Bieluń
Z Wikipedii
Bieluń | |
Bieluń dziędzierzawa |
|
Systematyka wg Reveala | |
Domena | jądrowce |
Królestwo | rośliny |
Podkrólestwo | naczyniowe |
Nadgromada | nasienne |
Gromada | okrytonasienne |
Klasa | Rosopsida |
Rząd | psiankowce |
Rodzina | psiankowate |
Rodzaj | bieluń |
Nazwa systematyczna | |
Datura L. | |
Galeria zdjęć i grafik |
Bieluń (Datura L.) – rodzaj bylin lub niewielkich drzew z rodziny psiankowatych, na które składa się około 12-15 gatunków. Pochodzenie jest trudne do określenia ze względu na duże rozprzestrzenienie po świecie. Za region pochodzenia podaje się najczęściej obie Ameryki, jak również Chiny. Nazwa datura pochodzi z języka hindi - dhatūrā (kolczaste jabłko).
Spis treści |
[edytuj] Charakterystyka
- Kwiaty
- Rośliny z tego rodzaju charakteryzują się dużymi, lejkowatymi kwiatami.
- Owoce
- W postaci kolczastej torebki zawierającej dużą ilość czarnych nasion.
[edytuj] Systematyka
- Pozycja w systemie Reveala
Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa jasnotowe (Lamiidae Takht. ex Reveal), nadrząd Solananae R. Dahlgren ex Reveal, rząd psiankowce (Solanales Dumort.), podrząd Solanineae Engl., rodzina psiankowate (Solanaceae Juss.), podrodzina Daturoideae Kostel, plemię Datureae Dumort., podplemię Daturinae Kitt. in A. Rich., rodzaj bieluń (Datura L.)[1].
- Gatunki flory Polski[2]
- bieluń dziędzierzawa (Datura stramonium L.)
- bieluń fioletowy[3] (Datura tatula L.) - efemerofit
- Inne gatunki (wybór)
- Datura bernhardii
- Datura ceratocaula
- Datura discolor
- Datura ferox
- Datura inoxia Mill. - bieluń indiański[3]
- Datura kymatocarpa
- Datura lanosa
- Datura leichhardtii
- Datura metel L. - bieluń surmikwiat[3]
- Datura quercifolia
- Datura reburra
- Datura wrightii
[edytuj] Zastosowanie
Rośliny z rodzaju Datura oraz blisko z nimi spokrewnione z rodzaju Brugmansja (które w Polsce określane są również nazwą bieluń) zawierają duże ilości alkaloidów tropanowych, takich jak atropina, skopolamina, hioscyjamina. Związki te są antagonistami receptorów muskarynowych, przez co mają działanie antycholinergiczne. Te właściwości mają zastosowanie między innymi w medycynie, stąd wzięło się wiele leków, które jako substancję czynną zawierają atropinę lub pochodne naturalnych alkaloidów tropanowych.
Związki czynne bielunia mają znane od czasów prehistorycznych właściwości psychoaktywne - zaliczane są do deliriantów. Są nieprzyjemne w działaniu, wywołują halucynacje. Przedawkowanie jest śmiertelnie niebezpieczne, zwykle wymaga hospitalizacji.
Przypisy
- ↑ Reveal James L. System of Classification. PBIO 250 Lecture Notes: Plant Taxonomy. Department of Plant Biology, University of Maryland, 1999 Systematyka rodzaju Datura wg Reveala
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Vascular Plants of Poland - A Checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 1995. ISBN 83-85444-38-6.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Ludmiła (red.) Karpowiczowa: Słownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1973.