Bitwa o Fort Donelson
Z Wikipedii
| Bitwa o Fort Donelson Wojna secesyjna |
|||||||||||||||||
 |
|||||||||||||||||
| Data | 11–16 lutego 1862 | ||||||||||||||||
| Miejsce | 50 km od Clarksville, Tennessee | ||||||||||||||||
| Wynik | zwycięstwo wojsk Unii | ||||||||||||||||
| Przyczyna | chęć wyparcia sił konfederatów z Tennessee | ||||||||||||||||
| Terytorium | nad rzeką Cumberland w Tennessee | ||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||
| Kampania na Missisipi |
|---|
|
Belmont - Shiloh - Baton Rouge - Natchez - Chickasaw Bluffs - Fort Henry - Fort Donelson - Memphis - Vicksburg - Port Hudson |
Bitwa o Fort Donelson to jedna z pierwszych poważnych operacji na zachodnim teatrze działań w czasie wojny secesyjnej w Stanach Zjednoczonych, przeprowadzona przez wojska Unii pod dowództwem gen. Granta w celu oczyszczenia stanu Tennessee z wojsk Konfederacji i spowodowania, by mieszkańcy tego stanu przestali ostatecznie opowiadać się za południowcami.
Kombinowany atak armii i floty rozpoczął się 6 lutego bombardowaniem przez kanonierki unionistów umocnień Fortu Henry, położonego w odległości 17 kilometrów na zachód od Fortu Donelson, nad rzeką Tennessee, w rezultacie czego fort ten został opuszczony przez konfederatów, a następnie, dla zabezpieczenia przed ewentualnym ponownym użyciem, przez oddziały Granta spalony.
[edytuj] Przebieg bitwy
Fort Donelson położony jest około 30 metrów nad rzeką umożliwiając dobry ostrzał okrętów zbliżających się od północnego-wschodu. Konfederaci wybudowali również skomplikowaną serię umocnień wokół fortu i wokół pobliskiego miasteczka Dover. Siły Unii liczyły około 24,5 tysięcy żołnierzy, podczas gdy fortu broniło około 16 tysięcy konfederatów. Obrońcy byli dobrze zaopatrzeni, ale ich uzbrojenie w dużym stopniu pamiętało jeszcze wojnę brytyjsko-amerykańską z 1812 roku.
Wieczorem 14 lutego cztery okręty pancerne pod dowództwem Andrew Foote'a podeszły do Fortu Donelson od północy mając nadzieję rozpocząć ostrzał i zniszczyć go podobnie jak udało się to kilka dni wcześniej z Fortem Henry. Jednak obrońcy Fortu Donelson cierpliwie wyczekali, aż okręty zbliżyły się na odległość około 400 metrów, po czym odpowiedzieli zmasowanym ogniem zaporowym, który wyłączył z akcji trzy spośród czterech okrętów, a samego Foote'a ranił ciężko w stopę. W obliczu tych niekorzystnych wydarzeń Foote zdecydował się wycofać. Spośród 500 pocisków wystrzelonych w kierunku okrętów 169 dosięgnęło celu, i 8 marynarzy Unii poniosło śmierć. Okręty Unii nie wyrządziły żadnych poważnych strat.
Rankiem 15 lutego konfederaci wyprowadzili kontratak na słabszym prawym skrzydle Unii i udało im się przełamać linię Unii. Jako pierwsze zaatakowały oddziały pod dowództwem generała Gideona Pillowa, jednak brak komunikacji i zamieszenie w szeregach konfederatów sprawiły, że generał Simon Buckner zwlekał z udzieleniem wsparcia. Jednocześnie generał Unii Ulysses Grant wycofał się na północ, aby spotkać się z Foote'm i nie był świadomy toczącej się bitwy. Tymczasem generał John McClernand rozpaczliwie zażądał wsparcia na prawym skrzydle i ostatecznie ze wsparciem przyszedł mu generał Lewis Wallace. Dzięki temu unionistom udało się utrzymać linię na prawym skrzydle. Kawaleria konfederatów dowodzona przez pułkownika Nathana Forresta nadal próbowała oskrzydlić unionistów na prawym skrzydle.
Wieczorem generał John B. Floyd za namową generała Bucknera doszedł do wniosku, że siły Unii zostały poważnie wzmocnione przy pomocy posiłków i podejmuje decyzję o poddaniu fortu. Nocą Forrest i jego oddział kawalerii w sile około 700 żołnierzy wycofał się na południowy wschód bez żadnej akcji ze strony Unii. Floyd i Buckner także uciekli pozostawiając poddanie fortu Bucknerowi. Nad rankiem 16 lutego Buckner poddał armię konfederatów liczącą około 12 tysięcy żołnierzy.
Było to pierwsze poważne zwycięstwo unionistów w wojnie secesyjnej, ugruntowane następnie sukcesem w bitwie pod Shiloh w kwietniu tego samego roku. Ważną rolę w tej bitwie odegrały siły flotylli rzecznej unionistów, której potężne działa skutecznie zmusiły do milczenia nieliczne baterie armat konfederatów.
[edytuj] Bibliografia
- Bryan Perrett, The Battle Book, New York 1993, ISBN 1-85409-125-5
[edytuj] Linki zewnętrzne
- CWACS Battle Summaries: Fort Donelson National Park Service (en)
- Forts Henry and Donelson historyanimated.com (en)
