Chróścina (powiat opolski)

Z Wikipedii


Chróścina
Województwo	opolskie
Powiat	opolski
Gmina	Dąbrowa
Położenie	50° 39' 56'' N 17° 48' 01'' E
Liczba mieszkańców • liczba ludności	1500
Strefa numeracyjna (do 2005)	77
Położenie na mapie Polski Chróścina
Dzwonnica

Chróścina (niem. Chrosczinna, od 1934 Reisern) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie opolskim, w gminie Dąbrowa.

Od 1950 miejscowość należy administracyjnie do województwa opolskiego. W latach 1973-1975 miejscowość była siedzibą gminy Chróścina.

Z Opola dojazd autobusami miejskimi linii nr 16.

[edytuj] Historia

Pierwsza wzmianka pochodzi z 1223 (Chrostina) i dotyczy dziesięciny, jaką miała płacić wieś kościołowi w Skorogoszczy. W 1274 książę opolski Władysław nadaje wsi przywilej lokacyjny na prawie niemieckim (być może jest to związane z prawdopodobnym zniszczeniem Chróściny podczas najazdu tatarskiego. W owym czasie właścicielem wsi był Henryk, jeden z rycerzy księcia Władysława. Prawdopodobnie w XIV wieku w Chróścinie powstał pierwszy kościół - może o tym świadczyć dokument wystawiony przez biskupstwo wrocławskie dla proboszcza z Chróściny (datowany na 1371.

W 1532 podczas spisu dóbr pozostawionych po bezpotomnej śmierci ostatniego opolskiego Piasta Jana II Dobrego w Chróścinie mieszkało 21 chłopów, a w miejscowości były 22 łany ziemi. Właścicielami wsi był ród Beess. W połowie XVI wieku w Chróścinie znajdowało się siedemnaście gospodarstw oraz karczma należąca do sołtysa. W XVII wieku Chróścina znalazła się w dobrach zakonu norbertanek z Czarnowąsów i pozostawała ich własnością do kasaty zakonu w 1810. Podczas wojny trzydziestoletniej wieś została splądrowana przez wojska szwedzkie a miejscowy kościół został sprofanowany - zniszczono jego trzy ołtarze. Po wojnach śląskich Chróścina wraz z większością Górnego Śląska została włączona w skład państwa pruskiego. W 1784 we wsi mieszkało 127 osób.

W 1843 otwarto linię kolejową Opole - Wrocław, której nitka biegła przez wieś. Liczbę mieszkańców przetrzebiła zaraza ziemniaczana w połowie XIX wieku, której ofiarą padło 50 tys. osób w rejencji opolskiej. Pod koniec XIX wieku we wsi znajdował się kościół parafialny, szkoła katolicka, gorzelnia, kopalnia torfu, kamieniołom oraz folwark. W 1890 mieszkało w niej 885 osób.

W okresie rządów hitlerowskich dotychczasową nazwę Chrosczinna zmieniono w 1934 na Reisern (nazwa w historii zmieniała się dość często - patrz: Zmiana nazwy wsi na przestrzeni lat). W 1933 wieś liczyła 1097, a w 1939 1216 mieszkańców. W marcu 1945 miejscowość została zajęta przez wojska radzieckie - zgodnie z decyzją aliantów wraz z całym niemieckim Śląskiem znalazła się w granicach Polski.

[edytuj] Zmiany nazwy wsi na przestrzeni lat

1223 Crostina
1371 Croschczina
1410 Smeifsdorf
1532 Krosstzyna
1845 Chrosczina
1934 Reisern
1945 Wrzosek
1948 Chróścina

[edytuj] Zabytki

kościół parafialny pod wezwaniem św. Piotra i Pawła - swój obecny wygląd klasycystyczny zawdzięcza odbudowie po pożarze w latach 1792 - 1793. Prawdopodobnie część murów świątyni jest znacznie starsza. Wyposażenie późnobarokowe z XVIII i XIX wieku.
dzwonnica kościelna - dolna część pochodzi z XV/XVI wieku, w XX wieku zrekonstruowano górną część oraz hełm.
kapliczki św. Jana Niepomucena z XVII i XIX wieku.
klasycystyczna plebania z przełomu XVIII/XIX wieku.
zabudowania folwarku z połowy XIX wieku - obecnie w złym stanie.
szkoła z 1862, która powstała na bazie stodoły; na pocz. XX wieku przebudowana na budynek mieszkalny.
ruiny drewnianego wiatraka z połowy XIX wieku - nieczynnego od zakończenia II wojny światowej.