Czesław Gęborski
Z Wikipedii
Czesław Gęborski (ur. 5 czerwca 1924 w Dąbrowie Górniczej, zm. 14 czerwca 2006) – kapitan aparatu bezpieczeństwa PRL, były komendant obozu w Łambinowicach.
Do wybuchu II wojny światowej mieszkał w Dąbrowie Górniczej. Część okupacji spędził w niemieckim obozie w Kochłowicach, z którego uciekł w kwietniu 1943 roku. Będąc członkiem Armii Ludowej ponownie został aresztowany przez Niemców (1944), jednak podczas transportu do Oświęcimia został odbity przez AL. Trafił do komunistycznej partyzantki. Po zakończeniu wojny wstąpił do Milicji Obywatelskiej i szybko awansował na sierżanta.
Do marca 1945 roku pracował w Świętochłowicach a następnie w Niemodlinie. W lipcu 1945 roku został komendantem niesławnego obozu w Łambinowicach. Pełnił tę funkcję do października 1945 roku, kiedy to postawiono mu zarzut przekroczenia obowiązków służbowych. Chodziło o spalenie baraku z więźniami i rozkaz strzelania do gaszących go więźniów. Zginęło wówczas 48 osób.
Mimo tak poważnych zarzutów uczestniczył w procesie żołnierza NSZ Bolesława Pronobisa pseud. Ikar (skazany na śmierć i stracony). W 1947 roku śledztwo w sprawie wydarzeń w obozie zostało umorzone, a Gęborski został awansowany do stopnia kapitana.
Po 1956 roku śledztwo w sprawie Łambinowic zostało wznowione, a Czesław Gęborski trafił do aresztu. Sąd go jednak uniewinnił (mimo obciążających zeznań najbliższego współpracownika – Ignacego Szypuły), a prokuratura nie odwołała się od wyroku. W 1960 roku, będąc już oficerem SB, kapitan Gęborski próbował uzyskać odszkodowanie za 22 miesiące aresztu. Bezskutecznie, sąd uznał areszt za zasadny i potwierdził, że wyrok uniewinniający nie rozwiewa wszystkich wątpliwości.
Od końca lat 90. XX wieku w sądzie w Opolu toczył się wznowiony proces w sprawie śmierci 48 osób. Trwał do 2005 roku, kiedy to został odroczony ze względu na zły stan zdrowia oskarżonego. Proces był również przerywany notoryczną nieobecnością świadków. Szczegółowo sylwetkę Gęborskiego opisują artykuły Przemysława Harczuka w "Gazecie Polskiej", a potem Tadeusza Płużańskiego w "Najwyższym Czasie".
