Docent
Z Wikipedii
Docent (niem. Dozent, łac. doceo – uczę) – stanowisko w szkołach wyższych i instytutach naukowych dla pracowników dydaktycznych. Od 1 października 2005 roku uregulowane ustawą Prawo o szkolnictwie wyższym z 27 lipca 2005 r. Ustawa ta w art. 110, ust. 4 dopuszcza (w drodze odpowiedniego zapisu w statutach poszczególnych uczelni) wprowadzenia fakultatywnego stanowiska docenta, jako najwyższego stanowiska w grupie pracowników dydaktycznych danej uczelni. Osoba taka powinna posiadać stopień doktora, a jej prawa i obowiązki są podobne jak na stanowisku starszego wykładowcy. W uczelniach morskich na stanowisku docenta może być zatrudniona osoba posiadająca tylko stopień naukowy doktora oraz najwyższy stopień morski (art. 114, ust. 4).
Zobacz więcej w osobnym artykule: Pracownicy uczelni.
Spis treści |
[edytuj] W Polsce
W okresie Polski przedwojennej oraz w Polsce Ludowej do 1987 r. docentura była stanowiskiem pośrednim pomiędzy adiunktem a profesorem nadzwyczajnym. Z wyjątkiem lat 1965–1969 tytuł ten przyznawany był osobom posiadającym stopień doktora lub doktora habilitowanego. Po wydarzeniach marcowych 1968, władze polityczne PRL uznały, że trzeba do wyższych uczelni wprowadzić "zastrzyk świeżej krwi" z młodszych pracowników nauki. Dlatego znaczną liczbę doktorów piastujących stanowiska adiunktów mianowano docentami – nazywano ich pogardliwie marcowymi docentami.
Na początku transformacji systemu nauki w Polsce stanowisko docenta przyznawano pracownikom ze stopniem naukowym doktora habilitowanego. Taka sytuacja ma nadal miejsce w PAN oraz niektórych uczelniach publicznych. Docentem tytułuje się również – choć jedynie zwyczajowo – dr hab. n. med. Taki stan rzeczy wywodzi się jeszcze z poprzedniego ustroju politycznego.
[edytuj] W innych krajach
W innych systemach prawnych, osoba posiadająca habilitację uzyskiwała zwykle stanowisko docenta (z łac. docens – "nauczający") formalnie wskazujące, że w przyszłości może uzyskać stanowisko, tytuł i pełnić funkcję profesora akademickiego. W Prusach stanowisko Privatdozent – "docenta prywatnego", wprowadzone po reformie uniwersytetów niemieckich w początkach XIX w. oznaczało, że osoba ta miała prawo wykładania na danym fakultecie, ale w odróżnieniu od profesora, utrzymywana była ze składek studentów, a nie z funduszy uczelni.
Zobacz więcej w osobnym artykule: Privatdozent.W byłym ZSRR i aktualnie w Rosji docent to także pierwszy z czterech tytuł naukowy jaki można uzyskać. Kolejne tytuły to: profesor, członek-korespondent, akademik.
