Cthulhu

Z Wikipedii

Cthulhu (Lovecraft podaje wymowę "Kathooloo" [kə'θulu]; w Polsce przyjęło się ['ktulu]) to istota fikcyjna – Wielki Przedwieczny, najbardziej znane bóstwo z kręgu mitów stworzonych przez H.P. Lovecrafta. Leży uśpiony na dnie Pacyfiku w cyklopowym mieście R'lyeh. Kiedy jednak gwiazdy ustawią się we właściwym porządku, powróci i odzyska władzę nad światem.

Zwany jest Bratem lub Kapłanem Przedwiecznych, Al-Khadhulu, Kuthulu, Set-Hulhu albo także Chta-lhu. W opowiadaniu "The Call of Cthulhu" (Zew Cthulhu) opisywany jest jako potwór o niewyraźnych antropoidalnych kształtach, łbie ośmiornicy pełnym macek, ogromnych pazurach i wąskich skrzydłach na plecach.

Według Lovecrafta w fikcyjnej księdze Necronomicon jest dwuwiersz przepowiadający powrót Cthulhu

Nie jest umarłym ten który spoczywa wiekami,
nawet śmierć może umrzeć wraz z dziwnymi eonami.
(w oryginale:
la mayyitan ma qadirun yatabaqa sarmadi
fa itha yaji ash-shuthath al-mautu gad yantahi)

Cthulhu, mimo uśpienia, może wpływać na ludzi poprzez nawiedzanie ich snów, podsuwanie im koszmarnych wizji miast cyklopowych, swojej osoby, innych miejsc we wszechświecie. Dlatego też bywa nazywany "Inicjatorem" lub "Panem Snów". W ten właśnie sposób utrzymuje swoje kulty na Ziemi oraz zawiera pakty z istotami inteligentnymi. Przywołać można go poprzez mistyczną formułę, która przetrwała wśród jego kultów, pochodzącą z zapomnianego języka: "Ph'nglui mglw'nafh Cthulhu R'lyeh wgah'nagl fhtagn", co oznacza: "w swym domu w R'lyeh czeka w uśpieniu martwy Cthulhu", w dzień zwany Samhain, wigilię Święta Zmarłych, kiedy Słońce jest w znaku Skorpiona i wschodzi Orion.

Według opowiadań H.P. Lovecrafta największą aktywność Cthulhu wykazuje pomiędzy 28 lutego a 2 kwietnia oraz w nocy z 22 na 23 marca. To bóstwo przypisane jest zachodowi, a w Zodiaku odpowiada mu znak Skorpiona.

[edytuj] Cthulhu w innych utworach

Cthulhu pojawia się w dwóch piosenkach zespołu Metallica: The Call of Kutulu (płyta Ride the Lightning) oraz The Thing That Should Not Be (płyta Master of Puppets). Basista zespołu – Cliff Burton – był fanem Lovecrafta. Utwory nawiązujące do Cthulhu i jego mitologii można też spotkać w dorobku artystycznym Cradle of Filth, np. w utworze Cthulhu Dawn,a także polskiego zespołu Vader, w utworze Testimony obecne jest nawiązanie do Szalonego Araba Abdula Alhazreda, autora Necronomiconu; poza tym w innych utworach tego zespołu można znaleźć wiele odniesień do mitologii stworzonej przez Lovecrafta.

Do mitologii Cthulhu nawiązuje również zespół Samael – na płycie Worship Him z 1990 roku znajduje się utwór Rite of Cthulhu, szwedzki zespół Therion w utworze Cthulhu z albumu Beyond Sanctorum wydanego w 1992, a także niemiecki zespół The Vision Bleak na albumie Carpathia - A dramatic Poem w utworze Kutulu!

Nawiązania do Cthulhu i jego mitologii można napotkać także u wielu pisarzy fantastyki, m.in. Neila Gaimana (m. in. Studium w szmaragdzie czy Kufelek starego Shoggotha) czy Terry'ego Pratchetta. Również Andrzej Pilipiuk umieścił Kutulu w dwóch z opowiadań o Jakubie Wędrowyczu ("Jakub na tropach yeti"). W rozmowie Jakuba, Semena i Józefa padają słowa - "Jakub, skąd wytrzasnąłeś taką ośmiornicę ? [...] Siedziało w studni, mówiło, że nazywa się Ktulu", oraz w "Polach Trzcin" (pojawia się tam "Cthulhu w pigułce") a także Graham Masterton w powieści "duch zagłady".

Cthulhu oraz Hastur są również drugoplanowymi postaciami w komiksie internetowym User Friendly. W komiksie Chtulhu przedstawiany jest jako antropomorficzna postać w fioletowym garniturze z głową kałamarnicy.

Cthulhu (a raczej książka "Cthulhu Mythos") jest wspomniany w książce Kościany Przyjemniaczek, gdzie główny zły, Nefarian Serpine, użył anagramu nazwiska autora ("H. L. Craft") jako fałszywe nazwisko przy wynajmowaniu budynku.

W historii LEGO Bionicle istnieje istota znana jako Tren Krom, opisana jako "wijąca się, szkarłatna masa macek wyrastająca z centralnego ciała, z parą żółtych oczu". Tren Krom potrafi manipulować umysłami innych i w legendach jest opisywany jako istota tak przerażająca, że rzut oka może wywołać szaleństwo. Został on stworzony jeszcze przed utworzeniem wszechświata Bionicle jako żyjące źródło energii. Autor książek Bionicle, Gregory Farshtey (znany jako GregF) przyznał, że Tren Krom jest jego hołdem dla twórczości Lovecrafta.

Cthulhu występuje też w grze MMORPG "Delirium" jako najpotężniejsza kosmiczna istota o nazwie "Cuthul".