Bitwa pod Omdurmanem
Z Wikipedii
| Bitwa pod Omdurmanem Interwencja brytyjsko-egipska w Sudanie |
|||||||||||||||||
 Bitwa wg współczesnej ryciny |
|||||||||||||||||
| Data | 2 września 1898 | ||||||||||||||||
| Miejsce | ujście Nilu Błękitnego do Białego | ||||||||||||||||
| Wynik | zwycięstwo sił brytyjsko-egipskich | ||||||||||||||||
| Terytorium | Sudanu | ||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||
Bitwa pod Omdurmanem - stoczona została 2 września 1898 roku pomiędzy brytyjskimi i egipskimi wojskami dowodzonymi przez generała Sir Horatia Herberta Kitchener'a a powstańcami sudańskimi dowodzonymi przez kalifa Abdullaha.
Liczące 26 tys. żołnierzy wojska brytyjsko-egipskie dowodzone przez Lorda Kitchenera posuwały się wzdłuż Nilu w kierunku Chartumu. Marsz doskonale uzbrojonej i wyposażonej armii ubezpieczały posuwające się równolegle rzeką kanonierki, a aprowizację zapewniała zbudowana na potrzeby tej kampanii linia kolejowa.
Kilka kilometrów na północ od Omdurmanu, leżącego na lewym brzegu Nilu naprzeciw Chartumu, drogę zastąpiły im siły sudańskich mahdystów liczące około 60 tysięcy ludzi.
Kitchener otoczył swój obóz tzw. zeribą (osłona ze ściętych kolczastych krzaków), ale pozostawił poza nią kawalerię. Tył obozu przylegał do Nilu, zacumowały tam silnie uzbrojone brytyjskie kanonierki. Brytyjczycy, choć mniej liczni, mieli olbrzymią przewagę ogniową (zwłaszcza dzięki artylerii i właśnie wprowadzanym na uzbrojenie karabinom maszynowym Maxima), byli też bez porównania lepiej wyszkoleni i karniejsi od Sudańczyków.
[edytuj] Decydujące starcie
Dzień przed właściwym starciem (1 września) Sudańczycy odepchnęli znajdującą się przed zeribą kawalerię brytyjską na północ. O poranku następnego dnia rozpoczęli frontalny atak na pozycje brytyjskiej piechoty. Brytyjczycy odpowiedzieli krzyżowym ogniem karabinów maszynowych i artylerii strzelającej przede wszystkim szrapnelami. Ani jeden Sudańczyk nie zdołał jednak dotrzeć do zeriby - brytyjska zapora ogniowa była niemożliwa do przejścia. Śmierć poniosło 48 Brytyjczyków i Egipcjan, a Sudańczyków zginęło ponad 9 tysięcy.
Następnie wojska brytyjskie wyszły zza zeriby i zaatakowały mahdystów. Zaciekłe kontrataki Sudańczyków spełzały na niczym. Natomiast Kitchener postanowił przypieczętować zwycięstwo przy pomocy widowiskowej szarży kawalerii. Brał w niej udział Winston Churchill. Jednak kawalerzyści nieoczekiwanie natknęli się na przeważające siły sudańskie. Starcie było krótkie, ale bardzo krwawe. Ostatecznie kawalerzyści wycofali się, ale armia sudańska i tak została rozbita, a Kitchener wkroczył do Omdurmanu.
[edytuj] Umm Duwajkirat
Pościg za uchodzącym kalifem i innymi dostojnikami mahdystów trwał ponad rok i zakończył się starciem okolicach miasta Kaka w Kordofanie (wioska Umm Duwajkirat). 8-tysięczny korpus brytyjski pod dowództwem gen. Wingate'a starł się z resztkami mahdystów (około 10 tysięcy) rozbijając ich doszczętnie. Kalif Abdullah poległ. Ten epizod położył kres rewolcie mahdystów.
[edytuj] Bibliografia
- R. Ernest Dupuy i Trevor N. Dupuy, The Harper Encyclopedia of Military History, New York 1993, ISBN 0-06-270056-1
- Daniel Gazda, Powstanie Mahdiego 1881-1899, Warszawa 2004, ISBN 83-11-09944-8
