Cmentarz Żołnierzy Radzieckich w Bielsku-Białej
Z Wikipedii
Cmentarz Żołnierzy Radzieckich w Bielsku-Białej - cmentarz wojskowy w Bielsku-Białej położony przy ul. Lwowskiej, na którym pochowani są żołnierze radzieccy polegli w walkach o Bielsko i Białą w 1945 r.
[edytuj] Walki w 1945 r.
W dniach 8-10 lutego 1945 roku oddziały Armii Radzieckiej - jednostki 38 armii gen Kiryła Moskalenko i 1 armii gwardii gen. Andrzeja Greczki wchodzące w skład 4 Frontu Ukraińskiego okrążyły i zajęły miasto Białą (obecnie w granicach administracyjnych miasta Bielska-Białej). W ciągu następnych dwóch dni wojska radzieckie zajęły miasto Bielsko. Oba miasta zostały praktycznie poddane bez walki (na terenie ówczesnego miasta Bielska i Białej nie doszło do poważniejszych starć pomiędzy wojskami III Rzeszy a Armią Czerwoną.) Warto przy tej okazji wspomnieć o działaniach zbrojnych na terenie Hałcnowa, a w szczególności o trudach, jakie sprawiło zajęcie Hałcnowskiej Kępy przez wojska ZSRR. 80% zabudowań we wsi Hałcnów ucierpiało w wyniku zaciętych walk.
[edytuj] Historia i wygląd cmentarza
Po II wojnie światowej w 1948 r. na terenie miasta Bielska utworzono cmentarz żołnierzy sowieckich. Cmentarz został ulokowany na placu św. Mikołaja, naprzeciwko bielskiej katedry. Lokalizacje tego obiektu wybrano nieprzypadkowo. Na cmentarzu pochowano 28 oficerów oraz 10634 podoficerów poległych w walkach z niemieckimi oddziałami na Podbeskidziu i Górnym Śląsku (od stycznia do maja 1945). Sądząc po fotografiach i starych pocztówkach cmentarz posiadał kilkadziesiąt pomników, oraz zajmował stosunkowo niewielką powierzchnię. Nieopodal opisywanego obiektu w 1949 roku postawiono i odsłonięto „Pomnik Wdzięczności Armii Czerwonej” w kształcie obelisku wzniesionego na podwyższeniu. Pomnik ten usunięto z placu na przełomie lat 80/90. XX wieku. Po rozebraniu odkryto w nim macewy, czyli nagrobki żydowskie. Cmentarz około 1968 roku zmienił swoją lokalizację. Za nowe, dogodniejsze miejsce uznano teren przy ul. Wyzwolenia. Na „nowym” cmentarzu postawiono około 300 kamiennych nagrobków, 21 zbiorowych mogił oraz Pomnik Bohaterów Armii Sowieckiej w kształcie żołnierza idącego w szyku bojowym w kierunku miasta (proj. R.Sroczyński, wyk. A.Dyrda). Ponadto na terenie cmentarza ustawiono dwa działa dywizyjne kalibru 76 mm produkcji ZSRR. Cmentarz zachowany został w nienaruszonym stanie do dnia dzisiejszego, jednak jest w obecnej chwili rzadko dostępny do zwiedzania.
[edytuj] Bibliografia
- „Bielsko-Biała i okolice”, Jerzy Polak 1988r.
- „Przewodnik po Bielsku-Białej”, Jerzy Polak 2000r.
