Chemosynteza
Z Wikipedii
Chemosynteza - starszy ewolucyjnie od fotosyntezy i mniej od niej skomplikowany sposób samożywności. Przeprowadzają go organizmy nazywane chemoautotrofami, wyłącznie bakterie, których źrodłem enegii do asymilacji dwutlenku węgla (CO2) są reakcje utlenienia prostszych związków nieorganicznych - chemolitotrofy, lub zwiazków organicznych (jak na przykład metan)- chemoorganotrofy. Pełni ona bardzo ważna rolę w obiegach pierwiastków ważnych biologicznie (azotu, węgla, fosforu). Tak jak u fotosyntetyzujących autotrofów, chemosynteza jest źródłem związków organicznych, czyli sześciowęglowych cukrów (jak na przykład glukoza) i ewentualnie związków trzywęglowych.
Chemosyntezę można podzielić na dwa etapy:
- utlenianie związku chemicznego (odpowiednik fazy jasnej fotosyntezy, w którym dany organizm wytwarza energie użyteczną biologicznie (ATP);
- związanie CO2 i produkcja glukozy (na tej samej zasadzie co faza ciemna fotosyntezy).
Przykłady chemosyntezy
Bakterie chemosyntetyzujące podzielono na:
- bakterie z rodzaju Nitrosomonas (wykorzystują utlenianie amoniaku do azotynów - soli kwasu azotowego(III)):
- 2NH3 + 3O2 → 2HNO2 + 2H2O + ENERGIA (ok. 664 kJ)
- bakterie z rodzaju Nitrobacter (wykorzytują utlenianie azotynów do azotanów - soli kwasu azotowego(V)):
- 2HNO2 + O2 --> 2HNO3 + ENERGIA (ok. 151 kJ)
- siarkowe:
- bakterie z rodzaju Beggiatoa (utleniają siarkowodór do czystej siarki):
- 2H2S + O2 --> 2H2O + 2S + ENERGIA (ok. 273 kJ)
- bakterie z rodzaju Thiotrix (utleniają czystą siarke do kwasu siarkowego(VI)):
- 2S + 2H2O + 3O2 --> 2H2SO4 + ENERGIA (ok. 1193 kJ)
- wodorowe:
- bakterie z rodzaju Hydrogenomonas (utleniają wodór do wody):
- 2H2 + O2 --> 2H2O + ENERGIA (ok. 479 kJ)
- żelaziste:
- bakterie z rodzaju Ferrobacillus (utleniają sole żelaza(II) do soli żelaza(III)):
- 2Fe(HCO3)2 + 1/2O2 + H2O --> 2Fe(OH)3 + 4CO2 + ENERGIA (ok. 168 kJ)
- tlenkowęglowe:
- bakterie utleniające tlenek węgla (CO) do dwutlenku węgla (CO2):
- CO + 1/2O2 --> CO2 + ENERGIA;
- bakterie metanowe:
- bakterie utleniające metan do dwutlenku węgla:
- CH4 + 2O2 --> CO2 + 2H2O + ENERGIA (ok. 445 kJ)