Dziesięciu małych Murzynków

Z Wikipedii

Dziesięciu małych Murzynków (Ten Little Niggers) - powieść Agaty Christie, znanej angielskiej autorki powieści detektywistycznych. Powieść wydana została 1939 w Anglii, pierwotnie pod tytułem Dziesięciu małych Murzynków (Ten Little Niggers), w 1940 wydana ponownie w Nowym Jorku pt. I nie było już nikogo (And Then There Were None), wziętym z innego wersetu tej samej dziecięcej wyliczanki. Znana jest również pod tytułem ekranizacji Dziesięciu małych Indian (Ten Little Indians).

[edytuj] Fabuła

Tajemniczy Pan Owen zaprasza na odciętą od świata wyspę ośmiu gości, których pozornie nic ze sobą nie łączy. W dniu przyjazdu okazuje się, że gospodarz nie pojawi się na wyspie. Zgodnie z wcześniejszymi instrukcjami, dwójka służących odtwarza płytę, na której pan Owen oskarża kolejnych gości o zbrodnie, które popełnili, a których nie da się im udowodnić i za które nigdy nie dosięgnęła ich kara. Gdy każda z osób znajduje w swoim pokoju dziecięcy wierszyk o kolejno znikających Murzynkach, nikt nie spodziewa się, że jeszcze tej samej nocy rozpocznie się makabryczna zabawa.

Goście Pana Owena giną w różny sposób, od otrucia cyjankiem potasu do rozbicia głowy. Po przeszukaniu wyspy goście dochodzą do wniosku, że pan U.N.Owen (wymowa angielska zbliżona do unknown, czyli nieznany) musi być jednym z nich. Ofiarami pana Owena padają kolejno:

• 1. Anthony Marston - młody, lekkoduszny chłopak. Oskarżony o przejechanie motorem dwójki dzieci. Ginie pierwszego wieczoru przez otrucie cyjankiem potasu dodanym do jego szklanki z whisky.
• 2. Eithel Rogers - służąca. Oskarżona wraz z mężem o umyślne nieudzielenie pomocy ciężko chorej pracodawczyni w celu osiągnięcia zysku z testamentu. Drugiego ranka znaleziona otruta w swoim łóżku.
• 3. Generał John Macarthur - emerytowany wojskowy. Oskarżony o doprowadzenie do śmierci kochanka swojej żony, będącego jego podwładnym w wojsku. Macarthur jako przełożony miał rozmyślnie wysłać go na front z małymi szansami ocalenia. Na wyspie generał ginie drugiego dnia uderzony ciężkim narzędziem w tył głowy.
• 4. Thomas Rogers - służący, mąż Eithel. Wraz z nią oskarżony o rozmyślne spowodowanie śmierci swojej pracodawczyni. Ginie trzeciego ranka uderzony siekierą.
• 5. Emily Brent - stara, dewotyczna panna. Oskarżona o bezwzględne zwolnienie z pracy swojej ciężarnej służącej, która załamana bez środków do życia, popełniła samobójstwo. Ginie trzeciego dnia po obiedzie, przez wstrzyknięcie jej cyjanku potasu w kark.
• 6. Sędzia Lawrence Wargrave - znany sędzia, słynący z wydawania surowych wyroków. Oskarżony o nieuczciwe wydanie wyroku śmierci na niewinnego człowieka z osobistych pobudek. Ginie trzeciego wieczoru od strzału w głowę. Dla ośmieszenia przebrany zostaje w starą zasłonę, mającą symbolizować togę i zagubioną wcześniej włóczkę, mającą symbolizować perukę sędziowską.
• 7. Doktor Edward Armstrong - ceniony chirurg z Harley Street. Oskarżony o przeprowadzenie po pijanemu operacji na starszej kobiecie, przez co ta zmarła. Trzeciej nocy znika bez śladu, następnego dnia reszta znajduje jego ciało wyrzucone na brzeg przez fale morskie.
• 8. William Blore - prywatny detektyw, były inspektor policji. Oskarżony o krzywoprzysięstwo, przez które niewinny człowiek skazany został na więzienie, gdzie wkrótce zmarł. Ginie czwartego dnia uderzony marmurową figurką w głowę.
• 9. Philip Lombard - młody i dzielny podróżnik. Oskarżony o spowodowanie podczas jednej ze swoich wypraw do Afryki Południowej śmierci dwudziestu jeden mężczyzn z tamtejszej ludności. Kiedy wraz z Verą Claythorne zostają na wyspie sami, nawzajem zarzucają sobie winę o wszystkie poprzednie morderstwa. Nawiązuje się między nimi walka i Vera, odebrawszy Lombardowi rewolwer, strzela mu w serce.
• 10. Vera Claythorne - młoda i ładna nauczycielka gimnastyki w szkole dla dziewcząt, a przedtem guwernantka. Oskarżona o umyślne niedopilnowanie kąpiącego się w morzu małego chłopca. To ona zostaje przy życiu jako ostatnia. Będąc w ciężkim szoku, popełnia samobójstwo, gdy czwartego wieczoru znajduje w swoim pokoju uprzednio przygotowane przez mordercę krzesło i sznur z pętlą.

Pan Owen swoje makabryczne zabójstwa ułożył w rytm dziecięcej piosenki:

Raz dziesięciu żołnierzyków

Pyszny obiad zjadło,

Nagle jeden się zakrztusił -

I dziewięciu pozostało.

Tych dziewięciu żołnierzyków

Tak wieczorem balowało,

Że aż rano jeden zaspał -

Ośmiu tylko pozostało.

Ośmiu dziarskich żołnierzyków

Po Devonie wędrowało,

Jeden chciał zostać na zawsze...

No i właśnie tak też się stało.

Siedmiu żołnierzyków zimą

Drwa do kominka rąbało,

Jeden zaciął się siekierą -

Sześciu tylko pozostało.

Sześciu wkrótce znęcił miodek;

Gdy go z ula podbierali,

Pszczoła ukłuła jednego

I tylko w piątkę zostali.

Pięciu sprytnych żołnierzyków

W prawie robić chce karierę,

Jeden już przymierzał togę...

I zostało tylko czterech.

Czterech dzielnych żołnierzyków

Raz po morzu żeglowało;

Wtem wypłynął śledź czerwony,

Zjadł jednego, trzech zostało.

Trójka miłych żołnierzyków

Zoo sobie raz zwiedzała;

Gdy jednego ścisnął niedźwiedź -

Dwójka tylko pozostała.

Dwóch się w słonku wygrzewało

Pod błękitnym czystym niebem,

Ale słońce tak przypiekło,

Że pozostał tylko jeden.

A ten jeden, ten ostatni

Tak się przejął dolą srogą,

Że aż z żalu się powiesił,

I nie było już nikogo.

Gdy na wyspę przybywa policja, w nowoczesnej willi znajduje tylko dziesięć ciał. Opierając się na obserwacjach i notatkach pozostawionych przez niektóre ofiary, dochodzi do sprzecznego wniosku - z jednej strony nikt nie mógł opuścić wyspy przed przyjazdem policji, z drugiej na wyspie nie ma żywego ducha, a do tego śmierć ostatnich trzech osób wydaje się nie mieć rozwiązania - żadna z nich nie mogła w świetle zaistniałych faktów i okoliczności doprowadzić do śmierci dwóch towarzyszy i swojej. Rozwiązanie tajemnicy znajduje się w własnoręcznie napisanym liście mordercy, znalezionym w morzu, w zakorkowanej butelce.

[edytuj] Rozwiązanie

W owym liście morderca opisuje, jak sprytnie udało mu się przeprowadzić całą grę. Sprawcą okazuje się sędzia Wargrave. Pisze, że śmierć pasjonowała go od najmłodszych lat. Zawsze pragnął przeprowadzić morderstwo wyjątkowe, doskonałe. Nie mógł patrzeć na śmierć niewinnych, za to nigdy nie miał litości dla ludzi obarczonych winą. Dlatego wybrał zawód prawnika i wydawał surowe wyroki. Gdy dowiedział się od lekarza o śmiertelnej chorobie, postanowił przed śmiercią zrobić coś wyjątkowego - dokonać morderstwa niemożliwego do rozwiązania, a jednocześnie ukarać dziesięciu zbrodniarzy. Przez pewien czas zbierał informacje o dziesięciu osobach, które popełniły zbrodnie niemożliwe do udowodnienia przez prawo. Następnie pod różnymi sprytnymi pretekstami zaprosił je do rezydencji na Wyspie Żołnierzyków. Pierwszą ofiarę otruł jeszcze przed przybyciem tam - był to Isaac Morris, pośrednik, za pomocą którego Wargrave wykupił wyspę jako pan pan Owen. Przed przybyciem na wyspę za pomocą Morrisa rozpowiedział w najbliższej miejscowości, żeby nie reagowano na żadne sygnały wzywające pomocy, dochodzące stamtąd, argumentując to zabawą towarzyską.

Dalej sędzia opisuje, w jaki sposób dokonywał kolejnych zbrodni. Po popełnieniu pięciu pierwszych postanowił upozorować swoją śmierć - w tym celu namówił doktora Armstronga do pomocy w upozorowaniu morderstwa i fałszywego stwierdzenia zgonu. Wargrave przekonywał go, że wie, kto jest mordercą i łatwiej będzie mu obserwować go z ukrycia. Po przeprowadzonym oszustwie żaden z domowników nie mógł nic podejrzewać, bo sprawdzenie tętna zostawniono oczywiście lekarzowi. Doktor Armstrong uwierzył w dobre zamiary sędziego i przystał na układ. Jednak to on był jego następną ofiarą. Potem sędzia, sprytnie ukrywając się po pokojach doprowadzał do śmierci kolejnych osób. Kiedy zginęli już wszyscy, popełnił samobójstwo tak, żeby pomyślano, ze zginął rzeczywiście jako szósty.

[edytuj] Cytat

Napisałam "Dziesięciu Murzynków", ponieważ zafrapowały mnie niebywałe trudności z przeprowadzeniem całego pomysłu. Dziesięcioro ludzi musiało zginąć w taki sposób, aby historia nie wydała się absurdalna ani morderca nazbyt oczywisty. Dopracowywałam tę książkę miesiącami, ale efekt wypadł jak należy. Fabuła jest prosta, klarowna, zagadka praktycznie nie do rozwikłania, chociaż da się sensownie wyjaśnić. - Agatha Christie.