Czarcikęs łąkowy
Z Wikipedii
| Czarcikęs łąkowy | |
 |
|
| Systematyka wg Reveala | |
| Domena | jądrowce |
| Królestwo | rośliny |
| Podkrólestwo | naczyniowe |
| Nadgromada | nasienne |
| Gromada | okrytonasienne |
| Klasa | Rosopsida |
| Rząd | szczeciowce |
| Rodzina | szczeciowate |
| Rodzaj | czarcikęs |
| Gatunek | czarcikęs łąkowy |
| Nazwa systematyczna | |
| Succisa pratensis Moench | |
 Galeria zdjęć i grafik |
|
Czarcikęs łąkowy (Succisa pratensis) – gatunek byliny należący do rodziny szczeciowatych (Dipsacaceae). W Polsce jest średnio pospolity.
Spis treści |
[edytuj] Systematyka
- Pozycja rodzaju w systemie Reveala
Gromada okrytonasienne, podgromada Magnoliophytina, klasa Rosopsida, podklasa dereniowe, nadrząd Dipsacanae, rząd szczeciowce, rodzina szczeciowate, rodzaj czarcikęs Moench.[1]. Jest jedynym przedstawicielem tego rodzaju, posiada liczne synonimy[2].
[edytuj] Charakterystyka
- Łodyga
- Wzniesiona, rozgałęziająca się, o wysokości 15-50 (80) cm. Dołem jest nagą, górą przylegająco owłosiona. Pod ziemią roślina posiada krótkie, ucięte kłącze.
- Liście
- Ulistnienie nakrzyżległe. Liście eliptyczne lub jajowatolancetowate, dość grube, całobrzegie lub słabo piłkowane. Dolne mają nasadę zwżającą się w ogonek, górne są siedzące.
- Kwiaty
- Kwiatostan typu koszyczek, z początku półkulisty, potem bardziej płaski, 2-3 cm średnicy. Korona kwiatu niebieskofioletowa. Przysadki w postaci wąskolancetowatych plewinek. Kielich kwiatów złożony z 5 długich ości. Prócz niego występuje miseczkowaty, czterokanciasty kieliszek o 4 jajowatych ząbkach. Korona o długości 4-7 mm jest owłosiona. Kwiaty środkowe tej samej wielkości, co brzeżne. Wewnątrz kwiatów dwukrotny słupek i 4 pręciki. Roślina miododajna, o przedprątnych kwiatach, kwitnie od lipca do września [3] .
- Owoce
- Czterokanciaste, silnie owłosione orzeszki o długości ok. 5 mm.
- Biotop, wymagania
- Wilgotne łąki, torfowiska, obrzeża lasów, górskie łąki. Występuje na słabo kwaśnych i wilgotnych glebach. Hemikryptofit. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla All. Molinion caeruleae i Ass. Junco-Molinietum (opt.). [4]
[edytuj] Ciekawostki
- Roślina nosi w zielarstwie i farmacji tradycyjną średniowiecznołacińską nazwę morsus diaboli, dosłownie ukąszenie diabła. Nazwa ta wywodzi się z ludowego podania: „Diabeł zazdrośnie chciał pozbawić ludzi czarcikęsu, będącego lekiem przeciwko zarazie, dlatego podgryzł jego korzenie. Bóg jednak sprawił, że mimo to czarcikęs może rosnąć dalej.” Stąd nazwy rodzajowe o identycznym znaczeniu w kilku językach nowożytnych: polska czarcikęs, francuska mors du diable, angielska devil's bit, duńska djævlebid, włoska morso del diavolo, czeska čertkus, niemieckie: Teufeslabbiß oraz podobne Abbißskabiose (złożenie Abbiß — ugryzienie i Skabiose — roślina z dzisiejszego rodzaju driakiew Scabiosa L. lub podobna).
- Kłącze Rhizoma Succisae zawiera alkaloidy, saponiny, kwas kawowy i garbniki. Dawniej było wykorzystywane w lecznictwie.
Przypisy
- ↑ Reveal James L. System of Classification. PBIO 250 Lecture Notes: Plant Taxonomy. Department of Plant Biology, University of Maryland, 1999 Systematyka rodzaju driakiew wg Reveala
- ↑ Synonimy nazw gatunków. [dostęp 2007-12-03].
- ↑ Olga Seidl, Józef Rostafiński: Przewodnik do oznaczania roślin. Warszawa: PWRiL, 1973.
- ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
[edytuj] Bibliografia
- Jakub Mowszowicz: Flora jesienna. Przewodnik do oznaczania dziko rosnących jesiennych pospolitych roślin zielnych. Warszawa: WSiP, 1986. ISBN 83-02-00607-6.
