Bitwa pod Benburb

Z Wikipedii

Bitwa pod Benburb Irlandzka wojna konfederacka 1641-1648
Data	czerwiec 1646
Miejsce	Benburb
Wynik	zwycięstwo wojsk irlandzkich
Terytorium	Irlandia
Strony konfliktu Irlandia Szkocja Dowódcy Owen Roe O'Neill Robert Munro Siły 5000 6000 Straty 300 2000-3000

Bitwa pod Benburb miała miejsce w czerwcu roku 1646 w trakcie Irlandzkiej wojny Konfederackiej 1641-1648. W starciu tym irlandzkie wojska konfederatów pod dowództwem Roe O'Neilla pokonały szkockie oddziały pod wodzą Roberta Munro. Bitwa ostatecznie rozwiała marzenia Szkotów o zwiększeniu wpływów w Irlandii.

[edytuj] Wstęp

Armia szkocka (tzw. Covenanters) w roku 1642 pojawiła się w Ulsterze w celu ochrony mieszkających tam szkockich osadników w trakcie Rebelii Irlandzkiej. Równoczesnie Szkoci próbowali zdobyć Irlandię, zamierzając wprowadzić tam religię protestancką. Po wkroczeniu do Irlandii Szkoci w pobliżu miasteczka Carrickfergus połączyli się z wojskami angielskimi pod wodzą Roberta Stewarda. Do roku 1643 armia ta wyzwoliła z rąk rebeliantów większość ziem północnego Ulsteru, nie była jednak w stanie odbić z rąk Irlandczyków ziem na południu tego regionu.

Obie strony dokonywały najazdów na tereny przeciwnika, zabijając cywilów. W ten sposób do roku 1646 obie strony oddzialał zniszczony wojną teren zwany ,,ziemią niczyją,,.

W roku 1646 Munro i Steward podjęli kolejną próbę (na czele 6000 ludzi) wtargnięcia na ziemie bronione przez O'Neilla. Według jednych źródeł sprzymierzonych celem było zdobycie stolicy Kilkenny, według innych zaś był to zwykły najazd rabunkowy. O'Neill, był bardzo ostrożnym generałem unikającym w przeszłości przynoszących duze straty starć w polu. Dowódca uzyskał ze strony nuncjusza papieskiego w Irlandii Giovanniego Battisty Rinnuciniego pomoc w postaci muszkietów, amunicji i sporej ilosci pieniędzy. Umożliwiło mu to utworzenie armii w sile 5000 ludzi. Irlandczycy nie posiadali jednak dział, podczas gdy przeciwnik dysponował 6 sztukami.

[edytuj] Bitwa

Munro przewidywał że rebelianci unikać będą terenów przygranicznych. Dlatego pomaszerował on na czele swojej armii prawie 25 km w rejony pozostające w rękach O'Nilla, zamierzając zaatakować go w pobliżu mijscowości Benburb (dzisiejsze County Tyrone). W trakcie marszu, żołnierze szkoccy stracili wiele sił, wojska irladzkie były natomiast wypoczęte. Szkoci stanęli na pozycjach mając za plecami rzekę Blackwater. Pozycje rebeliantów znajdowały się na niewielkim wzniesieniu terenu.

Bitwę rzpoczął ostrzał artyleryjski pozycji irlandzkich, który nie wyrządził im jednak większych szkód. Nastepnie nastąpił atak szkockiej kawalerii skierowany przeciwko piechocie rebeliantów. Atak ten zakończył się niepowodzeniem, na skutek silnej obrony pikinierów i muszkieterów O'Neilla. Po tym nieudanym ataku, do głosu doszli Irlandczycy, którzy zaatakowali pozycje wroga w kierunku rzeki. W tym momencie bitwy, zmęczenie Szkotów dało znać o sobie. Ich zołnierze rozpoczeli bezładną ucieczkę. Doszło do strzelaniny z muszkietów oddawanej z najbliższej odległosci oraz do pojedynków jeden na jeden na miecze i tzw. Scians (irlandzkie noze z długą klingą). W trakcie ucieczki poległo od 2000 do 3000 ludzi, wielu od miecza, część zaś utopiła się w trakcie przeprawiania rzeki. Irlandczycy stracili natomiast zaledwie 300 ludzi.

Porażka Szkotów sprawiła, ze do końca wojny nie stanowili oni już większego zagrozenia dla oddziałów irlandzkich.

[edytuj] Literatura

• G.A.Hayes-McCoy: Irish Battles, Belfast 1990
• Paidrag Lenihan: Confederate Catholics at War, Cork 2001