Diapauza

Z Wikipedii

Diapauza - okres życia utajonego, wywoływany czynnikami zewnętrznymi, sterowany wewnętrznie (hormonalnie lub neurohormonalnie) okresowy stan zwolnienia rozwoju ontogenetycznego, wykorzystywany powszechnie przez organizmy w środowiskach podlegających silnym periodycznym lub nieperiodycznym zmianom zewnętrznych warunków życiowych lub w związku z przeobrażeniem. Diapauza związana z periodycznym pogorszeniem się warunków otoczenia nazywana jest diapauzą obligatoryjną, a związana ze zmianami nieperiodycznymi - diapauzą fakultatywną. Głównymi czynnikami wywołującymi diapauzę są temperatura i wilgotność.

Termin diapauza stosowany jest głównie w odniesieniu do bezkręgowców, zwłaszcza owadów, u których występuje we wszystkich stadiach rozwoju. W szerszym znaczeniu termin ten odnoszony jest do innych grup systematycznych w znaczeniu uśpienia, zawieszenia aktywności życiowej (ang. dormancy). Diapauza dziedziczna występuje u organizmów poddawanych periodycznym zmianom warunków, np. diapauza letnia (estywacja), diapauza zimowa (sen zimowy).

Organizmy w stanie spoczynku cechują się zazwyczaj większą niż w stanie aktywnym odpornością na oddziaływanie niekorzystnych czynników środowiskowych takich jak mrozy, upały lub susza. Mechanizm spoczynku zwiększa szanse przetrwania genomu w okresach oddziaływania skrajnych czynników środowiskowych, nietolerowanych przez aktywne osobniki. Organizmy osiadłe wykorzystują powszechnie formy spoczynkowe jako medium dyspersji.

[edytuj] Bibliografia