Benito Juárez

Z Wikipedii

Benito Juárez
Funkcja	Prezydent Meksyku
Okres urzędowania	od marca, 1857 do 18 lipca, 1872[1]
Poprzednik	Miguel Miramón (1861) Maksymilian I (1867)
Następca	Maksymilian I (1864) Sebastián Lerdo de Tejada (1872)
Data urodzenia	21 marca, 1806
Miejsce urodzenia	San Pablo Guelatao, Oaxaca
Data śmierci	18 lipca 1872
Miejsce śmierci	Mexico City

Benito Juárez (ur. 21 marca 1806 - zm. 18 lipca 1872) polityk meksykański, pierwszy (i jedyny do tej pory) indiański prezydent Meksyku.

[edytuj] Biografia

Benito Pablo Juárez García urodził się w wiosce San Pablo Guelatao w stanie Oaxaca. Jego rodzice byli indiańskimi chłopami z ludu Zapoteków i zmarli gdy Benito miał cztery lata. Pracował przy zbiorach kukurydzy oraz jako pasterz do czasu gdy ukończył 12 lat, wtedy bowiem 17 grudnia 1818 udał się do miasta Oaxaca w celu zdobycia edukacji i szansy na lepsze życie. W tym czasie był analfabetą i nie znał hiszpańskiego, tylko język zapotecki.

Pracująca jako kucharka siostra pomogła mu znaleźć pracę służącego, a Franciszkanin Antonio Salanueva pomógł mu w dostaniu się do seminarium w Oaxaca. Po ukończeniu seminarium w 1827 Benito rozpoczął studia prawnicze.

Adwokatem został w 1834 a sędzią w 1842. Był także gubernatorem stanu Oaxaca w latach 1847-1853. Zmuszony udać się na wygnanie z powodu sprzeciwu wobec rządów wojskowego dyktatora Santa Anny, dwa lata spędził w USA w Nowym Orleanie pracując w fabryce cygar. W 1854 brał udział w tworzeniu tzw. Planu z Ayutla, który miał się stać podstawą nowej liberalnej rewolucji w Meksyku. W 1856 Juárez ogłosił doktrynę o wzajemnym poszanowaniu praw narodów i swobodzie samodzielnego i suwerennego wyboru ustroju społecznego.

W 1855 liberałom udało doprowadzić do dymisji Santa Anny. W 1857 ogłosili nową federalistyczną konstytucję i utworzyli rząd, w którym Juarez został wiceprezydentem (prezydentem był wówczas Ignacio Comonfort) i prezesem Sądu Najwyższego. Jednak w grudniu 1857 konserwatyści pod dowództwem generała Felixa Zuloagi wszczęli bunt z poparciem wojska i kleru. Juárez został przez nich aresztowany, ale z niewoli uciekł, przewodząc zwolennikom reform najpierw stanie Queretaro, a następnie w Veracruz. W 1859 podjął radykalną decyzję o konfiskacie majątków kościelnych. Liberałowie ponownie opanowali stolicę kraju w styczniu 1861 a w marcu Juárez został wybrany prezydentem na czteroletnią kadencję.

W tym okresie sytuacja kraju była jednak tragiczna. Bankructwo rządu i zniszczona wojną gospodarka zmusiły Juareza do wstrzymania spłaty długów zagranicznych. Hiszpania, Francja i Anglia zareagowały na to zajęciem Veracruz w grudniu 1861. Hiszpania i Anglia wycofały się wkrótce z interwencji, jednak Napoleon III marzący o wielkim imperium postanowił opanować cały Meksyk. Długi miały stanowić pretekst do interwencji i ustanowienia marionetkowej monarchii z poparciem Francji. Meksykanie wygrali z Francuzami pierwszą bitwę pod Pueblą 5 maja 1862, jednak nie byli w stanie zatrzymać potężnej ekspedycji francuskiej. W 1863 zmusiło to Juáreza i jego rząd do odwrotu na pustynne tereny północnego Meksyku.

W 1864 zostało powołane do życia cesarstwo Meksyku z pochodzącym z rodu Habsburgów cesarzem Maksymilianem. Liberalny Maksymilian zaoferował Juárezowi amnestię i stanowisko premiera, ten jednak odmówił współpracy z najeźdźcami. Wkrótce, w związku z rosnącym zagrożeniem ze strony Prus i możliwością interwencji USA francuskie siły okupacyjne zaczęły się wycofywać. W 1867 ostatnie siły cesarza Maksymiliana zostały pokonane a on sam, mimo protestów z zagranicy, został skazany przez sąd wojskowy na śmierć. Juárez odmówił prawa łaski a wyrok został wykonany przez rozstrzelanie.

Juárez został jeszcze dwukrotnie wybrany na urząd prezydenta w 1867 i w 1871, jednocześnie umacniał swoją popularność, ale z biegiem czasu jego rządy stawały się coraz bardziej autorytarne (co wyrażało się m.in. w oszustwach wyborczych czy prześladowaniu opozycji - w tym Porfirio Díaza - późniejszego dyktatora Meksyku). Umarł w 1872 na atak serca podczas pracy w swoim gabinecie przy biurku w pałacu prezydenckim w mieście Meksyk. Jego następcą został dotychczasowy minister spraw zagranicznych Sebastián Lerdo de Tejada. W niestabilnej po śmierci Juáreza sytuacji do władzy doszły ponownie siły konserwatywne i autokratyczne.

Dzisiaj Benito Juárez jest pamiętany jako wybitny przywódca meksykański, reformator i demokrata. Jako pierwszy na Półkuli Zachodniej udowodnił, że Indianin może stać na czele dużego współczesnego państwa. Był zwolennikiem równych praw dla Indian, zmniejszenia wpływów Kościoła, obrońcą niepodległości Meksyku i bohaterem narodowym. Okres jego rządów jest znany jako "wielka reforma" (La Reforma) obejmująca likwidację majątku kościelnego, poddanie armii kontroli cywilnej, likwidacje komun chłopskich i wprowadzenie w życie konstytucji federalistycznej. Był to okres triumfu Meksyku liberalnego, federalistycznego, antyklerykalnego, prokapitalistycznego nad Meksykiem konserwatywnym, centralistycznym i korporacyjnym.

[edytuj] Ciekawostki

• Rocznica urodzin Juareza (21 marca) jest świętem narodowym Meksyku.
• Benito Mussolini został tak nazwany na cześć Juareza przez swojego ojca socjalistę.
• Juarez został przedstawiony w filmach przez Paula Muniego (1939), Jasona Robardsa (1940), Fausto Tozziego (1965), Helmuta Schellhardta (1988) i Luisa Valdeza (1994).
• Wiele miast, ulic i instytucji w Meksyku zostało nazwanych na cześć Juareza.
• Benito Juarez był jednym z najniższych przywódców w historii - mierzył zaledwie 135 centymetrów.

Przypisy