Duke

Z Wikipedii

Zasugerowano, aby ten artykuł (lub sekcję) zintegrować z artykułem diuk. (dyskusja)

Duke (diuk) - najwyższy od 1337 roku rangą tytuł szlachecki wśród parów Anglii, odpowiednik polskiego słowa książę. Słowo to (lub podobne) w tym samym znaczeniu - najwyższego tytułu szlacheckiego - używane jest również m.in. w Hiszpanii i Francji oraz we Włoszech, choć w krajach tych używa się i innych nazw; żona księcia, lub kobieta samodzielnie władająca księstwem, nosi w Anglii nazwę duchess (księżna; nie mylić z księżniczką, która jest córką księcia!). Zob. poniżej kilkujęzyczna tabela odpowiedników.

Spis treści 1 Historia 2 Anglia dziś - rody książęce 3 Odpowiedniki terminologiczne w innych językach 4 Zobacz też: 5 Linki zewnętrzne

[edytuj] Historia

W dawnej Anglii nie istnieli duke'owie (zob. earl). Średniowieczni książęta angielscy wywodzą się od starofrancuskiej godności duc, co z kolei pochodzi z łacińskiego dux (wódz, przywódca). Nawiasem mówiąc, genueński i wenecki doża wywodzi się z tego samego źródła.

Za czasów późnego Cesarstwa Rzymskiego słowo dux oznaczało dowódcę wojskowego. Kronikarze rzymscy zastosowali je na określenie wodzów zachodnich barabarzyńców. Gdy tytuł ten pojawił się w Imperium Karolingów, duke'owie panowali nad plemionami niefrankońskimi (zob. Frankowie) - w opisach występują więc duke'owie Alamanów, Bawarczyków czy Akwitanów.

Na Wyspach Brytyjskich godność duke'a nigdy nie była związana z samodzielnym i niezależnym od korony panowaniem nad jakimś wydzielonym obszarem (księstwem), z wyjątkiem dwóch księstw, tradycyjnie należących do rodziny królewskiej - Kornwalii i Lancasteru

[edytuj] Anglia dziś - rody książęce

Obecnie istnieje w Wielkiej Brytanii 27 księstw i żyją 24 osoby, którym przysługuje ten tytuł. W szczególności mamy obecnie 10 duke'ów Anglii, 6 duke'ów Szkocji, 2 duke'ów Wielkiej Brytanii, 1 duke'a Irlandii i 9 duke'ów Zjednoczonego Królestwa i Irlandii. "Najważniejsi" (choć najmłodsi stażem) są członkowie rodziny królewskiej (przysługuje im tytuł royal duke, książę krwi): Duke of Gloucester, Duke of Kent, Duke of Edinburgh, Duke of York.

Uwaga: niektórzy członkowie rodziny królewskiej (książęta krwi) używają tytułu prince (mężczyźni) lub princess royal (kobiety). Zob.

[edytuj] Odpowiedniki terminologiczne w innych językach

(forma męska, forma żeńska); na polski tłumaczymy wszystko jako książę/księżna:

• Angielski: duke, duchess
• Niemiecki:

1. Herzog, Herzogin
2. Prinz, Prinzessin
3. Fürst, Fürstin

• Francuski:

1. duc, duchesse
2. prince, princesse

• Włoski:

1. duca, duchessa
2. principe, principessa

• Hiszpański:

1. duque, duquesa
2. principe, principesa

[edytuj] Zobacz też:

• Książę
• Tytuły szlacheckie
• Diuk
• Dux

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Tytułowanie parów (po angielsku)
• Drzewo genealogiczne brytyjskiej rodziny królewskiej
• Kompletna lista księstw (dukedoms)