Charles François de Broglie

Z Wikipedii

Charles François de Broglie, markiz de Ruffec, hrabia de Broglie ( ur. 19 sierpnia 1719 w Saint-Jean-d'Angély, zm. 16 sierpnia 1781) – szpieg i dyplomata Ludwika XV.

Syn marszałka Francji Françoisa Marie de Broglie'a, brat Victora-Françoisa de Broglie, marszałka Francji. Przebywał kilkakrotnie w Polsce jako ambasador francuski, zbliżył się do Stanisława Konarskiego i nabrał przekonania o konieczności ratowania Rzeczypospolitej. Bił się w wojnie siedmioletniej, następnie postawiony przez Ludwika XV na czele tajnej dyplomacji ("sekret królewski" starał się nakierować politykę francuską na tory antyrosyjskie. Należał do najbardziej wypróbowanych przyjaciół Polski wśród dyplomatów francuskich w XVIII wieku.

Od roku 1724 ambasador francuski w Wielkiej Brytanii. Służył przez kilka lat w armii, później został skaptowany do królewskiego tajnego wywiadu. Był jedną z głównych postaci tzw. czarnego gabinetu zwanego też Sekret króla (fr. Secret du Roi).

W 1752 roku został francuskim posłem w Saksonii i ambasadorem w Polsce. Swój pobyt w Polsce zaczynał, jak wielu obcych dyplomatów, mieszkając przez jakiś czas u hetmana Branickiego w Białymstoku. Przebywał tam wówczas również poseł brytyjski Charles Hanbury Williams. De Broglie miał forsować francuską kandydaturę do tronu, po spodziewanej śmierci Augusta III. Z ambasady warszawskiej został odwołany w 1756 roku, gdy wybuchła wojna siedmioletnia (1756-1763). Do jego ludzi w Polsce należał, będący na pensji francuskiej generał Andrzej Mokronowski, również częsty gość w Białymstoku. Razem urobili oni Branickiego na stronnika Francji.

We wczesnej fazie amerykańskiej wojny o niepodległość (1775/6-1783), de Broglie i Pierre de Beaumarchais wysyłali kolonistom zaopatrzenie i broń, choć oficjalnie do 1778 Francja nie brała w tej wojnie udziału.