Brzuchorzęski

Z Wikipedii

Brzuchorzęski
Systematyka
Domena	eukarioty
Królestwo	zwierzęta
Podkrólestwo	tkankowce
Typ	obleńce
Gromada	brzuchorzęski
Nazwa systematyczna
Gastrotricha

Brzuchorzęski (Gastrotricha) - typ mikroskopijnych wodnych bezkręgowców (lub gromada typu obleńce, zależnie od przyjętego systemu), liczący ok. 690 gatunków. Brzuchorzęski osiągają rozmiar od ok. 0,06 - 3 mm długości.

Spis treści 1 Występowanie i odżywianie 2 Budowa 3 Rozmnażanie 4 Systematyka

[edytuj] Występowanie i odżywianie

Brzuchorzęski to wolno żyjące organizmy, zamieszkujące bentos oceaniczny lub będące składnikiem planktonu zbiorników słodkowodnych na całym świecie. W mule dennym odnajduje się znaczne ilości tych bezkręgowców, aż do 350 osobników na 10 cm². Zwierzęta te odżywiają się mikroskopijnymi organizmami (np. glonami, bakteriami i pierwotniakami, naganiając je w kierunku otworu gębowego skoordynowanymi ruchami rzęsek i wsysając nagłym skurczem umięśnionego gardła.

[edytuj] Budowa

Nazwa "brzuchorzęski" nawiązuje do faktu, że tylko część brzuszna tułowia tych bezkręgowców pokryta jest rzęskami. Odcinek głowowy pokryty jest rzęskami w całości; część z nich pełni funkcje zmysłowe, wykrywając ruchy wody i obecność specyficznych związków chemicznych. Wiele brzuchorzęsków posiada ponadto dołki zmysłowe stanowiące bardziej wyspecjalizowane narządy chemorecepcji, niektóre gatunki odbierają również bodźce świetlne przy pomocy plamek pigmentowych wbudowanych w zwoje mózgowe. Powierzchnia całego ciała pokryta jest ornamentem licznych łusek, płytek i kolców, będących wytworami cienkiego oskórka. Na ilustracji po prawej widoczny jest charakterystyczny geometryczny wzór, który tworzą te wyrostki.

Jama ciała brzuchorzęsków wypełniona jest płynem, którego turgor kontrolowany jest przez prosty układ wydalniczy typu protonefrydialnego. Oddychanie zachodzi poprzez ścianę ciała. Układ pokarmowy ma postać prostej rury, nie występują wyspecjalizowane gruczoły trawienne: przyswajanie pokarmu następuje za pośrednictwem indywidualnej aktywności enzymatycznej komórek pokrywających pomarszczoną w fałdy powierzchnię jelita.

[edytuj] Rozmnażanie

Większość gatunków jest obojnacza, co oznacza, że każdy osobnik posiada zarówno organy rozrodcze męskie, jak i żeńskie. Niektóre gatunki słodkowodne mogą być partenogenetyczne, czyli rozmnażające się bez udziału samców. Przygnębiający proces zamierania rasy męskiej widoczny jest w częściowej redukcji męskiego narządu kopulacyjnego, jaką obserwuje się u niektórych gatunków. O ile więc część gatunków posiada dobrze wykształcony ogonowy narząd kopulacyjny osadzony przy ujściu nasieniowodu, za pomocą którego samce zapładniają samice, u innych gatunków pojawiła się możliwość rozwinięcia się dorosłego osobnika z niezapłodnionej komórki jajowej - męski narząd kopulacyjny stał się po prostu zbędny... Różny stopień redukcji tego narządu widoczny u różnych gatunków obrazuje proces przechodzenia od obojnactwa do partenogenezy.

[edytuj] Systematyka

Brzuchorzęski dzielimy na dwa rzędy: w większości słonowodny Macrodasyida (240 gat.) oraz głównie słodkowodny Chaetonotida (450 gat.). Przedstawiciele rzędu Macrodasyida charakteryzują się posiadaniem dodatkowych kanałów bocznych łączących gardziej ze środowiskiem zewnętrznym.

• rząd: Macrodasyida
  • • rodzina: Dactylopodolidae
    • rodzina: Lepidodasyidae
    • rodzina: Macrodasyidae
    • rodzina: Planodasyidae
    • rodzina: Thaumastodermatidae
    • rodzina: Turbanellidae
    • rodzina: Chordodasyidae (status niepewny)
• rząd: Chaetonotida
  • podrząd: Multitubulatina
    • rodzina: Neodasyidae
  • podrząd: Paucitubulatina
    • rodzina: Chaetonotidae
    • rodzina: Dasydytidae
    • rodzina: Dichaeturidae
    • rodzina: Neogosseidae
    • rodzina: Proichthydiidae
    • rodzina: Xenotrichulidae