Dzieciobójstwo
Z Wikipedii
Dzieciobójstwo - potoczna nazwa uśmiercenia dziecka poniżej osiemnastego roku życia, a w szerszym, zoologicznym znaczeniu - zabicie młodych, które nie osiągnęły jeszcze dojrzałości pozwalającej na podjęcie samodzielnego życia. W wielu społeczeństwach dzieciobójstwo traktowane było jako dopuszczalna, kulturowa metoda kontroli populacji, przyjmująca często rytualne formy eliminowania dzieci niepełnosprawnych lub chorych, poświęcania dzieci bogom w ofierze[1]. Współcześnie dzieciobójstwo jest traktowane jako przestępstwo polegające na zabiciu dziecka przez matkę lub ojca[2]. Dzieciobójstwo jest powszechnie spotykane wśród ludzi i zwierząt. Wśród ludzi występuje unikalna, niespotykana u zwierząt forma selektywnego dzieciobójstwa w zależności od płci noworodka, przy czym częściej dotyczy to dzieci płci żeńskiej[3].
Spis treści |
[edytuj] Przyczyny dzieciobójstwa
Do najczęściej wymienianych przyczyn dzieciobójstwa dokonanego przez któregoś z rodziców zalicza się:
- brak dostatecznie mocnej więzi między rodzicem a dzieckiem spowodowany najczęściej niedojrzałym instynktem opiekuńczym u zbyt młodych rodziców
- konflikt popędu macierzyńskiego i seksualnego
- nadmierny stres
- strategia rozrodcza samców przejmujących dominację nad stadem
[edytuj] Dzieciobójstwo u ludzi
Od czasów prehistorycznych do starożytnych, a w niektórych regionach świata do średniowiecza dzieciobójstwo było powszechnie stosowaną praktyką eliminowania dzieci niepożądanych ze względów zdrowotnych, społecznych lub kulturowych. Odkrycia archeologiczne dowodzą, że na wszystkich kontynentach i w niemal wszystkich kulturach uśmiercano dzieci chore lub okaleczone, o niepożądanej w danej społeczności płci lub zagrażające stabilności hierarchii społecznej. W wielu kulturach ta praktyka przybrała formy rytualne.
Stosunek prawa i etyki do problemu dzieciobójstwa zmieniał się wraz z rozwojem cywilizacji. Na terenach Polski począwszy od XIII w. matki dokonujące tego czynu karane były główszczyzną, a od XVI w. karą śmierci[4].
W obliczu obecnie obowiązującego polskiego prawa dzieciobójstwo - określane jako zabójstwo noworodka - zagrożone jest karą od 3 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności[5], przy czym zwykle sąd wymierza karę w wymiarze maksymalnie dwóch lat z warunkowym jej zawieszeniem, a przy jej wymierzaniu bierze pod uwagę opinie biegłego psychologa i psychiatry. Dzieciobójstwo następuje w okresie porodu, a jego sprawczynią może być wyłącznie matka. W przypadku popełnienia tego przestępstwa przyjmuje się, że matka działa w stanie zakłócenia równowagi psychicznej, spowodowanej np. obawą przed reakcją rodziny, znacznym zniekształceniem dziecka, obawą przed zabezpieczeniem socjalnym dla dziecka czy szczególnie trudną sytuacją osobistą. Rozróżnia się dzieciobójstwo czynne (np. zadanie noworodkowi śmiertelnych obrażeń) oraz bierne (np. porzucenie go, pozostawienie bez opieki).
Granicą, oddzielającą dzieciobójstwo od zabójstwa płodu jest chwila, z którą noworodek staje się samoistnym organizmem.
[edytuj] Dzieciobójstwo u zwierząt
Zjawisko zabijania młodych obserwowane jest u wielu gatunków zwierząt - od owadów, ryb i płazów po ptaki i ssaki. Młode są zabijane zarówno przez samce jak i samice. Częściej obserwowane jest u zwierząt przetrzymywanych w niewoli, co tłumaczyć może zagęszczenie populacji na małym obszarze oraz stres spowodowany nienaturalnymi dla zwierzęcia warunkami środowiskowymi.
Celowe zabijanie młodych wśród zwierząt obserwowane jest m.in. u ssaków drapieżnych (Carnivora) i naczelnych (Primates) oraz u ptaków i ryb. Dokonywane jest przez samca, który przejął dominację w grupie, w której znajdowali się potomkowie poprzednio dominującego samca. U ssaków samica znajdująca się w okresie laktacji nie przystępuje do rozrodu z nowym partnerem. Uśmiercenie jej młodych doprowadza do ustania laktacji i skrócenia czasu potrzebnego samicy do uzyskania gotowości, by przystąpić do kolejnego rozrodu, tym razem z nowym dominującym samcem.
Przypisy
- ↑ Tytus Mikołajczak: Palić córki i synów. Polskie Radio (on line). [dostęp 22 maja 2008].
- ↑ Słownik języka polskiego. red. nauk. Mieczysław Szymczak. T. I: A-K Wyd. 7 zm. i popr.. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992, s. 498. ISBN 83-01-10903-3.
- ↑ Sex-selective abortion and infanticide (en). Wikipedia. [dostęp 22 maja 2008].
- ↑ Szymon Wrzesiński: Dzieciobójstwo na ziemiach polskich od XIII do XVIII wieku. Historycy.pl. [dostęp 22 maja 2008].
- ↑ Art. 149 k.k.: "Matka, która zabija dziecko w okresie porodu pod wpływem jego przebiegu, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5."
[edytuj] Bibliografia
- http://www.pismo.niebieskalinia.pl/index.php?id=243
- Infanticide (zoology) (en). Wikipedia. [dostęp 22 maja 2008].
- Zwierzęta : encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005. ISBN 83-01-14344-4.