Dalekopis

Z Wikipedii

Dalekopis to telegraficzny aparat drukujący, służący do przekazywania informacji w postaci alfanumerycznej. W szczególności jest on wykorzystywany jako abonenckie urządzenie końcowe (terminal) do realizacji usług teleksowych.

Zespół nadawczy składa się z kodera, modulatora oraz klawiatury. Naciśnięcie odpowiedniego klawisza powoduje zadziałanie zespołu nadawczego i wysłanie sygnału elektrycznego o odpowiednim dla danego znaku przebiegu impulsowym; zatrzymanie zespołu nadawczego następuje samoczynnie natychmiast po wysłaniu sygnału. Koder nadajnika ma 5 wyjść, naciśnięcie klawisza powoduje pojawienie się na nich jednej z 32 kombinacji napięć dodatnich i ujemnych. Modulator przekształca tę kombinację (równoległą) w ciąg 5 impulsów (dodatnich lub ujemnych) odpowiadających naciśniętemu znakowi wg dalekopisowego alfabetu telegraficznego (5-elementowego), które — poprzedzone impulsem startowym — są przesyłane do odbiornika. W odbiorniku zawierającym demodulator i dekoder zachodzi proces odwrotny: równoległa kombinacja napięć uruchamia w drukarce odpowiednią czcionkę i przesyłany znak jest odbijany na pasku albo arkuszu papieru. Obecnie dalekopisy o konstrukcji mechaniczno-elektrycznej są wypierane przez dalekopisy elektroniczne (elektroniczno-mechaniczne), których działanie jest sterowane za pomocą mikroprocesorów; są one wyposażone w układy pamięci elektronicznej, klawiaturę elektroniczną, monitor ekranowy.

Początków dalekopisu należy szukać w próbach skonstruowania telegrafu do prywatnego użytku, podejmowanych przez Elisha Graya w 1871 roku, czy B. Hoffmana w 1894 roku. Pierwszy dalekopis wprowadzono do użytku w USA w 1910 - twórcami jego byli Charles Krum i Howard Krum. W 1914 powstał w USA udoskonalony dalekopis oparty na pomyśle Edwarda Kleinschmidta. Około 1920 pojawiły się rozmaite dalekopisy o współczesnej konstrukcji, m.in. firma Siemens&Halske skonstruowała własny dalekopis, przekształcając odpowiednio szybkobieżny aparat telegraficzny Siemensa.

W Polsce w latach 1935–1939 opracowano własny model dalekopisu w Państwowych Zakładach Tele i Radiotechnicznych, nie rozpoczęto jednak jego produkcji.

Do testowania poprawności działania dalekopisu stosuje się pangramy takie jak np. THE QUICK BROWN FOX JUMPS OVER A LAZY DOG albo ICH DALEKOPIS FALSZUJE GDY PROBY XQV NIE WYTRZYMUJE.

Dalekopis był jednym z pierwszych komputerowych urządzeń peryferyjnych. Był wykorzystywany zwłaszcza jako konsola operatorska.

9 lutego 2007 roku przedsiębiorstwa telekomunikacyjne zakończyły używanie dalekopisu ze względu na ograniczoną ilość użytkowników tego aparatu i dalekopis wszedł przez to do historii.