Denazyfikacja
Z Wikipedii
Denazyfikacja (niem. Entnazifizierung) - proces podjęty po II wojnie światowej w celu wykorzenienia zasad, ustaw oraz organizacji hitlerowskich (nazistowskich) z życia polityczno-społecznego Niemiec, a także Austrii.
Zapowiedziana została na konferencji jałtańskiej, a konkretne postanowienia podjęto na konferencji poczdamskiej. Realizowana przez wojskowe władze okupacyjne 4 mocarstw (USA, ZSRR, Wielkiej Brytanii, Francji) na mocy ustaw oraz dyrektyw Sojuszniczej Rady Kontroli Niemiec.
Denazyfikacja została zakończona w strefie radzieckiej 1948, w amerykańskiej 1949, w brytyjskiej i francuskiej 1950.
Spis treści |
[edytuj] Przebieg denazyfikacji w poszczególnych strefach okupacyjnych
W poszczególnych strefach zatrzymano:
- amerykańska strefa okupacyjna - 95.250 (uwolniono od zarzutów 44.244=46%)
- brytyjska strefa okupacyjna - około 64.500 osób (uwolniono od zarzutów około 34.000=53%)
- francuska strefa okupacyjna - 18.963 (uwolniono od zarzutów 8.040=42%)
- radziecka strefa okupacyjna - 67.179 (uwolniono od zarzutów 8.214=12%)
W strefach zachodnich zapadło przy tym 806 wyroków śmierci, z czego wykonano 486.
[edytuj] Amerykańska strefa okupacyjna
Członkowie hitlerowskiego aparatu władzy i urzędnicy byli w strefie amerykańskiej weryfikowani przed złożonymi z obywateli i obradującymi pod nadzorem władz wojskowych 545 regionalnymi oddziałami sądów. Weryfikacja następowała na podstawie liczącego 131 pytań formularza personalnego, podejrzanych następnie dzielono na pięć klas: głównych sprawców, winnych, winnych w ograniczonym stopniu, współpracowników oraz uwolnionych od zarzutów. W 1948 zdecydowano o pospiesznym zakończeniu denazyfikacji wobec zagrożenia ewentualną konfrontacją zbrojną z ZSRR. Uwolnieni od zarzutów otrzymywali dokument głoszący: Na podstawie informacji z Pani/Pana formularza osobowego nie podlega Pan/Pani Ustawie o Uwolnieniu od Narodowego Socjalizmu i Militaryzmu z 5 marca 1946.
[edytuj] Brytyjska strefa okupacyjna
W strefie brytyjskiej denazyfikacja miała przebieg bardziej nieformalny niż w amerykańskiej, polegała głównie na wymianie elit rządzących i odbywała się przed lokalnymi komisjami denazyfikacyjnymi, złożonymi zwykle z lokalnych działaczy partii antynazistowskich (głównie SPD). Także tutaj dzielono hitlerowców na pięć klas (oznaczanych cyframi 1 do 5), przy czym zaliczeni do kategorii pierwszej i drugiej byli stawiani przed brytyjskim sądem wojskowym.
[edytuj] Radziecka strefa okupacyjna
W radzieckiej strefie denazyfikacja przebiegła najszybciej, m.in. ze względu na to, że rządy objęli najbardziej spośród stronnictw politycznych prześladowani przez nazistów komuniści i socjaliści. Schwytanych nazistów przetrzymywano w byłych obozach śmierci. Samo członkostwo w NSDAP było nierzadko traktowane jako przestępstwo, zaś dostęp byłych nazistowskich urzędników do urzędów państwowych był poza pojedynczymi przypadkami uniemożliwiony. W strefie radzieckiej wykonano kilkakrotnie więcej wyroków śmierci niż w strefach zachodnich razem wziętych, wiele osób zmarło w czasie przesłuchań i tortur, a także z powodu panujących w obozach warunków sanitarnych (łącznie co najmniej 42 tys. osób). Wielu nazistów zdołało jeszcze przed kapitulacją lub wkrótce po wojnie zbiec do zachodnich stref okupacyjnych, aby tam poddać się władzom wojskowym.
[edytuj] Sprawa artykułu 131
W związku z brakiem kadr na podstawie artykułu 131 ustawy zasadniczej RFN 10 kwietnia 1951 Bundestag zdecydował niemal jednogłośnie (dwa głosy wstrzymujące się) o dopuszczeniu wszystkich osób, których nie zakwalifikowano do 1. lub 2. kategorii winnych do służby urzędniczej w Republice Federalnej Niemiec. Dziwnym zbiegiem okoliczności numer artykułu konstytucji odpowiadał liczbie pytań amerykańskiego formularza denazyfikacyjnego. Dopuszczone w ten sposób do służby osoby określano jako 131.
