rapsodii, od początku do końca.

Wypływając z jazzu, kompozycja nie ma jednak dużo z nim wspólnego. Uważana jest za muzykę wybitnie amerykańską; Gershwin nazywa ją "muzycznym kalejdoskopem Ameryki".

Utwór rozsławił przede wszystkim samego Gershwina, który z dnia na dzień stał się nie tylko znanym kompozytorem, lecz również bogatym człowiekiem. Pieniądze przyniosły mu liczne nagrania, przeróbki, opracowanie wersji baletowej.

Utwór przyniósł też rozgłos orkiestrze Whitemana, który odtąd używał motywu z rapsodii jako sygnału zespołu.